Захираҳои табиӣ
Зоҳир
Захираҳои табиӣ ё Сарватҳои табиӣ— маҷмӯи объектҳо ва системаҳои табиати зинда ва беҷон, ҷузъҳои муҳити табиие мебошанд, ки инсонро иҳота мекунанд ва аз ҷониби ӯ дар раванди истеҳсолоти ҷамъиятӣ барои конеъ гардондани талаботи моддӣ ва мадании инсон ва ҷамъият истифода мешаванд.
Тасниф
[вироиш | вироиши манбаъ]Аз рӯи пайдоиш:
- Захираҳои ҷузъҳои табиӣ (минералӣ, иқлимӣ, обӣ, набототӣ, хокӣ, заминӣ, олами ҳайвонот)
- Сарчашмаҳои комплексҳои табиию минтақавӣ (саноати кӯҳӣ, хоҷагии об, манзил, хоҷагии ҷангал)
Аз рӯи намуди истифодаи иқтисодӣ:
- Захираҳои истеҳсолоти саноатӣ:
- Захираҳои энергетикӣ (сӯзишвории истихроҷшуда, захираҳои гидроэнергетикӣ, сӯзишвории биологӣ, сӯзишвории атомӣ)
- Захираҳои ғайриэнергетикӣ (захираҳои маъданӣ, об, замин, ҷангал, моҳӣ)
- Захираҳои истеҳсолии кишоварзӣ (агроиқлимӣ, замин ва хок, захираҳои растанӣ - таъминоти ғизо, обёрӣ, обдиҳӣ ва нигоҳдорӣ)
Аз рӯи намуди ифлосшавӣ:
- Ифлосшаванда:
- Баркарорнашаванда (захираҳои маъданӣ, замин);
- Барқароршаванда (захираҳои олами набототу ҳайвонот);
- Нерӯҳои пурра барқароршаванда - сатҳи барқароршавӣ аз сатҳи истеъмоли иқтисодӣ пасттар аст (заминҳои корам, ҷангалҳои пухта, захираҳои оби минтақавӣ);
- Захираҳои адонашаванда (об, иқлим).
Аз рӯи дараҷаи ивазшавандагӣ:
- Ҳатмӣ;
- Ивазшаванда.
Аз рӯи меъёри истифода:
- Истеҳсолот (саноатӣ, кишоварзӣ);
- Потенсиали умедбахш;
- Рекреационӣ (комплексҳои табиӣ ва ҷузъҳои онҳо, ҷозибаҳои фарҳангӣ ва таърихӣ, иқтидори иқтисодии минтақа).
Нигаред низ
[вироиш | вироиши манбаъ]Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- Ондаш А. О. Проклятие природных ресурсов Бойгонӣ шудааст 1 июли 2014 сол.
- Проблемы собственности на природные ресурсы. — Новосибирск: Изд-во СО РАН, 1999. — 81 с.
- Природная рента // Сайт «Экономическая демократия»