Лағжасаворӣ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Лағжасаворӣ
Лағжасаворӣ
Лағжасаворӣ
Тавсифот
Гурӯҳ варзишҳои зимистонӣ
Абзор лағжа, чӯбдаст
Аввалин мусобиқот
Федератсияи байналмилалӣ
Лоиҳаҳои марбут
Портал:Варзиш
 Парвандаҳо дар Викианбор

Лағжасаворӣ варзишест ки бо лағжа дар рӯи барф саворӣ кунанд.

Решашиносии вожа[вироиш | вироиши манбаъ]

Вожаи «лағжасаворӣ» аз «лағжа» + «саворӣ» сохта шуда ки дар он «лағжа» – «абзорест варзишӣ барои саворӣ дар рӯи барф»[1][2].

Варзиши ҳирфаии лағжасавориро «лағжатозӣ» ва варзишкорашро «лағжатоз» меноманд.

Торих[вироиш | вироиши манбаъ]

Лағжаро нахустин бор мардумоне ки дар сарзаминҳои сарду барфӣ зиндагонӣ доштаанд, дар даврони навсангӣ (неолит) падид овардаанд.

Лағжасаворӣ яке аз тафреҳҳои зимистонӣ аст. Лағжасаворӣ равишҳои гуногун дорад ва гунаи тафреҳии онро лағжасаворӣ ва гунаи варзишии онро лағжатозӣ меноманд.

Осонтарин шеваи ёд гирифтани лағжасаворӣ гашти бо навбати дуқадама мебошад. Асоси ин усул лағжиш бо як лағжа, баъд бо лағжаи дигар аст. Дар ин маврид дастҳо ҳам бонавбат кор мекунанд: пои чапу дасти рост бо чӯбдаст, пои росту дасти чап бо чӯбдаст бонавбат ба пеш ҳаракат мекунанд. Ҳамин тариқ, дар гашти бонавбати дуқадама ба ҳар як қадами лағжанда бо чӯбдаст як бор сур хӯрдан мебояд.

Дар лағжароҳи ҳамвор ва нишеб якбора дупоя бо чӯбдастхо баробар лағжида роҳ паймудан беҳтар аст. Дар ҳамаи намудҳои гашти якбора (ғайр аз гашти беқадам) пеш аз бо чуб тела додан як ё якчанд цадами режанда гузошта мешавад. Аз руи микдори кадамҳои хар силсилаи ҳаракат гаштхр якадама, дук,адама ва сек,адама мешаванд. Гашти якбораи дуцадама дар расми 2 нишон дода шудааст. Усулҳри нишондодашударо дар' лы¬жарохи таълимӣ азхуд кардан бед-тар аст. Одатан чунин дыжарохдо-ро дар наздикии станцияхри лыжа¬ронӣ месозанд, ки навёдгирхр дар ин ч,о ёрии методӣ гирифта мета-вонанд. Унсурхри оддитарини тех-никаи бо лыжа х,аракат карданро аз худ намуда, дар давраи сайру-гашт онро такмил додан ксти аст. Барои одамони синну солашон миёна ва калонсол сайру гашти аввалин набояд аз 2 км зиёд бошад. Баъд масофаро тадрич,ан зиёд на¬муда, то охири мавсим то ба 10 км расондан мумкин аст. Рохдоифарозу нишебро ба баландиашон нигоҳ, карда оо" усул¬хри гуногун тай менамоянд. Дар раемхри 3 ва 4 усулҳри асосии дар фарозу нишеб хдракат кардан ни¬шон дода шудааст. Ба либос ва пойафзоли лыжатоз махсус ахамият додан даркор. Ли-боси лыжарон бонд сабук, гарм ва к,улай бошад. Либоси руи вай бонд аз свитери пашмин ва шими ба-дошти матоаш пашмин иборат бо¬шад. Барои пойга шими кӯтоҳи бу-гацдор ва сокдуш (гетри) айни муд-даост. Дар вакти шамоли сахт ва хавои аз х,ад хунук аз болои сви¬тер нимтанаи гарм пушидан мум-кин аст. Либоси таги бехтарин ба¬рои лыжарон либоси пашмин аст. Пойафзоли сабук ва кулай барои лыжарон ботинкахри махсуси чар-мини тагчармаш сахт ба ҳисоб ме-равад. Андозаи ин хел пойафзол аз пойафзоли муцаррарӣ як андоза бояд калон бошад, то ки ду к,абат ч,уроби пашмин ва ё як к,абат ч,у-роби одӣ ва як ^абат чуроби паш¬мин пушида шавад. Ба дастх;о даст-пушакхри бепанч,аи чармин ё бре-зентӣ пушидан лозим, х,аво хунук бошад аз таг дастпушаки пашмин низ мепушанд. Ба cap каллапуши бофтаи сабуки пашмин ё кепкаи гушакдор мепушанд. Чизи зарурии лыжа побанди он мебошад. Дар амалияи спорти лы¬жаронӣ чандин хел побанди лыжа ба кор бурда мешавад сохти онҳо ба таъйиноти лыжа вобаста аст. Масалан, барои лыжах.ои шикорӣ побандхри ч,уроби (му-лоим), барои тезотаракӣ ва сайрӣ побандх,ои рантӣ (сахт)-ро истифо-да мебаранд.

Барои аз фарсудашавӣ эх;тиёт намудани лыжа ва барои хубтар ларжидани он аз чанд хел равгани лыжа истифода мебаранд. Равган-з;ои лыжа вобаста ба мавриди ис-тифодаашон (обу х,аво ва х,олати барф) ранги гуногун доранд: дар хавои х,арораташ даргузар ба барфи нав, одатан, равшни рангаш зард, барфи куҳна — рангаш бу-нафш, х,арорати наздик ба сифр (аз —1°С то —3°С) — рангаш сурх, х,арорати миёна (аз 3°С то — 10сС) — равгани рангаш нилобй, дар харо-рати аз — 10°С то —-18°С рангаш сабз ва барои х,арорати паст (аз —18°С то —25°С) — равгани ран¬гаш зард ё сиёх,. Ранги равганхр вобаста ба истеҳсолкунандагонаш, ГОСТ ва г. дигар хел низ шуда ме¬тавонад. Равганхр моеъ ва сахт ме¬шаванд. Равганхри моеъ барои обу хавои аз 0°С баланд, хдвои мулоим ва яхчабандӣ буда, дар зарфчахри лула гирифта шудаанд. Равгани евхт барои обу хдвои хунук ба кор бурда мешавад. Ранги когазпеч ба ранги равган мувофик, кунонда шу¬дааст. Дангоми ба лыжа молидани рав¬ган ба цсидахри зерин бояд риоя кард: равган бояд ба тамоми сатҳд хушки лыжа молида шавад. Лыжа-хри дар хона равган молидашуда бояд дар х,авои кушод (15—20 да-кик,а) хунук карда шаванд. Рафсии кабати равган ба х,олати барф во¬баста аст. Барои барфи дона-донаю сахт цабати гафстари равган, 'ба¬рои барфи фаххаку навборид — к,а-бати тунуктар зарур аст. Вобаста ба хрлати барф дар баъзе китъахри рох,и лыжа равгани таркибиро ис¬тифода мебаранд. Баъди сайру гашти лыжаронӣ ба хона баргаштан лыжах;оро нагза-как юза карда, ба тиргакхр рост лозим бошад, онро ба ширеши ре-зинӣ бензин илова карда, хал ме-кунанд. Расмкаширо аз рангх,ои тира анч,ом бонд дод. Агар барои картон истифодаи рангх,ои акварель ва анилин лозим шавад, ба кар¬тон пешакӣ мах,лули дар ширеш халшудаи бурро ме^оланд.

Нигаред[вироиш | вироиши манбаъ]

Портал:Варзиш


  1. Умед Ҷайҳонӣ Лағжа (тоҷикӣ) // Забонкадаи форсии тоҷикӣ. — 15 феврали 2016.
  2. Маҳмудҷон Раҳматзода, Барот Юсуфӣ Дар Шӯроободи пешин ду майдони лижаронӣ месозанд. ВИДЕО (тоҷикӣ) // Радиои Озодӣ. — 1 феврали 2017.