Одат

Одат — як тарзи рафтори қолабии меросӣ мебошад, ки дар ҷомеъа ё гурӯҳи муайян такрор мешавад ва барои аъзоёни он одат шудааст.

Одат зуҳуроти риояи қатъии тарзу русуми рафтори дар гузашта муқарраршуда мебошад, ки бинобар он, онҳо табиати рефлексивӣ надоранд, асоснокии оқилонаи мантиқӣ талаб намекунанд ва ҳамчун чизи «худ аз худ маълум» қабул карда мешаванд. Одат дар муқоиса бо мафҳуми умумии анъана танҳо риояи қатъӣ ва дақиқи намунаҳои фарҳангии аз гузашта қабулшударо ифода мекунад. Анъанаҳо доираи хеле васеътари падидаҳои хоси ҳамаи соҳаҳои ҳаёти иҷтимоъӣ ва тамоми фарҳангҳоро фаро мегиранд .

Эволютсияи маънои истилоҳ

Дар аввал истилоҳи «муқаррарӣ» («одатан») бо таърифҳои «оддӣ», муродиф набуд, балки ба мафҳуми «анъанавӣ» ҳаммаъно (синоним) буд, ки ҳоло қариб ҷои онро гирифтааст.

Истилоҳи "Одат" аксар вақт бо истилоҳи "маросим" якхела маънидод мешавад. Маросим танҳо як намуди расму ойин, рамзи муносибатҳои муайяни иҷтимоӣ буда, расму ойин ҳам метавонад воситаи амалии тағйир ва истифодаи объектҳои гуногун бошад . Дар ин бора В.Пропп навиштааст: «Ойин ва урфу одат як чиз нестанд. Бинобар ин, агар одамонро бо тарзи сӯзондан дафн кунанд, пас ин урфу одат аст, на маросим. Аммо урфу одатро расму ойин фаро гирифтааст ва аз ҷиҳати методологи ҷудо кардан нодуруст аст» .

Мафҳум ва мундариҷаи мафҳуми «Одат» дар айни замон аз татбиқ вобаста аст. Ин мафҳум барои тавсифи муносибатҳо дар соҳаҳои гуногун истифода мешавад: фарҳанг, ҳуқуқ , соҳибкорӣ, тиҷорат.

Одатҳои тиҷоратӣ

Одат дар соҳаи муносибатҳои тиҷоратию иқтисодӣ қоидаи эътирофи умумӣ мебошад, ки дар соҳаи муносибатҳои тиҷоратию иқтисодӣ дар асоси танзими дарозмуддат, мунтазам ва якхелаи муносибатҳои мушаххаси воқеӣ ташаккул ёфтааст. Одатҳо сарчашмаи ҳуқуқ мебошанд, гарчанде ки онҳо ҳамчун қонун сабт нашудаанд. Онҳо дар маълумотнома ва дигар адабиёти махсус нашр мешаванд.

Нигаред низ

Викииқтибос саҳифае бо номи Одат дорад.

• Одатҳои ҳуқуқӣ
• Одати тиҷорат
• Стандарт
• Этика

Адабиёт

• Обычай // Толковый словарь живого великорусского языка : в 4 т. / авт.-сост. В. И. Даль. — 2-е изд. — СПб. : Типография М. О. Вольфа, 1880—1882.
• Обычай // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
• Ульстерский обычай // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
• Погребальные обычаи // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907. 
• [bse.sci-lib.com/article083474.html Обычай] / Гофман А. Б // Никко — Отолиты. — М. : Советская энциклопедия, 1974. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 18).
• Обычай / Гофман А. Б // Николай Кузанский — Океан. — М. : Большая российская энциклопедия, 2013. — С. 614. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 23). — ISBN 978-5-85270-360-6.