Саломе Зурабишвилӣ

Саломе Зурабишвилӣ
фр. Salomé Zourabichvili
5-ум Президенти Гурҷистон
аз 16 декабри 2018
Пешгузашта	Георгий Маргвелашвили
Вазири корҳои хориҷии Гурҷистон
20 марти 2004 — 19 октябри 2005
Президент	Михаил Саакашвили
Пешгузашта	Тедо Ҷапаридзе
Ҷонишин	Гела Бежуашвили
сафири фавқулодда ва мухтори Фаронса дар Гурҷистон
2003 — 2005
Таваллуд	18 март 1952(1952-03-18) (72 сол) Порис
Ном ҳангоми таваллуд	фр. Salomé Nino Zourabichvili
Падар	Levan Zurabishvili[d]
Модар	Zeinab Kedia[d]
Ҳамсар	Nicolas Gorjestani[d]
Фарзандон	Teimuraz Gorjestani[d] ва Kethevane Gorjestani[d]
Ҳизб	Georgia's Way[d] (ноябри 2010)
Таҳсилот	Муассисаи мутолиъоти сиёсии Порис[d] Донишгоҳи Колумбия School of International and Public Affairs, Columbia University[d]
Эътиқод	Georgian Orthodox Church[d]
Соядаст
Ҷоизаҳо
Вебгоҳ	salome.ge​(гурҷ.)
Ҷойҳои кор	Муассисаи мутолиъоти сиёсии Порис[d]
Парвандаҳо дар Викианбор

Саломе Зурабишвили (гурҷӣ: სალომე ზურაბიშვილი, фр. Salomé Zourabichvili; тав. 18 март 1952 , Париж, Фаронса) — арбоби давлатӣ ва сиёсатмадори гурҷӣ ва фаронсавӣ, президенти кунунии Гурҷистон ва фармондеҳи олии нерӯҳои мусаллаҳи Гурҷистон аз 16 декабри соли 2018 мебошад. Аввалин зан-президент дар таърихи кишвар.

Роҳбари ҳизби Роҳи Гурҷистон. Қаблан, ӯ роҳбари Ҳаракати ҷамъиятии Саломе Зурабишвили (2005—2006), вазири корҳои хориҷии Гурҷистон (2004—2005), сафири фавқулодда ва мухтори Фаронса дар Гурҷистон, роҳбари Котиботи генералии мудофиаи миллии Фаронса оид ба корҳои байналмилалӣ ва стратегия (2001—2003) буд. Муддати дароз вай дар Вазорати корҳои хориҷии Фаронса кор кардааст.

Зиндагинома

Хешовандон

Вай дар оилаи муҳоҷирони сиёсии гурҷӣ Леван Зурабишвили (1906—1975) ва Зейнаб Кедиа таваллуд шудааст, ки соли 1921 Гурҷистонро тарк карданд.

Бобои падарӣ — Иван Иванович Зурабишвили — солҳои 1918 ва 1921 узви ҳукумати Гурҷистони мустақил буд. Бобокалонаш (падари бибиаш) Нико Николадзе асосгузори бандари баҳрӣ дар Потӣ ва ташаббускори сохтмони роҳи оҳани Гурҷистон буд. Ҳардуи онҳо шарикони нависанда ва ходими ҷамъиятӣ, «падари миллати гурҷӣ» Иля Чавчавадзе буданд.

Маориф

Соли 1972, Зурабишвилӣ Донишкадаи сиёсатшиносии Париж, соли 1973 Донишгоҳи Колумбияи ИМА-ро хатм кард.

Карераи дипломатӣ

Аз соли 1974 дар Вазорати корҳои хориҷии Фаронса кор кардааст.

Солҳои 1974—1977 котиби сеюми сафорати Фаронса дар Италия, солҳои 1977—1980 котиби дуюми миссияи доимии Фаронса дар СММ буд.

Аз соли 1980 то 1984 ба ҳайси корманди Маркази таҳлил ва пешгӯии Дастгоҳи марказии Вазорати корҳои хориҷӣ кор кардааст.

Аз соли 1984 то 1988 котиби якуми сафорати Фаронса дар ИМА буд.

Солҳои 1989—1992 вай ҳамчун котиби дуюми сафорат дар Чад ифои вазифа намуд.

Соли 1992 вай котиби якуми намояндагии доимии Фаронса дар НАТО, соли 1993 — муовини намояндаи доимии Фаронса дар Иттиҳоди Аврупо таъйин шуд.

Аз соли 1996 вай мушовири техникии кобинаи вазорат ва аз соли 1997 нозири Вазорати корҳои хориҷии Фаронса буд.

Аз соли 1998 то 2001 дар Раёсати Вазорати корҳои хориҷӣ оид ба стратегия, амният ва халъи силоҳ кор кардааст.

Дар соли 2001 вай роҳбари Котиботи генералии мудофиаи миллии Фаронса оид ба корҳои байналмилалӣ ва стратегия таъйин карда шуд.

Соли 2003 сафири фавқулода ва мухтори Фаронса дар Гурҷистон шуд.

Моҳи марти соли 2004 президенти тозаинтихоби Гурҷистон ва пешвои инқилоби садбаргҳо Михаил Саакашвили Зурабишвилиро ба ҷои Тедо Ҷапаридзе вазири корҳои хориҷии Гурҷистон таъйин кард. Саакашвили ин тасмимро бо президенти Фаронса Жак Ширак баррасӣ карда, изҳор дошт, ки «Гурҷистон ҳеч гоҳ чунин дипломат надошт». Худи Зурабишвили ба расонаҳо гуфтааст, ки вай фавран ба гирифтани вазифаи нав розӣ шуд ва аз хурдӣ орзу дошт, ки ба хадамоти дипломатии Гурҷистон сарварӣ кунад.

Зурабишвилӣ тасмими хуруҷи пойгоҳҳои низомии Русияро аз кишвар яке аз муваффақиятҳои асосии худ дар вазифаи вазири корҳои хориҷӣ медонист. Вай дар яке аз суханрониҳои худ ҳатто изҳор дошт, ки ин дастовардро таърихбӣ мешуморад. Вазир инчунин изҳор дошт, ки Гурҷистон минбаъд низ мизбони пойгоҳҳои низомии хориҷиро идома доданӣ нест, аммо ин бандро дар созишнома бо Русия ислоҳ намекунад, зеро ин соҳибихтиёрии онро маҳдуд мекунад.

Дар натиҷа, моҳи марти соли 2005 парлумони Гурҷистон қарор қабул кард, ки тибқи он артиши Русия бояд на дертар аз моҳи январи соли 2006 Гурҷистонро тарк кунад. Аммо, дар моҳи марти соли 2006 (пас аз рафтани Зурабишвили аз вазифаи вазири корҳои хориҷӣ), созишномаҳои созишномаи Русия ва Гурҷистон дар бораи хуруҷи пойгоҳҳои Русия то охири соли 2008 ба имзо расиданд.

20 октябри соли 2005 Зурабишвили аз вазифа сабукдӯш карда шуд. Гела Бежуашвили раҳбари нави Вазорати корҳои хориҷии Гурҷистон шуд. Пеш аз наворгирӣ сухани шадиди Зурабишвили дар эфири шабакаи телевизионии Рустави-2 баргузор шуд. Вай ҳизби аксарияти парлумонии Ҳаракати Муттаҳидаи Миллӣ ва шахсан раиси спикер Нино Бурҷанадзеро дар кӯшиши дар кишвар барпо кардани «диктатураи кланӣ» айбдор кард. Ҳамзамон, вай рақибонашро калимаи «kaji» номид, ки дар гурҷии гуфтугӯӣ ба маънои «ваҳшӣ» ё «қаҳвахонаи деҳа»-ро дорад. Ба гуфтаи нозирон, муноқишаи Зурабишвилӣ ва Бурҷанадзе аз он сабаб ба амал омадааст, ки вазири корҳои хориҷӣ кӯшиш кард, ки тамоми кори сафиронеро, ки аксар вақт дар болои сари ӯ амал мекарданд, дастурҳои парлумонро тобеъ кунад. Дар натиҷа, пас аз он ки Зурабишвили як қатор дипломатҳоро бозхонд, Бурҷанадзе ӯро ба нотавонӣ айбдор кард.

Моҳи ноябри соли 2005 вай Ҷунбиши ҷамъиятии оппозисиюни Саломе Зурабишвилиро таъсис дод ва сарварӣ кард, ки моҳи марти соли 2006 ба Ҳизби Роҳи Гурҷистон тағир ёфт. Дар бораи барномаи ҳизб суҳбат карда, Зурабишвили пешниҳод кард, ки диққати худро ба «демократияи воқеӣ ва муассир», инчунин «арзишҳои гурҷии бо таърих асоснокшуда» равона созанд. Вазири собиқ ИМА-ро шарики асосии сиёсати хориҷии Гурҷистон номид. Ҳамзамон, Зурабишвилӣ зарурати ба эътидол овардани муносибатҳо бо Русияро қайд карда, ишора кард, ки элитаи Гурҷистон дар бораи Русия хеле хашмгин сухан мегӯяд, аммо дар айни замон ба соҳибкорони Русия низ озодона имкон медиҳад, ки корхонаҳои Гурҷистонро хусусӣ кунанд. Ҳамзамон, Зурабишвили ҳукумати кунуниро ба «необолшевизм» муттаҳам кард, ки дар натиҷаи «омезиши методологияи болшевикӣ ва технологияҳои сирф PR» пайдо шудаанд.

2 ноябри соли 2007 дар назди бинои парлумони Гурҷистон тазоҳуроти оммавии эътирозии аз ҷониби як қатор аҳзоби оппозисиюн баргузор шуд. Дар байни иштирокчиёни он Зурабишвили низ буд. Эътирозгарон истеъфои Саакашвилӣ, интихоботи қабл аз вақт ва раҳоии маҳбусони сиёсиро талаб карданд.

7 ноябр митинги нави оппозисюнро полис ва нерӯҳои махсус пароканда карданд. Бар зидди тазоҳуркунандагон гази ашковар ва гулӯлаҳои обӣ истифода шуданд. Пас аз пароканда шудани митинг Зурабишвили бо сафири ИМА дар Ҷорҷия Ҷон Тафт мулоқот кард, то шахсан ӯро дар бораи пароканда шудани эътирозҳои осоишта огоҳ кунад.

12 ноябр Шӯрои Миллии Муттаҳидаи Оппозисиюн депутат ва соҳибкор Леван Гачечиладзеро ҳамчун номзади ягонаи оппозисиюн дар интихоботи пеш аз муҳлати президентии Гурҷистон интихоб кард, ки онро Саакашвили моҳи январи соли 2008 таъйин кардааст. Агар Гачечиладзе пирӯз мешуд, оппозисиюн ваъда додааст, ки раёсати ҷумҳуриро лағв мекунад ва тамоми қудратро ба сарвазир таҳти назорати парлумон хоҳад супурд. Дар ин ҳолат, Зурабишвили мебоист вазифаи сарвазирро ишғол мекард. Соҳибкор Бадри Патаркатсишвили, раҳбари Ҳизби меҳнат Шалва Нателашвили ва сардори ҳуқуқии «Навҳои ростгаро» Дэвид Гамрелидзе алоҳида аз мухолифин дар бораи пешбарии номзадҳои худ ба интихоботи президентӣ эълон карданд. Дар моҳи январи соли 2008, Саакашвили барои давраи дуввум дубора интихоб шуд.

Дар моҳи ноябри соли 2010, Зурабишвили эълом кард, ки аз сиёсати Гурҷистон хориҷ мешавад ва раҳбарии ҳизбро ба Каха Сетуридзе месупорад. Ба гуфтаи вай, вай ин тасмимро гирифта, боварӣ ҳосил кард, ки дар Гурҷистон демократия вуҷуд надорад ва оппозисиюн дар кишвар кор карда наметавонад.

Ғолибият дар интихоботи президентии 2018

Дар соли 2018, вай яке аз номзадҳои асосӣ дар интихоботи президентӣ гардид. Вай ҳамчун як номзади мустақили ғайриҳизбӣ баромад мекард, аммо роҳбарони ҳизби ҳокими Орзуи Гурҷистон, аз ҷумла раиси он миллиардер Бидзина Иванишвили, борҳо эътироф карданд, ки онҳо, аз ҷумла «фаъолони ҳизб ва молияи ҳизб»-ро дастгирӣ мекунанд.

Дар даври аввал вай 38,6 % овозҳоро ба даст овард ва мақоми аввалро касб кард. Рӯзи 28 ноябр Саломе Зурабишвили бо 59,52 % (ё 1 147 627) овоз даври дуввуми интихоботро ба даст овард. Зурабишвили аввалин президенти зан дар кишвар шуд. Инагуратсия рӯзи 16 декабр баргузор шуд.

Пас аз пирӯзӣ дар интихобот, вай радди ҳамкорӣ бо Русияро эълон кард, ки онро душмани Гурҷистон мешуморад.

Оила

Шавҳари аввал Николоз (Коки) Гурҷистонӣ (Гугушвили), писари як гурҷӣ ва украинӣ, ки дар Эрон таваллуд шудааст мебошад, айни замон дар Иёлоти Муттаҳида зиндагӣ мекунад. Падари ӯ Евсей-Дзуку Гугушвили соли 1913 Гурҷистонро тарк карда, дар Форс кор мекард. Ҳангоми ба даст овардани шаҳрвандии форсӣ, аз ӯ талаб карда шуд, ки насаби худро, яъне Гурҷистонӣ ба забони форсӣ ба маънои «аз рӯи асли гурҷӣ» иваз кунад. Зурабишвили соли 1974 бо Коки Гурҷистонӣ дар Рум мулоқот кард. Дар ин издивоҷ ду фарзанд ба дунё омаданд: писар Теймураз (ихтисосаш дипломат) ва духтараш Кетеван (хабарнигори шабакаи телевизионии France 24 дар ИМА), ки насаби падарашонро доранд.

Бори дуввум вай бо дигарандеш ва рӯзноманигори шӯравии собиқ Жанри Кашия (1939 — 11.03.2012), ки дар Фаронса паноҳгоҳи сиёсӣ гирифтааст, издивоҷ кард ва баъдан карераи худро ҳамчун рӯзноманигор дар Гурҷистони мустақил идома дод. Аз издивоҷи дуюм фарзанде наомад. Ҷияни Зурабишвилӣ котиби доимии Академияи илмҳои Фаронса — Ҳелена Каррер-д’Анкассе (Зурабишвили) мебошад.

Ҷоизаҳо

• Ордени Легиони фахрӣ
• Ордени Фаронса барои Хидмат