Сергей Иванович Вавилов

Сергей Иванович Вавилов
Сергей Иванович Вавилов
Санаи таваллуд:	24 март 1891(1891-03-24)
Зодгоҳ:	Маскав, Русия
Санаи марг:	25 январ 1951(1951-01-25) (59 сол)
Маҳалли марг:	Маскав
Мамлакат:	Русия
Фазои илмӣ:	физика
Ҷойҳои кор:	Lebedev Physical Institute[d] Академияи илмҳои мамлакатҳои хорҷии наздик Донишгоҳи давлатии Маскав Vavilov State Optical Institute[d] Moscow Power Engineering Institute[d] Moscow Institute of Physics and Technology[d]
Дараҷаи илмӣ:	доктори илмҳои физика ва математика
Унвонҳои илмӣ:	профессор
Алма-матер:	Faculty of Physics and Mathematics of Moscow Imperial University[d]
Шогирдони маъруф:	Ilya Frank[d], Pavel Cherenkov[d], Q4107938?, Valentin Alexandrovich Fabrikant[d], Q4482902?, Emmanuel Adirovich[d], Q3918554?, Q24009734?, Aleksey Bonch-Bruyevich[d], Андрей Власов, Mikhail Galanin[d], Vadim Leonidovitch Liovchine[d], Nikita A. Tolstoy[d] ва Q15063027?
Ҷоизаҳо:
Гуфтовардҳо дар Викигуфтовард
Осор дар Викитека
Сергей Иванович Вавилов дар Викианбор

Сергей Иванович Вавилов (24.03.1891, Маскав – 25. 01.1951, ҳамон ҷо), физик, ходими давлатӣ ва ҷамъиятӣ, акад. АИ ИҶШС (1932) ва узви Президиуми АИ ИҶШС (1935–38).

Зиндагинома

Вавилов С.И. баъди хатми Ун-ти Маскав (1914) дар хизмати ҳарбӣ (1914–18) буд. Солҳои 1918–32 муаллим ва мудири кафедраи физикаи умумии Ун-ти Маскав (аз 1929 проф.), сипас, директори Ин-ти физикаи АИ ИҶШС (1932) ва роҳбари илмии Ин-ти давлатии оптика (1932–45), президенти АИ ИҶШС (1945–51) ва раиси Шӯрои ҳамоҳангсозии кори АИ ҷумҳуриҳои иттифоқӣ буд. Корҳои илмии Вавилов С.И. ба оптика (люминессенсия, флуорессенсия, хосияти квантии рӯшноӣ ва ғ.), фалсафаи табиатшиносӣ ва таърихи физика бахшида шудаанд. Бо роҳбарии ӯ П. А. Черенков шуоъафкании моеоти софро таҳти таъсири β ва γ – шуоъафкании моддаҳои радиофаъол (нигар Шуоъафкании Черенков – Вавилов) кашф кард (1934). Вавилов С.И. дар китоби «Микросохтори рӯшноӣ» (1950) ба соҳаи нави оптика – микрооптика асос гузошт. В. инчунин асосгузори оптикаи ғайрихаттӣ, ташкилкунандаи чандин мактабҳои физикҳо мебошад. Дар фаъолияти Вавилов С.И. тарғиби донишҳои илмӣ дар байни омма мавқеи хосса дорад. Ӯ яке аз ташаббускорони ташкил кардани ҷамъияти умумииттифоқии «Дониш» ва аввалин раиси ин ҷамъият (1947), инчунин (аз с. 1949) сармуҳаррири нашри 2-юми «Большая Советская Энциклопедия» (Энсиклопедияи Бузурги Шӯравӣ) буд. Солҳои ҶБВ (1941–45) Вавилов С.И. вакили фавқулодаи Комитети давлатии мудофиа таъйин мешавад. Бо роҳбарии ӯ асбобҳои наве сохта шуданд, ки бо онҳо Артиш ва Флоти Шӯравӣ мусаллаҳ гардид. Депутати Совети Олии ИҶШС (1946, 1950). Дорандаи Мукофоти давлатии ИҶШС (1943, 1946 ва 1951 баъди вафот). Бо 2 ордени Ленин ва ордени Байрақи Сурхи Меҳнат сарфароз гардидааст. Ба Ин-ти давлатии оптика (дар Санкт-Петербург) номи Вавилов С.И. дода шудааст. Ба номи Вавилов С.И. инчунин медали тило таъсис ёфтааст (1951), ки ҳар сол барои корҳои барҷастаи илмии соҳаи физика дода мешавад.

Осор

• Вавилов С.И.Собрание сочинений, М., 1952–1956.

Адабиёт

• Левшин Л. В., С. И. Вавилов, М., 1960.

Сарчашма

• Вавилов Сергей Иванович // Боз — Вичкут. — Д. : СИЭМТ, 2014. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2017, ҷ. 3). — ISBN 978-99947-33-46-0.