Синамои Амрикои Лотинӣ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Синамои Амрикои Лотинӣ — умуман ба истеҳсоли филмҳо ва соҳаҳои синамои Амрикои Лотинӣ ишора мекунад. Синамои Амрикои Лотинӣ ҳам бой ва гуногун аст, аммо марказҳои асосии истеҳсолот Аргентина, Бразилия ва Мексика мебошанд. Пас аз ҷорӣ шудани садо синамои Амрикои Лотинӣ рушд кард, ки барои содироти филми Ҳолливуд дар ҷануби сарҳад монеаи лингвистӣ эҷод кард.

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Пайдоиши филмҳои барвақтӣ одатан бо Салвадор Тоскано Барраган алоқаманд аст. Соли 1898 Тоскано филми дуюми Мексикаро бо сюжет бо номи "Don Juan Tenorio" таҳия намудааст. Дар давоми Инқилоби Мексика, Тоскано якчанд саҳнаҳои ҷангҳоро сабт кард, ки онҳо дар соли 1950 филми пурраи ҳуҷҷатӣ шудаед, ки онзоро духтараш ҷамъ овардааст. Дигар филмҳои кӯтоҳ аз ҷониби филмсозони фаронсавӣ таҳия шудаанд. Филмҳои Мексика аз давраи тилоӣ дар солҳои 1940-ум ва 1950-ум намунаҳои назарраси синамои Амрикои Лотинӣ мебошанд. Филмҳои Мексика дар тамоми Амрикои Лотинӣ ва Аврупо содир ва намоиш дода шуданд. Филми "Maria Candelaria" (1944)-и Эмилио Фернандес, дар Ҷашнвораи Канн соҳиби Палме Д'Ор гардид. Ҳунарпешаҳои машҳур аз ин давра Мария Феликс, Педро Инфанте, Долорес дел Рио, Хорхе Негрет ва ҳаҷвнигор Кантинфлас мебошанд.

Дар солҳои 1950 ва 1960 ҳаракат ба сӯи синамои сеюм бо сарварии филмсозони Аргентина Фернандо Соланас ва Октавио Хетино дида мешуд.

Дар Бразилия ҷунбиши Cinema Novo тарзи хоси филмҳоро бо сенарияҳои танқидӣ ва зеҳнӣ, аксҳои равшантаре, ки бо нури берунӣ дар манзараи тропикӣ алоқаманданд ва паёми сиёсӣ эҷод карданд. Филми "O Pagador de Promessas" (1962) аз ҷониби Анселмо Дуарте, дар Ҷашнвораи Канни соли 1962 соҳиби Palme d'Or гардид ва аввалин (ва то имрӯз ягона) филми бразилиягӣ буд, ки ба ин муваффақият ноил гардид[1]. Пас аз як сол, он инчунин аввалин филми Бразилия ва Амрикои Ҷанубӣ шуд, ки ба ҷоизаи Оскар барои беҳтарин филми хориҷӣ пешниҳод шудааст. Коргардон Глаубер Роша шахсияти калидии ҷунбиши Синамои Новуи Бразилия буд, ки бо трилогияи филмҳои сиёсӣ шинохта шудааст: Deus e o Diabo na Terra do Sol, Terra em Transe (1967) ва O Dragão da Maldade Contra o Santo Guerreiro (1969), ки вай дар кинофестивали Канн ҷоизаи беҳтарин коргардонро ба даст овардааст.

Дар Колумбия, Карлос Мейоло, Луис Оспина ва Андрес Кайседо як ҷунбиши алтернативиро роҳбарӣ карданд, ки бояд таъсири доимӣ дошта бошанд ва "Гуруо де Кали" -ро таъсис доданд, ки онро Каливуд меномиданд ва баъзе филмҳоро ҳамчун экспонатҳои "Синамои нави Амрикои Лотинӣ" дар солҳои 1960 таҳия мекарданд ва солҳои 1970, аз ҷумла Оига, Веа, Агаррандо пуэбло. Pura sangre (Оспина) ва "Carne de tu carne" (Мейоло) дар солҳои 1980 истеҳсол шуда буданд ва ба эстетикаи гуногун тааллуқ доранд[2].

Пас аз инқилоби Куба синамои Куба аз дастгирии расмии зиёд бархӯрдор буд ва таҳиягарони муҳими синамо Томас Гутеррес Алеа мебошанд.

Дар Аргентина, пас аз як силсилафилми ҳукуматҳои ҳарбӣ, ки дар маҷмӯъ фарҳангро ба занҷир андохтанд, саноат пас аз диктатураи ҳарбии солҳои 1976-1983 дубора пайдо шуд ва "The Official Story" - ро дар соли 1985 таҳия кард ва аввалин танҳо се филми Амрикои Лотинӣ шуд, ки ҷоизаи Академияро барои "Беҳтарин филми хориҷӣ" ба даст овард. Номзадҳои дигари Аргентина were The Truce (1974), Camila (1984), Tango (1998), Son of the Bride (2001), The Secret In Their Eyes (2009, ки он ҳам ҷоизаро ба даст овард) ва "Афсонаҳои ваҳшӣ" (2014) буданд.

Ба наздикӣ, услуби нави коргардонӣ ва ҳикояҳои ба навор гирифташуда ҳамчун "Синамои нави Амрикои Лотинӣ" номгузорӣ шудааст, гарчанде ки ин лавҳа дар солҳои 1960 ва 1970 низ истифода мешуд.

Дар Мексика филмҳое аз қабили Como agua para chocolate (1992), Cronos (1993), Amores perros (2000), Y tu mamá también (2001), Pan's Labyrinth (2006) ва Babel (2006) дар офаридани ҳикояҳои универсалӣ дар бораи мавзӯъҳои муосир, ва дар сатҳи байналмилалӣ эътироф карда шуданд, чунон ки дар ҷашнвораи бонуфузи Канн. Коргардонҳои Мексика Алехандро Гонсалес Инарриту, Алфонсо Куарон (Ҳаррӣ Поттер ва маҳбуси Азкабан), Гилйермо дел Торо ва филмноманавис Гилйермо Арриага ба муваффақият ноил гардиданд.

Бӯҳрони иқтисодии Аргентина ба истеҳсоли филмҳо дар охири солҳои 1990-ум ва аввали солҳои 2000-ум таъсир расонд, аммо бисёр филмҳои аргентинии дар он солҳо таҳияшуда эътирофи байналмилалӣ доштанд, аз ҷумла "El abrazo partido" (2004), "Roma" (2004) ва "Nueve reinas" (2000).

Саноати муосири синамои Бразилия дар дохили кишвар даромадноктар гашт ва баъзе филмҳои он соҳиби ҷоизаҳо ва эътироф дар Аврупо ва ИМА гардиданд. Филми мазҳакавии "O Auto da Compadecida" (2000) классики синамои Бразилия маҳсуб мешавад ва дар кишвар хит буд. Филмҳое ба мисли "Истгоҳи марказӣ" (1998), "Шаҳри Худо" (2002) ва "Elite Squad" (2007) дар саросари ҷаҳон мухлисон доранд ва коргардонҳои он Валтер Саллес, Фернанду Мейреллиш ва Хосе Падиля дар лоиҳаҳои синамои Амрикову Аврупо ширкат варзидаанд. "Истгоҳи марказӣ" ба 2 ҷоизаи Оскар дар соли 1999 пешбарӣ шудааст: Беҳтарин филми хориҷӣ ва беҳтарин ҳунарпеша Фернанду Мейреллишро, ки аввалин (ва то имрӯз ягона) шахси бразилиягӣ, аввалин (ва то имрӯз ягона) португализабон ва аввалин латиномарикоӣ барои беҳтарин нақши занона пешбарӣ карда шудаанд. Дар соли 2003, "Шаҳри Худо" ба 4 ҷоизаи Оскар пешбарӣ шуд: беҳтарин коргардон, беҳтарин филмномаи мутобиқшуда, беҳтарин оператор ва беҳтарин таҳрир, инчунин ба ҷоизаи "Глобуси тилоӣ" барои беҳтарин филми хориҷӣ пешбарӣ карда шуд. "Elite Squad" дар соли 2008 дар ҷашнвораи Берлин "Хирси тилоӣ" ба даст овард.

Дар ИМА ҳаракате ба сӯи таблиғ ва ошкоро кардани тамошобинон ба филмсозони Амрикои Лотинӣ равона шудааст. New England Festival of Ibero American Cinema, ки дар шаҳри Провиденс, Род-Айленд баргузор шудааст, намунаи хубест.

Тибқи гузориши Global Media Outlook 2019-2023 PWC, сатҳи истеҳсолот барои соҳаҳои асосии синамо дар Амрикои Лотинӣ аз соли 2014 инҷониб тамоюли болоравиро мебинад. То охири соли 2018 дар Амрикои Лотинӣ 13.464 филм мавҷуд буд. Дар мавриди Аргентина 223 филм дар соли 2018 ба намоиш гузошта шуд. Дар Перу, бо вуҷуди яке аз хурдтарин бозорҳои Амрикои Лотинӣ, филмҳои худро ба 661 дар соли 2018 афзоиш дод ва то соли 2023 ба 789 мерасад. Мексика ҳамчунон баландтарин миқдори филмҳоро дар маҷмӯъ 6,862 филм дар ҳоле ки Бразилия бо 3,465 филм пешниҳод кардааст. Дар робита ба даромадҳо, лоиҳаҳои омӯзишӣ дар минтақа рушди устуворро ба сӯи 2023 пешбинӣ мекунанд. Интизор меравад, ки хазинаи амрикоӣ аз 2,4 миллиард доллари дар соли 2018 ба даст овардашуда то 3,2 миллиард доллар то соли 2023 афзоиш ёбад. Ин суръати афзоиши солонаи мураккаби 5,7 фоизро дар он давра ташкил медиҳад[3].

Дар Амрикои Лотинӣ дар маҷмӯъ, аз охири солҳои 2010-ум ба аниматсия таваҷҷуҳи нав пайдо кардааст ва фестивалҳои Pixelatl-и Мексика иқтидори эҷодии аниматорҳоро то сатҳи байналмилалӣ боз карданд. Ду ширкати бузурги аниматсионии Амрикои Лотинӣ "Ánima Estudios"-и Мексика ва "TV Pinguim" -и Бразилия мебошанд. Онҳо дар якҷоягӣ бо дигар ширкатҳои аниматсионии Амрикои Лотинӣ, ҳикояҳоеро тасвир мекунанд, ки дар онҳо маконҳои экзотикии Амрикои Ҷанубӣ, афсонаҳо ва ривоятҳои бумӣ ва мавзӯъҳои умумиҷаҳоние, ки дорои тавоноии ҷалби ҷаҳонӣ мебошанд, тасвир карда мешаванд[4]. Танҳо дар соли 2017 айни замон дар Амрикои Марказӣ ва Ҷанубӣ зиёда аз 100 филми тасвирии бадеӣ кор карда шудааст. Маблағгузории молиявӣ ягона омилест, ки соҳаи аниматсияи Амрикои Лотиниро монанд мекунад, ба мисли Перу[5].

Нигаред низ[вироиш | вироиши манбаъ]

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. Festival de Cannes: O Pagador de Promessas. festival-cannes.com. 24 апрели 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 15 сентябри 2011.
  2. Archived copy. 24 апрели 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 7 июли 2011. Carlos Mayolo y el innolvidable Caliwood (in Spanish)
  3. Perú: PwC: industria cinematográfica crecerá 5,92% anual en Perú al 2023 | NOTICIAS EL COMERCIO PERÚ(исп.). El Comercio Perú (9 de septiembre de 2019).
  4. Hopewell, John Ventana Sur’s Animation! Marks Latin America’s Toon Surge(англ.). Variety (27 November 2018).
  5. García, Marta The New Wave Of Latin American Animated Features: 10 Films To Watch For (en-US). Cartoon Brew (11 май 2017).

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]