Соямарз

Сояма́рз (форсӣ: سایه‌مرز‎), термина́тор (аз лот. terminare — ҳад гузоштан ҷудо кардан) — ҳаддест дар қурси сайёраҳо ё радифи маснӯъ, ки нимкураи равшани сайёраро аз нимкураи торики он ҷудо мекунад.

Дар нуқтаҳои сатҳи сайёра ё радифи маснӯъ, ки дар ян хатти соямарз ҷойгиранд, Офтоб ё тулӯъ (соямарзи субҳ) ва ё ғуруб (соямарзи шом) мекунад. Ба қурси аз Замин намоёни ҷирм (масоҳати, Моҳ) соямарз ба намуди ними эллипс проектиронида мешавад. Ҷойивазкувии соямарз аз, рӯи қурс боиси иваз шудани фазаҳо мегардад. Агар сайёра атмосфера дошта бошяд, дар натиҷаи таъсири рефракция ва шафақ соямарз андаке ба тарафи нимкураи торик мелағжад.

Сарчашма

Мақола дар асоси маводи Энсиклопедияи Советии Тоҷик навишта шудааст.