Фостен-Арканж Туадера

Фостен-Арканж Туадера
фр. Faustin-Archange Touadéra
10-умин Президенти Ҷумҳурии Африқои Марказӣ
аз 30 марти 2016
Пешгузашта	Катрин Самба-Панза
22-умин Сарвазири Ҷумҳурии Африқои Марказӣ
22 январи 2008 — 17 январи 2013
Президент	Франсуа Бозизе
Пешгузашта	Элӣ Доте
Ҷонишин	Николас Тянгайе
Таваллуд	21 апрел 1957(1957-04-21) (67 сол) Банги, Убангӣ-Шарӣ[d], Африқои Экватории Фаронса[d]
Ҳизб	Конвергенсияи миллии "Ква На Ква"[d] (2015) United Hearts Movement[d]
Таҳсилот	Донишгоҳи Бангӣ[d] Донишгоҳи Лилл-1[d] University of Yaoundé[d] Félix Houphouët Boigny University[d]
Эътиқод	баптизм
Парвандаҳо дар Викианбор

Фосте́н-Арка́нж Туадера́ (фр. Faustin-Archange Touadéra; тав. 21 апрел 1957, Банги, Убанги-Шари, Африқои Экватории Фаронса (ҳоз. Ҷумҳурии Африқои Марказӣ) — ходими давлатии Ҷумҳурии Африқои Марказӣ, сарвазири кишвари ҶАМ дар солҳои 2008—2013. 20 феврали 2016 дар интихоботи президентии 2015—2016 дар ҶАМ ғолиб гашт. 30 марти соли 2016 ба ҳайси раисҷумҳури ҶАМ фаъолиятро оғоз кард.

Касб

Вай донишгоҳҳои Бонгӣ ва Абидҷонро хатм карда, ду доктори риёзиёт — дар Донишгоҳи Лилл-1 (фр. Université Lille 1: Sciences et Technologies) ва Донишгоҳи Яунде, дорад. Аз соли 1987 дар Донишгоҳи Бонгӣ дарс медод, солҳои 1989-1992 муовини декани факултаи табиӣ буд. Солҳои 2005-2008 ректори донишгоҳ буд.

22 январи соли 2008, президент Франсуа Бозизе ӯро сарвазири ҶАМ таъин кард. Ҳукумати иборат аз 29 вазир расман 28 январ ба кор шурӯъ кард. Дар доираи маъракаи оштӣ бо шӯришиён 18 январи соли 2009 ҳукумат пароканда карда шуд ва рӯзи дигар ҳукумати нав ташкил ёфт, ки дар он аз 31 вазири собиқ танҳо 10 нафарашон мавқеи худро нигоҳ доштанд. Ҳамзамон, дар ҳукумати нав якчанд роҳбарони гурӯҳҳои шӯришӣ пайдо шуданд. 22 апрели соли 2011 Туадера ҳукумати навро таъсис дод, ки дар он аз 34 вазири собиқ танҳо даҳ нафар мансабҳои худро нигоҳ доштанд . Ба ҳукумати нав ду хеши президент Франсуа Бозизе — писар (вазири дифоъ) ва ҷияни ӯ (вазири молия) шомил буданд

Моҳи декабри соли 2012 дар қаламрави ҶАМ муноқишаи мусаллаҳона оғоз ёфт. Шӯришиён ҳукумати президент Франсуа Бозизеро дар он айбдор карданд, ки шартҳои созишномаҳои сулҳи соли 2007 имзошударо иҷро намекунад. Шӯришиён бисёр шаҳрҳои калонро дар қисматҳои марказӣ ва шарқии кишвар забт карданд.

11 январи соли 2013 дар пойтахти Габон Либревил созишномаи оташбас ба имзо расид. Шӯришиён талаби истеъфои президенти ҶАМ Франсуа Бозизеро рад карданд, дар навбати худ, вай бояд намояндаи оппозисиюнро ба мақоми сарвазири кишвар то 18 январ таъин менамуд.

12 январ Фостен-Арканж Туадера аз вазифа сабукдӯш карда шуд ва 17 январ, тибқи созишҳои ҳосилшуда, ба ҷои ӯ номзаде бо номи оппозисиюн Николас Тянгайе омад.

Интихоботи президентии 2015

Дар соли 2015, Фаустин-Арканҷ Туадера дар интихоботи президентие, ки 20 декабри ҳамон сол оғоз ёфт, номзадии худро ба президенти ҶАМ пешбарӣ кард. Дар ҷараёни маъракаи интихоботӣ, Туадера дурии худро аз Селек ва Антибалак эълон кард.

20 феврали соли 2016, пас аз натиҷаҳои даври дуввуми интихоботи президентӣ дар ҶАМ, вай 62,71% овозҳоро ба даст оварда, пирӯзии комил ба даст овард. Рақиби ӯ, ки як замонҳо ба ҳукумати ҷумҳурӣ Анисе Жорж Дологеле низ сарварӣ мекард, тавонист танҳо 37% овоздиҳандагонро соҳиб шавад, гарчанде ки ӯро президенти собиқ Бозизе дастгирӣ мекард .

Дар барномаи пешинтихоботии Туадера ба поён расонидани низоъ байни мусалмонони Селек ва масеҳиёни Антибалак, ҷалби сармоя барои барқарори иқтисоди зарардидаи баъди ҷанг буд .

Вай ба вазифаи президент аз 30 марти 2016 шурӯъ кард. Пас аз чор сол, вай дар маъракаи дигари интихоботӣ ширкат варзид ва барои раёсати ҷумҳурӣ дар интихоботи 20 декабри соли 2020 мубориза бурд. 4 январи соли 2021 эълом шуд, ки вай дар даври аввал вақте тақрибан 53% овозҳоро ба даст овард, пирӯз шуд.