Қасри Орифон
| Маҳалли аҳолинишин | |
 | |
| 39°48′00″ с. ш. 64°32′20″ в. д.HGЯO | |
| Кишвар |
 [[|]] |
| Таърих ва ҷуғрофиё | |
| Минтақаи замонӣ | UTC+05:00 |
|
|
|
Қасри Орифон (қаблан Қасри Ҳиндувон) — яке аз деҳаҳои бостонии Ӯзбекистон аст. Деҳа дар ноҳияи Когони вилояти Бухоро ҷойгир аст.
Деҳаи Қасри Ҳиндувон ба шарафи Баҳоуддини Нақшбанд асосгузори тартиби Нақшбандия дар асри 14 Қасри Орифон номида шуд[1].
Баъди инқилоби Бухоро, ки моҳи сентябри соли 1920 ба вуқуъ пайваст, дар моҳи октябри ҳамон сол дар ҳудуди ноҳияи Когони шаҳри Баҳоуддини ИҶШС таъсис ёфта, ба ҳудуди ин шаҳр деҳаи Қасри Орифон ворид шуд [2] . 29 сентябри соли 1926 дар натиҷаи ҷорӣ намудани ноҳияи маъмурию иқтисодӣ дар Узбекистон дар ҷои шаҳри Баҳоуддин, ки маркази он Бухорои Нав буд, ноҳияи Баҳоуддин ташкил карда шуд [3]. Баъдтар номи ноҳияи Баҳоуддин ба Бухорои Нав ва дар соли 1935 номи шаҳри Бухорои Нав ба Когон табдил ёфт, бинобар ин ба ноҳияи Когон табдил ёфт [4] .
Мохи апрели соли 1928 дар Қасри Орифон аввалин мактаби ноҳияи Когон сохта шуд.
Солҳои Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ дар бинои пункти тиббии деҳаи ҳозира дар деҳаи Қасри Орифон хонаи кӯдакони рақами 5 таъсис ёфт. Дар давоми солҳои 1941—1950 дар ин ҷо кӯдакони ятимро, ки аз ноҳияҳои ҷанг кучонда шуда буданд, тарбия мекарданд. Вақте ки шумораи кӯдакон кам шуд, соли 1950 кӯдакони он ба хонаи кӯдакони шаҳри Бухоро супурда шуданд [5] .
Соли 1944 аввалин беморхонаи марказии ноҳияи Когон ҳамчун шуъбаи муолиҷавии дорои 10 кат дар хонаи бачагон дар деҳаи Қасри Орифон ташкил карда шуд. Дар беморхона 13 фелдшер, пункти акушерӣ, 1 стансияи санитарию эпидемиологӣ ва «стансияи тропикӣ» зидди вараҷа мавҷуд буд [6].
Соли 1970 дар деҳаи Қасри Орифон шуъбаи фарҳанг ва варзиши ноҳияи Когон таъсис ёфт, ки ҳоло ҳам фаъолият дорад. Ба ҳайати кафедра 2 хонаи марказии фарҳангӣ, 2 ансамбли фолклорӣ (Ансамбли суруду ракси зебоӣ, ансамбли фолклорӣ-этнографии «Қасри Орифон») ва якчанд театрҳои дигар деҳот шомиланд [7].
Пас аз пошхӯрии Иттиҳоди Шӯравӣ ва соҳибистиқлол гардидани Ӯзбекистон дар деҳа бахшида ба номи Баҳоуддини Нақшбанд чорабиниҳои зиёде гузаронида шуданд [8] .
Деҳа дорои маҷмӯаи Баҳоуддин Нақшбанд [9], мадрасаи Олии Мири Араб [10] ва 30 ёдгории меъмории аз ҷониби давлат ҳифзшаванда [11] ҷойгир аст.
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ Bahovuddin Naqshband (1318—1389). Ziyouz.uz(пайванди дастнорас — таърих). 28 октябри 2021 санҷида шуд.
- ↑ Rajabov, 2012, p. 15.
- ↑ Rajabov, 2012, p. 16.
- ↑ Rajabov, 2012, p. 7.
- ↑ Rajabov, 2012, p. 18.
- ↑ Rajabov, 2012, p. 18—19.
- ↑ Rajabov, 2012, p. 25.
- ↑ Bahouddin Naqshbandiy tavalludining 675 yilligiga tayyorgarlik koʻrish va uni oʻtkazish haqida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Vazirlar Mahkamasining 497 28.10.1992 qarori. Lex.uz(пайванди дастнорас — таърих). 28 октябри 2021 санҷида шуд.
- ↑ Bahouddin Naqshbandiy maqbarasi. Meros.uz(пайванди дастнорас — таърих). 28 октябри 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 27 октябри 2021.
- ↑ Diniy taʼlim muassasalariga qabul eʼlon qilindi. Abt.uz(пайванди дастнорас — таърих). 28 октябри 2021 санҷида шуд.
- ↑ Моддий маданий мероснинг кўчмас мулк объектлари миллий рўйхатини тасдиқлаш тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 846-сон 04.10.2019 й. қарори. Lex.uz(пайванди дастнорас — таърих). 28 октябри 2021 санҷида шуд.
Адабиёт
[вироиш | вироиши манбаъ]- Rajabov Q., Jamolova D. (2015). Kogon tumani tarixi. Toshkent: Tafakkur. p. 46.