Jump to content

Забони яҳудӣ-тотӣ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Забони тотии чуҳурӣ
cuhuri, жугьури, ז׳אוּהאוּראִ
Кишварҳо
Шумораи умумии гӯишварон
  • 106 000 тан (1989)
Вазъ хатари азбайнравӣ вуҷуд дорад[d]
Таснифот
Jewish languages[d]
Забони яҳудӣ-тотӣ
Хат Алифбои лотинӣ, алифбои сирилик, Hebrew script based alphabet[d] ва Tat alphabet[d]
Коди забонӣ
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3 jdt
Atlas of the World’s Languages in Danger 1052 ва 2216
Ethnologue jdt
ELCat 3448
IETF jdt
Glottolog jude1256
Ниг. низ: Лоиҳа:Забоншиносӣ

Забони яҳудӣ-тотӣ ё тотии ҷуҳурӣ (cuhuri, жугьури, ז׳אוּהאוּראִ) забони анъанавӣ аст аз Яҳудиёни кӯҳӣ, ки асосан дар Озарбойҷон, Доғистон ва Исроил ҳарф мезананд.

Ҷуҳурӣ ё яҳудӣ як лаҳҷаи яҳудоӣ-форсӣ аст, ки аз ҷониби яҳудиёни кӯҳистонӣ таърихан гуфтугӯ мекунанд. Ин забон ба гурӯҳи ҷанубу ғарбии эронӣи забонҳои ҳиндуаврупоӣ мансуб аст, ҳарчанд бо таъсири шадиди ибрӣ. Дар замони Таърихнигории Шӯравӣ яҳудиёни кӯҳистонӣ иштибоҳан бо тотҳои мусулмони Озарбойҷон хешутаборӣ медонистанд. Бо вуҷуди ин, онҳо як мероси муштараки забонӣ надоранд, зеро яҳудиёни кӯҳӣ забони модарии худро нигоҳ медоштанд, дар ҳоле ки тотҳои мусалмон дар ниҳоят забони форсиро қабул карданд. Калимаҳои Juvuri ва Juvuro ҳамчун "яҳудӣ" ва "яҳудӣ" тарҷума мешаванд.

Яҳудӣ-тотӣ дорои семитӣ (ибрӣ/арамейӣ/арабӣ) дар ҳама сатҳҳои забоншиносӣ мебошад. Яҳудӣ-тотӣ садои семитии "ayin/ayn" (ع/ע) дорад, дар ҳоле ки ҳеҷ забонҳои ҳамсоя онро надоранд.[5]

Яҳудӣ-тотӣ як забони нобудшаванда аст[6] аз рӯи Атласи забонҳои ҷаҳон дар хатар ҳамчун "ҳатман зери хатар" тасниф шудааст.[7]

Маълумотномаҳо

[вироиш | вироиши манбаъ]