Иттрий
Намуди зоҳир
| Иттрий | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Талаффуз | /ˈɪtriəm/ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Номи дигар | yttrium | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Намуди зоҳирӣ | сафеди нуқрагун | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(Y) | 88.90584(1)[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Иттрий дар ҷадвали даврӣ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Рақами атомӣ (Z) | 39 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Гурӯҳ | гурӯҳи 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Давр | даври 5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Блок | d-блок | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Категорияи элемент | Металли гузаранда | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Конфигуратсияи электрон | [Kr] 4d1 5s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Электронҳо аз рӯӣ ҷилд | 2, 8, 18, 9, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хосиятҳои физикӣ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Фаза дар ҲФМ | сахт | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Нуқтаи гудозиш | 1799 K (1526 °C, 2779 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ҳарорати ҷӯшиш | 3203 K (2930 °C, 5306 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Зичӣ (наздик ба ҳ.х.) | 4.472 гр/см3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ҳангоми моеъ будан (дар н.г.) | 4.24 гр/см3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ҳарорати гудозиши хос | 11.42 кҶ/мол | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ҳарорати буғшавии хос | 363 кҶ/мол | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Гармигунҷоиши молярӣ | 26.53 Ҷ/(мол·К) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Буғи сершуда
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хосиятҳои атомӣ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Дараҷаҳои оксидшавӣ | 0,[2] +1, +2, +3 (a weakly basic oxide) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Электроманфиият | Ҷадвали Полинг: 1.22 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Қувваҳои иондоршавӣ |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Радиуси атом | эмпирикӣ: 180 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Радиуси ковалентӣ | 190±7 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Дигар хосиятҳо | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сохтори булӯрӣ | hexagonal close-packed (hcp) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Суръати овоз thin rod | 3300 м/с (дар 20 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Васеъшавии ҳароратӣ | α, poly: 10.6 µm/(m·K) (at r.t.) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Гармигузаронандагӣ | 17.2 W/(m·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Муқобилияти нисбӣ | α, poly: 596 nΩ·m (at r.t.) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Тартибории магнитӣ | парамагнетик[3] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Таъсирпазирии магнитӣ | +2.15·10−6 см3/мол (2928 K)[4] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Модули Юнг | 63.5 ГПа | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Модули ғеҷонидан | 25.6 ГПа | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Модули чандирии ҳаҷмдор | 41.2 ГПа | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Коэффисиенти Пуассон | 0.243 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сахтӣ аз рӯи Бринелл | 200–589 МПа | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Рақами CAS | 7440-65-5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Таърих | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Номгузорӣ | after Иттербий (Sweden) and its mineral ytterbite (gadolinite) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Кашф | Johan Gadolin (1794) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ҷудогузории аввалин | Ҳенри Розе (1843) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Изотопҳои асосии иттрий | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Иттрий (лот. yttrium) — унсури химиявӣ, рақами атомиаш 39 буда бо рамзи Y ишора карда мешавад[5].
Дар ҷадвали даврии ҳозира замон, Иттрий дар блоки d ва дар 3-юм гурӯҳи элементҳо ҷойгир мебошад.[6]
Хосиятҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]Физикӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Химиявӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Атомӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Изотопҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]Мавҷудият дар табиат
[вироиш | вироиши манбаъ]Таърих
[вироиш | вироиши манбаъ]Кашф
[вироиш | вироиши манбаъ]Номгузорӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Пайвандҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]| Ин химия мақолаи хурд аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед. |
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
- ↑ Yttrium and all lanthanides except Ce, Pm, Eu, Tm, Yb have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). «Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides». Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017.
- ↑ Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
- ↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.
- ↑ Atomic Number and Mass Numbers. ndt-ed.org. 17 феврали 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 12 феврали 2014.
- ↑ (1988) «New Notations in the Periodic Table». Pure Appl. Chem. 60 (3): 431–436. doi:10.1351/pac198860030431. Санҷида шуд 24 March 2012.
Адабиёт
[вироиш | вироиши манбаъ]- Менделеев Д. И. Элементы химические // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Ҳаволаҳои беруна
[вироиш | вироиши манбаъ]
Анбори Википедиа дар бораи ин мавзӯъ гурӯҳ дорад:

