Лантан

Лантан, ₅₇La
Лантан
Талаффуз	/ˈlænθənəm/ (LAN-thə-nəm)
Номи дигар	lanthanum
Намуди зоҳирӣ	сафеди нуқрагун
Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(La)	138.90547(7)
Лантан дар ҷадвали даврӣ
	барий ← лантан → серий
Рақами атомӣ (Z)	57
Гурӯҳ	гурӯҳи 3
Давр	даври 6
Блок	d-блок
Категорияи элемент	Лантанид, sometimes considered a метали гузаранда
Конфигуратсияи электрон	[Xe] 5d1 6s2
Электронҳо аз рӯӣ ҷилд	2, 8, 18, 18, 9, 2
Хосиятҳои физикӣ
Фаза дар ҲФМ	сахт
Нуқтаи гудозиш	1193 K (920 °C, 1688 °F)
Ҳарорати ҷӯшиш	3737 K (3464 °C, 6267 °F)
Зичӣ (наздик ба ҳ.х.)	6.162 гр/см3
ҳангоми моеъ будан (дар н.г.)	5.94 гр/см3
Ҳарорати гудозиши хос	6.20 кҶ/мол
Ҳарорати буғшавии хос	400 кҶ/мол
Гармигунҷоиши молярӣ	27.11 Ҷ/(мол·К)
Хосиятҳои атомӣ
Дараҷаҳои оксидшавӣ	0, +1, +2, +3 (a strongly basic oxide)
Электроманфиият	Ҷадвали Полинг: 1.10
Қувваҳои иондоршавӣ	1-ум: 538.1 кҶ/мол ; 2-юм: 1067 кҶ/мол ; 3-юм: 1850.3 кҶ/мол ; ;
Радиуси атом	эмпирикӣ: 187 пм
Радиуси ковалентӣ	207±8 пм
	Color lines in a spectral rangeХатҳои спектрии Лантан
Дигар хосиятҳо
Сохтори булӯрӣ	double hexagonal close-packed (dhcp)
Суръати овоз thin rod	2475 м/с (дар 20 °C)
Васеъшавии ҳароратӣ	α, poly: 12.1 µm/(m·K) (at r.t.)
Гармигузаронандагӣ	13.4 W/(m·K)
Муқобилияти нисбӣ	α, poly: 615 nΩ·m (at r.t.)
Тартибории магнитӣ	парамагнетик
Таъсирпазирии магнитӣ	+118.0·10−6 см3/мол (298 K)
Модули Юнг	α form: 36.6 ГПа
Модули ғеҷонидан	α form: 14.3 ГПа
Модули чандирии ҳаҷмдор	α form: 27.9 ГПа
Коэффисиенти Пуассон	α form: 0.280
Сахтии Моос	2.5
Сахтии Виккерс	360–1750 МПа
Сахтӣ аз рӯи Бринелл	350–400 МПа
Рақами CAS	7439-91-0
Таърих
Кашф	Карл Густаф Мосандер (1838)
Изотопҳои асосии лантан
β−	138Ce
	дидан; баҳс; вироиш; \| пайвандҳо

Лантан (лот. lanthanum) — унсури химиявӣ, рақами атомиаш 57 буда бо рамзи La ишора карда мешавад^[5].

Дар ҷадвали даврии ҳозира замон, Лантан дар блоки d ва дар 3-юм гурӯҳи элементҳо ҷойгир мебошад.^[6]

Хосиятҳо

Физикӣ

Химиявӣ

Атомӣ

Изотопҳо

Мавҷудият дар табиат

Таърих

Кашф

Номгузорӣ

Пайвандҳо

Ҷадвали даврии унсурҳои кимёӣ

Ин химия мақолаи хурд аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед.

Эзоҳ

↑ (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
↑ Yttrium and all lanthanides except Ce, Pm, Eu, Tm, Yb have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). «Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides». Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017.
↑ Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.
↑ Atomic Number and Mass Numbers. ndt-ed.org. 17 феврали 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 12 феврали 2014.
↑ (1988) «New Notations in the Periodic Table». Pure Appl. Chem. 60 (3): 431–436. doi:10.1351/pac198860030431. Санҷида шуд 24 March 2012.

Адабиёт

Менделеев Д. И. Элементы химические // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Ҳаволаҳои беруна

[CIAAW2013-1] (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.

[Cloke1993-2] Yttrium and all lanthanides except Ce, Pm, Eu, Tm, Yb have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). «Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides». Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017.

[magnet-3] Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.

[4] Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.

[5] Atomic Number and Mass Numbers. ndt-ed.org. 17 феврали 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 12 феврали 2014.

[6] (1988) «New Notations in the Periodic Table». Pure Appl. Chem. 60 (3): 431–436. doi:10.1351/pac198860030431. Санҷида шуд 24 March 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]