Муртазо Раҳимов

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Муртазо Раҳимов
бошқ. Мортаза Ғөбәйҙулла улы Рәхимов
23 январ 1996 — декабри 2001
25 декабр 1993 — 15 июл 2010

Таваллуд 7 феврал 1934(1934-02-07)
Даргузашт 11 январ 2023(2023-01-11)[1] (88 сол)
Мадфан
Фарзандон Ural Rakhimov[d]
Ҳизб
Таҳсилот
Эътиқод суннӣ
Ҷоизаҳо
 Парвандаҳо дар Викианбор

Муртазо Убайдуллоевич Раҳимов (бошқ. Мортаза Ғөбәйҙулла улы Рәхимов; 7 феврал 1934, Kugarchinsky District[d], ҶМШС Бошқирдистон[d]11 январ 2023[1], Уфа) — арбоби давлатӣ ва сиёсии шӯравӣ ва рус . Раиси Шӯрои Олии ҶШС Бошқирдистон аз 7 апрели соли 1990 то 24 декабри соли 1993[2][3] . Президенти Бошқирдистон аз 25 декабри соли 1993 то 15 июли соли 2010. Раиси Раёсати Фонди хайрияи УРАЛ аз 22 октябри соли 2010.

Зиндагинома[вироиш | вироиши манбаъ]

Зодаи деҳаи Тавакановои ноҳияи Кугарчини ҶАШС Бошқирдистон. Аз рӯи миллат — бошкурд (бошқирд).

Соли 1956 техникуми нефти Уфаро хатм карда, дар заводи равғани Уфа оператор шуда кор кард.

Соли 1964 Донишкадаи нафти Уфаро аз рӯи ихтисос (шакли шабона) хатм кардааст.

Аз соли 1960 то соли 1990 дар заводи равғани ба номи Съезди XXII КПСС-и Уфа сардори звено, ҷонишини сардори сех, ҷонишини сардори истеҳсолот, ҷонишини саринженер оид ба ба кор андохтани иқтидорҳои нави истеҳсолӣ кор кардааст. Солҳои 1976-1978 дар вазифаҳои сархимик — муовини сармуҳандис, аз соли 1978 то 1986 сармуҳандис ва аз соли 1986 то 1990 директори комбинат кор кардааст.

Аз соли 1974 то августи соли 1991 узви КПСС буд.

Ӯ вакили халқии СССР ва депутати Совети Олии СССР, депутатиқхалАки РСС уошкирдистон ва Соввакилони хоиқхалкиҳ шахри Уфа интихоб шудааст.

Аз соли 1990 то 1993 — Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Бошқирдистон. Дар ин давра Эъломияи истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Бошқирдистон (11 октябри 1990), Шартномаи федералӣ ва замимаи Шартномаи федералии Ҷумҳурии Бошқирдистон (31 марти 1992), Конститутсияи нави ҶБ-ро ба имзо расонид (24 декабри 1993).

Моҳи августи соли 1991 ӯ дар ибтидо аз ГКЧП пуштибонӣ кард, аммо пас аз аз даст додани он вай аз хориҷ шуданаш аз сафи КПСС ва пуштибонии раисиҷумҳури РСФСР Елтсин эълон кард.

12 декабри соли 1993 бо касби 63 дарсади ово ба таври оммавӣ аввалин Президенти Ҷумҳурии Бошқирдистон интихоб шуд. Маросими ифтитоҳ 25 декабри соли 1993[4][5] баргузор шуд. 3 августи соли 1994, дар давраи аввали президентӣ Созишнома байни Федератсияи Русия ва Ҷумҳурии Бошқирдистон дар бораи муайян кардани салоҳият ва тақсими мутақобилаи ваколатҳо байни мақомоти давлатии Федератсияи Русия ва мақомоти давлатии Ҷумҳурии Бошқирдистон ба имзо расид.

Президенти Русия Владимир Путин (аз чап), Муртазо Раҳимов ва президенти Тотористон Минтимер Шаймиев. соли 2001

14 июни соли 1998 бо касби 70,2 дарсади овозҳо дубора ба мақоми раиси ҷумҳури Бошқирдистон барои давраи дуюм интихоб шуд. Рақиби асосӣ, вазири хоҷагии ҷангали ҷумҳурӣ Риф Қаззоқулов 9 фоизи овозҳоро гирифт.

Солҳои 1993-2001 аз рӯи вазифа узви Шӯрои Федератсияи Русия ва узви Шӯрои давлатии Федератсияи Русия буд. Аз 12 март то 17 сентябри соли 2001 — узви Президиуми Шӯрои давлатии Федератсияи Русия[6][7] .

Дар соли 1999 — яке аз муассисон ва ҳамраисҳои ҳизби умумирусиягии " Ватан — тамоми Русия ", ки 1 декабри соли 2001 ба ҳизби " Русияи воҳид " дохил шуд.

21 декабри соли 2003 тибқи Қонуни федералӣ «Дар бораи кафолатҳои асосии ҳуқуқи интихобот ва ҳуқуқи иштирок дар раъйпурсии шаҳрвандони Федератсияи Русия» М. Г. Раҳимов дар даври дуюм 78,01 % овози интихобкунандагонро ба даст овард. бори сеюм ба таври оммавӣ раиси ҷумҳури Бошқирдистон интихоб шуд[8].

Дар нимаи моҳи сентябри соли 2006 ӯ масъалаи эътимодро дар назди президенти Федератсияи Русия Владимир Путин пеш аз мӯҳлат гузошт. Рӯзи 5 октябр Владимир Путин номзадии худро ба Курултайи Ҷумҳурии Бошқирдистон барои тасдиқ барои давраи нав пешниҳод кард. 10 октябри соли 2006 вакилони Маҷлиси давлатӣ — Курултайи Ҷумҳурии Бошқирдистон ба Муртазо Раҳимов ваколатҳои президентӣ барои як давраи нави панҷсоларо доданд.

12 июли соли 2010 М. Г. Раҳимов дар мулоқот бо роҳбари дастгоҳи президенти Федератсияи Русия Сергей Наришкин аз нияти пеш аз мӯҳлат тарк кардани мақомашро эълон кард[9] .

15 июли соли 2010 Президенти Федератсияи Русия Дмитрий Медведев истеъфои Раҳимовро аз мақоми раиси ҷумҳури Бошқирдистон пазируфт[10] .

Аз 22 октябри соли 2010 раиси Раёсати Фонди хайрияи УРАЛ[11] мебошад, ки 63 миллиард рубли фурӯши ҶСК «АНК Башнефт», корхонаҳои коркарди нафти Уфа ва ОАО «Башкирнефтепродукт»-ро дар соли 2009 назорат мекунад[12] .

Аз 8 декабри соли 2010 то 29 июни соли 2012 — узви Шӯрои директорони ҶСК Башнефть[13] .

Оила[вироиш | вироиши манбаъ]

Зан — Луиза Галимовна Рахимова. Писар — Урал Муртазоевич Раҳимов .

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. 1.0 1.1 Ушел из жизни экс-президент Башкирии Муртаза Рахимов (рус.)
  2. Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898—1991. Высшие органы государственной власти Башкирской АССР — ССР — Республики Башкортостан(пайванди дастнорас — таърих). 11 апрели 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 феврали 2018.
  3. [В этом качестве был как главой республики, так и спикером парламента. Все предыдущие и последующие председатели Верховного Совета были только спикерами парламента]
  4. Политическая ситуация БАССР в 1920—1930 гг. Развитие института президентства в Башкирии
  5. Инаугурация президента Башкортостана совпадает с десятилетием института президентства в республике
  6. Распоряжение Президента Российской Федерации от 12.03.2001 г. № 121-рп «О президиуме Государственного совета Российской Федерации»
  7. Распоряжение Президента Российской Федерации от 17.09.2001 г. № 515-рп «О президиуме Государственного совета Российской Федерации»
  8. Биография М. Г. Рахимова Бойгонӣ шудааст 25 июни 2008  сол.
  9. Рахимов отказался от нового срока на посту главы Башкирии
  10. Указ Президента Российской Федерации от 15.07.2010 г. № 913 «О досрочном прекращении полномочий Президента Республики Башкортостан»
  11. Деятельность благотворительного фонда
  12. Газета «Коммерсантъ» — Башкирия раскололась на два миллиарда // Муртаза Рахимов и Рустэм Хамитов
  13. Информация о решениях, принятых внеочередным общим Собранием акционеров ОАО АНК «Башнефть»(пайванди дастнорас)