Натрий

Натрий, ₁₁Na
Натрий
Номи дигар	sodium
Намуди зоҳирӣ	сафеди нуқрагуни металлӣ
Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(Na)	22.98976928(2)
Натрий дар ҷадвали даврӣ
	неон ← натрий → магний
Рақами атомӣ (Z)	11
Гурӯҳ	гурӯҳи 1: H ва металлҳои ишқорӣ
Давр	даври 3
Блок	s-блок
Категорияи элемент	Металли ишқорӣ
Конфигуратсияи электрон	[Ne] 3s1
Электронҳо аз рӯӣ ҷилд	2, 8, 1
Хосиятҳои физикӣ
Фаза дар ҲФМ	сахт
Нуқтаи гудозиш	370.944 K (97.794 °C, 208.029 °F)
Ҳарорати ҷӯшиш	1156.090 K (882.940 °C, 1621.292 °F)
Зичӣ (наздик ба ҳ.х.)	0.968 гр/см3
ҳангоми моеъ будан (дар н.г.)	0.927 гр/см3
Нуқтаи бӯҳронӣ	2573 K, 35 МПа (extrapolated)
Ҳарорати гудозиши хос	2.60 кҶ/мол
Ҳарорати буғшавии хос	97.42 кҶ/мол
Гармигунҷоиши молярӣ	28.230 Ҷ/(мол·К)
Хосиятҳои атомӣ
Дараҷаҳои оксидшавӣ	−1, +1 (a strongly basic oxide)
Электроманфиият	Ҷадвали Полинг: 0.93
Қувваҳои иондоршавӣ	1-ум: 495.8 кҶ/мол ; 2-юм: 4562 кҶ/мол ; 3-юм: 6910.3 кҶ/мол ; (бештар) ;
Радиуси атом	эмпирикӣ: 186 пм
Радиуси ковалентӣ	166±9 пм
Радиуси Ван дер Ваалс	227 пм
	Color lines in a spectral rangeХатҳои спектрии Натрий
Дигар хосиятҳо
Сохтори булӯрӣ	body-centered cubic (bcc)
Суръати овоз thin rod	3200 м/с (дар 20 °C)
Васеъшавии ҳароратӣ	71 µm/(m·K) (дар 25 °C)
Гармигузаронандагӣ	142 W/(m·K)
Муқобилияти нисбӣ	47.7 nΩ·m (дар 20 °C)
Тартибории магнитӣ	парамагнетик
Таъсирпазирии магнитӣ	+16.0·10−6 см3/мол (298 K)
Модули Юнг	10 ГПа
Модули ғеҷонидан	3.3 ГПа
Модули чандирии ҳаҷмдор	6.3 ГПа
Сахтии Моос	0.5
Сахтӣ аз рӯи Бринелл	0.69 МПа
Рақами CAS	7440-23-5
Таърих
Кашф ва ҷудогузории аввалин	Ҳемфри Дэви (1807)Хатои ибора: Аломати нуқтагузории шинохтанашуда "ё"
Изотопҳои асосии натрий
	дидан; баҳс; вироиш; \| пайвандҳо

Натрий, ₇N
Натрий
Номи дигар	nitrogen
Намуди зоҳирӣ	гази беранг, моеъ ё зич
Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(N)	[14.00643, 14.00728] conventional: 14.007
Натрий дар ҷадвали даврӣ
	карбон ← натрий → оксиген
Рақами атомӣ (Z)	7
Гурӯҳ	гурӯҳи 15 (гурӯҳи азот)
Давр	даври 2
Блок	p-блок
Категорияи элемент	Ғайриметали реактивӣ
Конфигуратсияи электрон	[He] 2s2 2p3
Электронҳо аз рӯӣ ҷилд	2, 5
Хосиятҳои физикӣ
Фаза дар ҲФМ	газ
Нуқтаи гудозиш	63.15 K (−210.00 °C, −346.00 °F)
Ҳарорати ҷӯшиш	77.355 K (−195.795 °C, −320.431 °F)
Зичӣ (дар ҲФМ)	1.2506 g/L at 0 °C, 1013 mbar
ҳангоми моеъ будан (дар н.ҷ.)	0.808 гр/см3
Нуқтаи сечанда	63.151 K, 12.52 кПа
Нуқтаи бӯҳронӣ	126.21 K, 3.39 МПа
Ҳарорати гудозиши хос	(N2) 0.72 кҶ/мол
Ҳарорати буғшавии хос	(N2) 5.56 кҶ/мол
Гармигунҷоиши молярӣ	(N2) 29.124 Ҷ/(мол·К)
Хосиятҳои атомӣ
Дараҷаҳои оксидшавӣ	−3, −2, −1, +1, +2, +3, +4, +5 (a strongly acidic oxide)
Электроманфиият	Ҷадвали Полинг: 3.04
Қувваҳои иондоршавӣ	1-ум: 1402.3 кҶ/мол ; 2-юм: 2856 кҶ/мол ; 3-юм: 4578.1 кҶ/мол ; (бештар) ;
Радиуси ковалентӣ	71±1 пм
Радиуси Ван дер Ваалс	155 пм
	Color lines in a spectral rangeХатҳои спектрии Натрий
Дигар хосиятҳо
Сохтори булӯрӣ	hexagonal
Суръати овоз	353 м/с (gas, at 27 °C)
Гармигузаронандагӣ	25.83×10−3 W/(m·K)
Тартибории магнитӣ	диамагнетик
Рақами CAS	17778-88-0 ; 7727-37-9 (N2)
Таърих
Кашф	Daniel Rutherford (1772)
Номгузорӣ аз тарафи	Jean-Antoine Chaptal (1790)
Изотопҳои асосии натрий
	дидан; баҳс; вироиш; \| пайвандҳо

Натрий (лот. sodium) — унсури химиявӣ, рақами атомиаш 11 буда бо рамзи Na ишора карда мешавад^[5].

Дар ҷадвали даврии ҳозира замон, Натрий дар блоки s ва дар 1-ум гурӯҳи элементҳо ҷойгир мебошад.^[6]

Хосиятҳо

Физикӣ

Химиявӣ

Атомӣ

Изотопҳо

Мавҷудият дар табиат

Таърих

Кашф

Номгузорӣ

Пайвандҳо

Ҷадвали даврии унсурҳои кимёӣ

Ин химия мақолаи хурд аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед.

Эзоҳ

↑ Gases - Density. The Engineering Toolbox. 27 Январ 2019 санҷида шуд.
↑ (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Шаблон:RubberBible86th
↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.
↑ Atomic Number and Mass Numbers. ndt-ed.org. 17 феврали 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 12 феврали 2014.
↑ (1988) «New Notations in the Periodic Table». Pure Appl. Chem. 60 (3): 431–436. doi:10.1351/pac198860030431. Санҷида шуд 24 March 2012.

Адабиёт

Менделеев Д. И. Элементы химические // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Ҳаволаҳои беруна

Анбори Википедиа дар бораи ин мавзӯъ гурӯҳ дорад:

Натрий

[1] Gases - Density. The Engineering Toolbox. 27 Январ 2019 санҷида шуд.

[CIAAW2013-2] (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.

[3] Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Шаблон:RubberBible86th

[4] Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.

[5] Atomic Number and Mass Numbers. ndt-ed.org. 17 феврали 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 12 феврали 2014.

[6] (1988) «New Notations in the Periodic Table». Pure Appl. Chem. 60 (3): 431–436. doi:10.1351/pac198860030431. Санҷида шуд 24 March 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]