Jump to content

Операи собунӣ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Операи собунӣ (англ. soap opera ) навъи силсилафилмҳои телевизионӣ ва радиоӣ буда, як жанри омехтаи мелодрамавӣ ва драмавӣ мебошад, ки бо набудани сюжети пурраи пешакӣ ба нақша гирифташуда ва одатан шумораи хеле зиёди эпизодҳо хос аст. Бисёр силсилафилмҳо дар тӯли даҳсолаҳо ба навор гирифта шудаанд ва пахш мешаванд. Филмномаи қисми навбатӣ аксар вақт бевосита ҳангоми ба наворгирии эпизоди пештара навишта мешавад. Одатан, операҳои собунӣ дар охири ҳар як эпизод дорои ҷанҷолҳо мебошанд. Номи "операи собунӣ" аз он бармеояд, ки дар силсилафилмҳои телевизионии аввал таблиғоти ширкатҳои собун ба монанди Procter & Gamble, Colgate-Palmolive ва Lever Brothers буд. Нахустин силсилафилмҳои опера дар радио дар рӯзҳои корӣ рӯзона, вақте ки шунавандагон асосан занони хонанишин буданд, оғоз карданд ва аз ин рӯ таблиғи собун махсусан ба ҳамин аудитория нигаронида шуда буд.

Дар айни замон, тӯлонитарин операҳои собунӣ, ки то ҳол дар истеҳсол қарор доранд, бритониёӣ мебошанд, ки дар солҳои 1960 ба кор даромаданд: Коронашн Стрит ва Амрико: Госпитали умумӣ .

Пайдоиши ном

[вироиш | вироиши манбаъ]

Истилоҳи "операи собунӣ" дар матбуоти амрикоӣ дар солҳои 1930 барои ишора ба жанри бениҳоят маъмули барномаҳои драмавии сериалӣ дар радио, ки то соли 1940 90% тамоми мавҷҳои тиҷории рӯзонаро ташкил медод, истифода шудааст. Дар телевизион, аввалин операи собунӣ Faraway Hill буд, ки соли 1946 ба намоиш баромад. Дар айни замон, ин истилоҳ асосан ба сериалҳои телевизионии рӯзона дар шабакаҳои амрикоии ABC, NBC ва CBS истифода мешавад, гарчанде ки дар бисёр кишварҳо, аз қабили Австралия, Британияи Кабир, Олмон ва Русия, сериалҳои ҳаррӯза на танҳо дар давоми рӯз, балки дар вақти прайм-тайм, баъзан дар рӯзҳои истироҳат, дар чунин ҳолатҳо шумораи умумии эпизодҳо назар ба силсилафилми рӯзона камтар аст, намоиш дода мешаванд.

Нуқтаҳои муҳим

[вироиш | вироиши манбаъ]

Баръакси, масалан, ситкомҳо, ки дар онҳо ҳар як эпизод сюжети каму беш пурра дорад, сюжети эпизоди операи собунӣ интиҳо надорад, бинобар ин, сюжети як эпизод бемаънӣ ба сюжети дигар мегузарад. Ҳикояе, ки дар як эпизод оғоз мешавад, қариб ҳеҷ гоҳ бо он хотима намеёбад. Барои тамошобинро ба тамошои эпизоди навбатӣ шавқманд кардан, анҷоми қисми қаблӣ аксар вақт бо як ҳодисаи драмавӣ (ба истилоҳ «сарфазанӣ») тавсиф карда мешавад, ки оқибатҳои он танҳо дар қисмати оянда ошкор карда мешаванд. Ин равиш махсусан барои соҳибони шабакаҳои пулакӣ муфид аст, зеро бо мақсади баланд бардоштани имконияти нигоҳ доштани аудитория, дар охири моҳ гузоштани баъзе ҷанҷолҳои махсусан драмавӣ қулай аст - пас тамошобиноне, ки ба идома таваҷҷӯҳ доранд, эҳтимоли зиёд барои пул пардохт мекунанд. Аз сабаби басомади баланди эпизодҳои операи собунӣ (одатан панҷ маротиба дар як ҳафта), продюсерҳо одатан ба нависандагон дастур медиҳанд, ки суръати сусти ҳикояро нигоҳ доранд - ҳамин тавр, сюжет барои тамошобини телевизион, ки якчанд эпизодҳоро аз даст додааст, фаҳмо хоҳад буд, ки ин ҳам кӯмак мекунад. тамошобинро нигоҳ доред. Хусусияти дигари сериали драмавй ва ҳиссиётии сюжет мебошад. Драма одатан дар сюжетҳои параллелӣ дар як вақт не, балки дар навбат аланга мезанад ва паст мешавад. Барои равшан кардани лаҳзаҳои драмавӣ усулҳои махсус истифода мешаванд (аз наздик, пайдоиши ҳамроҳии мусиқӣ ва ғ.). Аз сабаби дарозии бузурги силсилафилм ва тағирот дар мавҷудияти актёрҳо дар лоиҳаҳои дигар, ҳунарпешаҳои операи собунӣ, ки нақши худро мебозад, метавонад тағир ёбад, баъзан бештар аз як маротиба. Инчунин дар операҳои собунӣ имкони «эҳё» кардани қаҳрамони фавтида барои баланд бардоштани рейтинги сериал аст, агар продюсерҳо боварӣ дошта бошанд, ки марги қаҳрамони дӯстдошта ба тамошобинон писанд наомадааст. Дастгоҳи сюжетии классикӣ дар сериалҳо аз даст додани хотираи қаҳрамон аст; ин имкон медиҳад, ки персонаж як қисми сюжетро дубора гузарад, аммо шояд бо анҷоми дигар.

Операҳои собунии рӯзона

[вироиш | вироиши манбаъ]

Операҳои собунии прайм-тайм

[вироиш | вироиши манбаъ]

Муваффақтарин операи собунии прайм-тайм Даллас аст [1] [2] [3] . Калиди асосии муваффақияти он қаҳрамони ғайримуқаррарӣ-антагонист Ҷей Ар Юинг мебошад, ки аксар вақт бузургтарин бадкирдори телевизионии ҳама давру замонҳо номида мешавад [4] . "Даллас" клиффҳэнгерҳои телевизиониро оғоз кард ва шиори таблиғотии он "Who shot J. R.? 83 миллион тамошобинро ҷалб кард [5] [6] [7] , яъне 76% аҳолии ИМА [5] . Шӯҳрати иловагии ин сериалро дар мавсими нӯҳум овард, ки бисёр тамошобинонро ба хашм овард - "Мавсими хоб", ки амали он дар олами алтернативӣ, дар орзуҳои яке аз қаҳрамонҳо сурат гирифт[8]. Пас аз муваффақияти худ дар солҳои ҳаштод, дигар шабакаҳо намоишҳои шабеҳро таҳия карданд: Династи бо Ҷоан Коллинз, Роуд Фламинго бо Морган Фэйрчайл, Фалкон Крест ва инчунин дар Даллас Спин-оффи бехатар бо Донна Миллс .

Дар телевизиони Канада нисбатан кам операҳои собунӣ пахш карда шуданд ва аксари шабакаҳои телевизионии Канада воридотро аз ИМА ё Британияи Кабир пахш мекарданд. Операҳои собуние, ки дар телевизиони Канада намоиш дода мешаванд: «Шахси оилавй» (бо шарикии Олмон), сериали яксоата, ки барои намояндагони америкоии жанр хос буд (ҳамаи дигарон нимсоата буданд), «Скарлет Ҳилл», «Биҳишти аҷибе», «Метропия», "Поезд 48" ва истеҳсоли байналмилалӣ - "Хориҷӣ". Баръакси операҳои собунии амрикоиву бритониёӣ, ки рейтинги баландтаринашон солҳо ё даҳсолаҳо идома дошт, барномаҳои Канада ҳамагӣ чанд мавсим пахш мешуданд. Бисёре аз операҳои собунии канадагӣ танҳо барои нигоҳ доштани фоизи мундариҷаи дар Канада истеҳсолшуда дар телевизион бо сабаби қонунгузории он истеҳсол карда мешудаанд.

Операҳои собунии прайм-тайм

[вироиш | вироиши манбаъ]

Операҳои собунии машҳури конодоӣ: "Хонаи шараф", "Шаршараҳои биҳишт", "Дӯстони дӯстдошта ва ҷуфтҳои комил", "Шаҳр". Онҳо инчунин Деграсси драмаи ҷавононро ба навор гирифтанд, ки унсурҳои операи собуниро дар бар мегирад.

  1. Sue Brower. Dallas | Archive of American Television(англ.). Archive of American Television(пайванди дастнорас — таърих). 16 августи 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 августи 2012.
  2. Curran, Barbara. Dallas: The Complete Story of the World’s Favorite Prime-time Soap. — Fireside Books, 2005. — ISBN 1581824726.
  3. Hulse, Stephen. Dallas - Wheeling and dealing among the mega-rich oil barons of Texas.(англ.). Televisionheaven(пайванди дастнорас — таърих) (1999). 15 августи 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 августи 2012.
  4. TV Guide Book of Lists. — Running Press, 2007. — ISBN 0-7624-3007-9.
  5. 5.0 5.1 Millions tune in to find out who shot J.R.(англ.). History.com(пайванди дастнорас — таърих) (21 November 1980). 16 августи 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 августи 2012.
  6. Rick Porter. 'Dallas' gets off to a strong start for TNT(англ.). Zap2it(пайванди дастнорас — таърих) (14 June 2012). 16 августи 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 августи 2012.
  7. Andy Meisler. TELEVISION; When J. R. Was Shot The Cliffhanger Was Born(англ.). The New York Times(пайванди дастнорас — таърих) (7 May 1995). — «"Who shot J. R.?" asked magazine covers, comedy sketch writers and titillated viewers. The world had to wait months — until the fall season premiere on Nov. 21, 1980 — to learn the answer: Kristin, J. R.'s trampy sister-in-law, played by Mary Crosby. What the television industry learned was the power of the cliffhanger season finale. An almost unfathomable 76 percent of all television viewers in the country tuned in to «Dallas» that night.»  15 августи 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 августи 2012.
  8. Sarah Bull. 'No, you're not dreaming!' Bobby Ewing gets back in the shower as he joins new Dallas castmates for hilarious promo picture(англ.). Daily Mail(пайванди дастнорас — таърих) (30 March 2012). 23 июли 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 8 августи 2012.
  • Анг, Ҷен. Тамошои Даллас: Операи собунӣ ва тасаввуроти мелодрамавӣ, Метуен, 1985. ISBN 978-0-416-41630-5
  • Боулз, Кейт. Операи собунӣ: "Ҳикоят ҳеҷ гоҳ хотима намеёбад" дар Китоби телевизионии Австралия, (Эд. Грэм Тернер ва Стюарт Каннингем), Аллен ва Унвин, Сент Леонардс, NSW, 2000. ISBN 1-86508-014-4, истиноди Google Books
  • Гераги, Кристин. Таҷрибаи эстетикӣ дар занон ва операи собунӣ: Омӯзиши операҳои собунии Prime Time, Полити Пресс, Кембриҷ, 1991. ISBN 0-7456-0489-7
  • Меркадо, Эндрю. Операҳои собунии Super Aussie, Pluto Press Австралия, 2004. ISBN 1-86403-191-3