Сохти таркибии пешояндҳо
Зоҳир
Пешояндҳо аз ҷиҳати сохт ба 6 гурӯҳ ҷудо мешаванд:
- 1.Пешояндҳои аслии сода: аз,ба, дар, бо, то, бе, ҷуз, баҳри, барои;
- 2.Пешояндҳои аслии таркибӣ: то ба, ҷуз аз, ба ҷуз;
- 3.Пешояндҳои номии изофии сода: пеши, назди, рӯйи, паси, ғайри;
- 4.Пешояндҳои номии изофии таркибӣ: ба пеши, аз назди, дар бораи, ба муносибати;
- 5.Пешояндҳои номии изофии такрор: лаб-лаби, пеш-пеши, рӯ-рӯйи, таг-таги;
- 6.Пешояндҳои номии ғайриизофӣ:пеш аз, баъд аз, ғайр аз, назар ба, доир ба.
Мисолҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]- Дар ин диёр ҳаво зуд торик мешудааст (Фазлиддин Муҳаммадиев).
- Вай ба ҷуз як ҷуфт барзагов ва як таноб замин чизи дигаре надошт (Абдусалом Деҳотӣ).
- Вай ҷаҳида хесту назди машина омада истод (Пӯлод Толис).
- Хизматгор чой, дастурхон ва як табақ қазии яхниро бо корд оварда, ба рӯйи сандалӣ ниҳод (Садриддин Айнӣ).
- Пеш-пеши ҳама Сквортсов мерафт (Пӯлод Толис).
- Шӯробиҳои дастгиршударо пеш аз ба вагон зада фиристодан ба як хона дароварда буданд (Раҳим Ҷалил).
Нигаред низ
[вироиш | вироиши манбаъ]Сарчашма
[вироиш | вироиши манбаъ]- Грамматикаи забони адабии ҳозираи тоҷик.- Душанбе:Дониш,1985.-с.287