Сурма

Сурма, ₅₁Sb
Сурма
Талаффуз	UK /ˈænt[unsupported input]məni/; (AN-tə-mə-nee); US /ˈænt[unsupported input]moʊni/; (AN-tə-moh-nee);
Номи дигар	antimony
Намуди зоҳирӣ	хокистарранги дурахшони нуқрагун
Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(Sb)	121.760(1)
Сурма дар ҷадвали даврӣ
	қалъагӣ ← сурма → теллур
Рақами атомӣ (Z)	51
Гурӯҳ	гурӯҳи 15 (гурӯҳи азот)
Давр	даври 5
Блок	p-блок
Категорияи элемент	Нимметалл
Конфигуратсияи электрон	[Kr] 4d10 5s2 5p3
Электронҳо аз рӯӣ ҷилд	2, 8, 18, 18, 5
Хосиятҳои физикӣ
Фаза дар ҲФМ	сахт
Нуқтаи гудозиш	903.78 K (630.63 °C, 1167.13 °F)
Ҳарорати ҷӯшиш	1908 K (1635 °C, 2975 °F)
Зичӣ (наздик ба ҳ.х.)	6.697 гр/см3
ҳангоми моеъ будан (дар н.г.)	6.53 гр/см3
Ҳарорати гудозиши хос	19.79 кҶ/мол
Ҳарорати буғшавии хос	193.43 кҶ/мол
Гармигунҷоиши молярӣ	25.23 Ҷ/(мол·К)
Хосиятҳои атомӣ
Дараҷаҳои оксидшавӣ	−3, −2, −1, +1, +2, +3, +4, +5 (an amphoteric oxide)
Электроманфиият	Ҷадвали Полинг: 2.05
Қувваҳои иондоршавӣ	1-ум: 834 кҶ/мол ; 2-юм: 1594.9 кҶ/мол ; 3-юм: 2440 кҶ/мол ; (бештар) ;
Радиуси атом	эмпирикӣ: 140 пм
Радиуси ковалентӣ	139±5 пм
Радиуси Ван дер Ваалс	206 пм
	Color lines in a spectral rangeХатҳои спектрии Сурма
Дигар хосиятҳо
Сохтори булӯрӣ	rhombohedral
Суръати овоз thin rod	3420 м/с (дар 20 °C)
Васеъшавии ҳароратӣ	11 µm/(m·K) (дар 25 °C)
Гармигузаронандагӣ	24.4 W/(m·K)
Муқобилияти нисбӣ	417 nΩ·m (дар 20 °C)
Тартибории магнитӣ	диамагнетик
Таъсирпазирии магнитӣ	−99.0·10−6 см3/мол
Модули Юнг	55 ГПа
Модули ғеҷонидан	20 ГПа
Модули чандирии ҳаҷмдор	42 ГПа
Сахтии Моос	3.0
Сахтӣ аз рӯи Бринелл	294–384 МПа
Рақами CAS	7440-36-0
Таърих
Кашф	Кимиёгарони арабӣ (before AD 815)
Изотопҳои асосии сурма
	дидан; баҳс; вироиш; \| пайвандҳо

Сурма (англ. antimony) — унсури химиявӣ, рақами атомиаш 51 буда бо рамзи Sb ишора карда мешавад^[4].

Дар ҷадвали даврии ҳозира замон, Сурма дар блоки p ва дар 15-ум гурӯҳи элементҳо ҷойгир мебошад.^[5]

Хосиятҳо

Физикӣ

Химиявӣ

Атомӣ

Изотопҳо

Мавҷудият дар табиат

Таърих

Кашф

Номгузорӣ

Пайвандҳо

Ҷадвали даврии унсурҳои кимёӣ

Ин химия мақолаи хурд аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед.

Эзоҳ

↑ (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
↑ Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.
↑ Atomic Number and Mass Numbers. ndt-ed.org. 17 феврали 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 12 феврали 2014.
↑ (1988) «New Notations in the Periodic Table». Pure Appl. Chem. 60 (3): 431–436. doi:10.1351/pac198860030431. Санҷида шуд 24 March 2012.

Адабиёт

Менделеев Д. И. Элементы химические // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Ҳаволаҳои беруна

[CIAAW2013-1] (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.

[2] Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.

[3] Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.

[4] Atomic Number and Mass Numbers. ndt-ed.org. 17 феврали 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 12 феврали 2014.

[5] (1988) «New Notations in the Periodic Table». Pure Appl. Chem. 60 (3): 431–436. doi:10.1351/pac198860030431. Санҷида шуд 24 March 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]