Таллий

Таллий, ₈₁Tl

Таллий
Талаффуз	/ˈθæliəm/ ​(THAL-ee-əm)
Номи дигар	thallium
Намуди зоҳирӣ	сафеди нуқрагун
Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(Tl)	[7002204382000000000♠204.382, 7002204385000000000♠204.385] conventional: 7002204380000000000♠204.38
Таллий дар ҷадвали даврӣ
ҳидроген ҳелий литий бериллий бор (элемент) карбон натрий оксиген фтор неон натрий магний алюминий силитсий фосфор сулфур хлор аргон калий калсий скандий титан (элемент) ванадий хром манган оҳан кобалт никел мис руҳ галлий германий арсен селен бром криптон рубидий стронсий иттрий сирконий ниобий молибден технетсий рутений родий палладий нуқра кадмий индий қалъагӣ сурма теллур йод ксенон сезий барий лантан серий празеодим неодим прометий самарий европий гадолиний тербий диспрозий ҳолмий эрбий тулий иттербий лютесий ҳафний тантал волфрам рений осмий иридий платина тилло симоб таллий сурб висмут полоний астат радон франcий радий актиний торий протактиний уран (элемент) нептуний плутоний америcий кюрий берклий калифорний эйнштейний фермий менделевий нобелий лоуренсий резерфордий дубний сиборгий борий ҳассий мейтнерий дармштадтий рентгений коперниcий ниҳоний флеровий московиум ливерморий теннесин оганессон In ↑ Tl ↓ Nh симоб ← таллий → сурб
Рақами атомӣ (Z)	81
Гурӯҳ	гурӯҳи 13 (гурӯҳи бор)
Давр	даври 6
Блок	p-блок
Категорияи элемент	Металли гузашташуда
Конфигуратсияи электрон	[Xe] 4f14 5d10 6s2 6p1
Электронҳо аз рӯӣ ҷилд	2, 8, 18, 32, 18, 3
Хосиятҳои физикӣ
Фаза дар ҲФМ	сахт
Нуқтаи гудозиш	577 K ​(304 °C, ​579 °F)
Ҳарорати ҷӯшиш	1746 K ​(1473 °C, ​2683 °F)
Зичӣ (наздик ба ҳ.х.)	11.85 гр/см3
ҳангоми моеъ будан (дар н.г.)	11.22 гр/см3
Ҳарорати гудозиши хос	4.14 кҶ/мол
Ҳарорати буғшавии хос	165 кҶ/мол
Гармигунҷоиши молярӣ	26.32 Ҷ/(мол·К)
Буғи сершуда P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 882 977 1097 1252 1461 1758
Хосиятҳои атомӣ
Дараҷаҳои оксидшавӣ	−5, −2, −1, +1, +2, +3 (a mildly basic oxide)
Электроманфиият	Ҷадвали Полинг: 1.62
Қувваҳои иондоршавӣ	1-ум: 589.4 кҶ/мол 2-юм: 1971 кҶ/мол 3-юм: 2878 кҶ/мол
Радиуси атом	эмпирикӣ: 170 пм
Радиуси ковалентӣ	145±7 пм
Радиуси Ван дер Ваалс	196 пм
Хатҳои спектрии Таллий
Дигар хосиятҳо
Сохтори булӯрӣ	​hexagonal close-packed (hcp)
Суръати овоз thin rod	818 м/с (дар 20 °C)
Васеъшавии ҳароратӣ	29.9 µm/(m·K) (дар 25 °C)
Гармигузаронандагӣ	46.1 W/(m·K)
Муқобилияти нисбӣ	0.18 µΩ·m (дар 20 °C)
Тартибории магнитӣ	диамагнетик
Таъсирпазирии магнитӣ	−50.9·10−6 см3/мол (298 K)
Модули Юнг	8 ГПа
Модули ғеҷонидан	2.8 ГПа
Модули чандирии ҳаҷмдор	43 ГПа
Коэффисиенти Пуассон	0.45
Сахтии Моос	1.2
Сахтӣ аз рӯи Бринелл	26.5–44.7 МПа
Рақами CAS	7440-28-0
Таърих
Номгузорӣ	after Greek thallos, green shoot or twig
Кашф	William Crookes (1861)
Ҷудогузории аввалин	Claude-Auguste Lamy (1862)
Изотопҳои асосии таллий
Изо­топ Мавҷу­дият Давраи ним­таҷзия (t1/2) Тарзи таҷзия Маҳ­сул 203Tl 29.5% собит 204Tl синт 3.78 y β− 204Pb ε 204Hg 205Tl 70.5% собит

Таллий (лот. thallium) — унсури химиявӣ, рақами атомиаш 81 буда бо рамзи Tl ишора карда мешавад.

Дар ҷадвали даврии ҳозира замон, Таллий дар блоки p ва дар 13-ум гурӯҳи элементҳо ҷойгир мебошад.

Пайвандҳо

• Ҷадвали даврии унсурҳои кимёӣ

Адабиёт

• Менделеев Д. И. Элементы химические // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Ҳаволаҳои беруна

Анбори Википедиа дар бораи ин мавзӯъ гурӯҳ дорад:

Таллий