Тантал

Тантал, ₇₃Ta
Тантал
Талаффуз	/ˈtæntələm/ (TAN-təl-əm)
Номи дигар	tantalum
Намуди зоҳирӣ	кабуди хокистартоб
Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(Ta)	180.94788(2)
Тантал дар ҷадвали даврӣ
	ҳафний ← тантал → волфрам
Рақами атомӣ (Z)	73
Гурӯҳ	гурӯҳи 5
Давр	даври 6
Блок	d-блок
Категорияи элемент	Металли гузаранда
Конфигуратсияи электрон	[Xe] 4f14 5d3 6s2
Электронҳо аз рӯӣ ҷилд	2, 8, 18, 32, 11, 2
Хосиятҳои физикӣ
Фаза дар ҲФМ	сахт
Нуқтаи гудозиш	3290 K (3017 °C, 5463 °F)
Ҳарорати ҷӯшиш	5731 K (5458 °C, 9856 °F)
Зичӣ (наздик ба ҳ.х.)	16.69 гр/см3
ҳангоми моеъ будан (дар н.г.)	15 гр/см3
Ҳарорати гудозиши хос	36.57 кҶ/мол
Ҳарорати буғшавии хос	753 кҶ/мол
Гармигунҷоиши молярӣ	25.36 Ҷ/(мол·К)
Хосиятҳои атомӣ
Дараҷаҳои оксидшавӣ	−3, −1, +1, +2, +3, +4, +5 (a mildly acidic oxide)
Электроманфиият	Ҷадвали Полинг: 1.5
Қувваҳои иондоршавӣ	1-ум: 761 кҶ/мол ; 2-юм: 1500 кҶ/мол ; ;
Радиуси атом	эмпирикӣ: 146 пм
Радиуси ковалентӣ	170±8 пм
	Color lines in a spectral rangeХатҳои спектрии Тантал
Дигар хосиятҳо
Сохтори булӯрӣ	body-centered cubic (bcc) ; α-Ta
Сохтори булӯрӣ	tetragonal ; β-Ta
Суръати овоз thin rod	3400 м/с (дар 20 °C)
Васеъшавии ҳароратӣ	6.3 µm/(m·K) (дар 25 °C)
Гармигузаронандагӣ	57.5 W/(m·K)
Муқобилияти нисбӣ	131 nΩ·m (дар 20 °C)
Тартибории магнитӣ	парамагнетик
Таъсирпазирии магнитӣ	+154.0·10−6 см3/мол (293 K)
Модули Юнг	186 ГПа
Модули ғеҷонидан	69 ГПа
Модули чандирии ҳаҷмдор	200 ГПа
Коэффисиенти Пуассон	0.34
Сахтии Моос	6.5
Сахтии Виккерс	870–1200 МПа
Сахтӣ аз рӯи Бринелл	440–3430 МПа
Рақами CAS	7440-25-7
Таърих
Кашф	Anders Gustaf Ekeberg (1802)
Recognized as a distinct элемент by	Ҳенри Розе (1844)
Изотопҳои асосии тантал
β−	180W
	дидан; баҳс; вироиш; \| пайвандҳо

Тантал (англ. tantalum) — унсури химиявӣ, рақами атомиаш 73 буда бо рамзи Ta ишора карда мешавад^[5].

Дар ҷадвали даврии ҳозира замон, Тантал дар блоки d ва дар 5-ум гурӯҳи элементҳо ҷойгир мебошад.^[6]

Хосиятҳо

Физикӣ

Химиявӣ

Атомӣ

Изотопҳо

Мавҷудият дар табиат

Таърих

Кашф

Номгузорӣ

Пайвандҳо

Ҷадвали даврии унсурҳои кимёӣ

Ин химия мақолаи хурд аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед.

Эзоҳ

↑ (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
↑ ^2.0 ^2.1 (1973) «The crystal structure of β-tantalum». Acta Crystallographica Section B Structural Crystallography and Crystal Chemistry 29 (5): 1170–1171. doi:10.1107/S0567740873004140.
↑ Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.
↑ Atomic Number and Mass Numbers. ndt-ed.org. 17 феврали 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 12 феврали 2014.
↑ (1988) «New Notations in the Periodic Table». Pure Appl. Chem. 60 (3): 431–436. doi:10.1351/pac198860030431. Санҷида шуд 24 March 2012.

Адабиёт

Менделеев Д. И. Элементы химические // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Ҳаволаҳои беруна

[CIAAW2013-1] (2016) «Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)». Pure and Applied Chemistry 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.

[crystal_structure-2] 2.0 ^2.1 (1973) «The crystal structure of β-tantalum». Acta Crystallographica Section B Structural Crystallography and Crystal Chemistry 29 (5): 1170–1171. doi:10.1107/S0567740873004140.

[magnet-3] Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.

[4] Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.

[5] Atomic Number and Mass Numbers. ndt-ed.org. 17 феврали 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 12 феврали 2014.

[6] (1988) «New Notations in the Periodic Table». Pure Appl. Chem. 60 (3): 431–436. doi:10.1351/pac198860030431. Санҷида шуд 24 March 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]