Тулий

Тулий, ₆₉Tm

Тулий
Талаффуз	/ˈθjuːliəm/ ​(THEW-lee-əm)
Номи дигар	thulium
Намуди зоҳирӣ	хокистарранги нуқрагун
Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(Tm)	7002168934218000000♠168.934218(6)
Тулий дар ҷадвали даврӣ
ҳидроген ҳелий литий бериллий бор (элемент) карбон натрий оксиген фтор неон натрий магний алюминий силитсий фосфор сулфур хлор аргон калий калсий скандий титан (элемент) ванадий хром манган оҳан кобалт никел мис руҳ галлий германий арсен селен бром криптон рубидий стронсий иттрий сирконий ниобий молибден технетсий рутений родий палладий нуқра кадмий индий қалъагӣ сурма теллур йод ксенон сезий барий лантан серий празеодим неодим прометий самарий европий гадолиний тербий диспрозий ҳолмий эрбий тулий иттербий лютесий ҳафний тантал волфрам рений осмий иридий платина тилло симоб таллий сурб висмут полоний астат радон франcий радий актиний торий протактиний уран (элемент) нептуний плутоний америcий кюрий берклий калифорний эйнштейний фермий менделевий нобелий лоуренсий резерфордий дубний сиборгий борий ҳассий мейтнерий дармштадтий рентгений коперниcий ниҳоний флеровий московиум ливерморий теннесин оганессон – ↑ Tm ↓ Md эрбий ← тулий → иттербий
Рақами атомӣ (Z)	69
Гурӯҳ	n/a
Давр	даври 6
Блок	f-блок
Категорияи элемент	Лантанид
Конфигуратсияи электрон	[Xe] 4f13 6s2
Электронҳо аз рӯӣ ҷилд	2, 8, 18, 31, 8, 2
Хосиятҳои физикӣ
Фаза дар ҲФМ	сахт
Нуқтаи гудозиш	1818 K ​(1545 °C, ​2813 °F)
Ҳарорати ҷӯшиш	2223 K ​(1950 °C, ​3542 °F)
Зичӣ (наздик ба ҳ.х.)	9.32 гр/см3
ҳангоми моеъ будан (дар н.г.)	8.56 гр/см3
Ҳарорати гудозиши хос	16.84 кҶ/мол
Ҳарорати буғшавии хос	191 кҶ/мол
Гармигунҷоиши молярӣ	27.03 Ҷ/(мол·К)
Буғи сершуда P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 1117 1235 1381 1570 (1821) (2217)
Хосиятҳои атомӣ
Дараҷаҳои оксидшавӣ	+2, +3 (a basic oxide)
Электроманфиият	Ҷадвали Полинг: 1.25
Қувваҳои иондоршавӣ	1-ум: 596.7 кҶ/мол 2-юм: 1160 кҶ/мол 3-юм: 2285 кҶ/мол
Радиуси атом	эмпирикӣ: 176 пм
Радиуси ковалентӣ	190±10 пм
Color lines in a spectral range Хатҳои спектрии Тулий
Дигар хосиятҳо
Сохтори булӯрӣ	​hexagonal close-packed (hcp)
Васеъшавии ҳароратӣ	poly: 13.3 µm/(m·K) (at r.t.)
Гармигузаронандагӣ	16.9 W/(m·K)
Муқобилияти нисбӣ	poly: 676 nΩ·m (at r.t.)
Тартибории магнитӣ	парамагнетик (at 300 K)
Таъсирпазирии магнитӣ	+25,500·10−6 см3/мол (291 K)
Модули Юнг	74.0 ГПа
Модули ғеҷонидан	30.5 ГПа
Модули чандирии ҳаҷмдор	44.5 ГПа
Коэффисиенти Пуассон	0.213
Сахтии Виккерс	470–650 МПа
Сахтӣ аз рӯи Бринелл	470–900 МПа
Рақами CAS	7440-30-4
Таърих
Номгузорӣ	after Thule, a mythical region in Scandinavia
Кашф ва ҷудогузории аввалин	Пер Теодор Клеве (1879)
Изотопҳои асосии тулий
Изо­топ Мавҷу­дият Давраи ним­таҷзия (t1/2) Тарзи таҷзия Маҳ­сул 167Tm синт 9.25 d ε 167Er 168Tm syn 93.1 d ε 168Er 169Tm 100% собит 170Tm syn 128.6 d β− 170Yb 171Tm syn 1.92 y β− 171Yb

Тулий (лот. thulium) — унсури химиявӣ, рақами атомиаш 69 буда бо рамзи Tm ишора карда мешавад.

Дар ҷадвали даврии ҳозира замон, Тулий дар блоки f ҷойгир мебошад.

Пайвандҳо

• Ҷадвали даврии унсурҳои кимёӣ

Адабиёт

• Менделеев Д. И. Элементы химические // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Ҳаволаҳои беруна

Анбори Википедиа дар бораи ин мавзӯъ гурӯҳ дорад:

Тулий