Jump to content

Мирзо Улуғбек

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Улуғбек)
Мирзо Улуғбек
форсӣ: الغ‌بیگ
ар. ميرزا محمد طارق بن شاه رخ وش
1447 — 1449
Пешгузашта Шоҳрух[d]
Ҷонишин Абдуллатиф

Таваллуд 22 март 1394
Даргузашт 27 октябр 1449[1] (55 сол)
Мадфан
Дудмон дудмони Темурӣ
Ном ҳангоми таваллуд форсӣ: میرزا محمد طارق بن شاه رخ[2]
Падар Шоҳрух[d]
Модар Гавҳаршодбегим
Фарзандон Абдуллатиф, Rabiya Sultan Begim[d] ва Abd al-Aziz ibn Ulugh Beg[d]
Эътиқод ислом
 Парвандаҳо дар Викианбор

Мирзо Муҳаммад ибни Шоҳрух ибни Темур (форсӣ: میرزا محمد طارق بن شاهرخ‎; 22 март 1394, Султоние, Устони Занҷон27 октябр 1449[1], Самарқанд) — султони хонадони Темуриён, ахтаршинос, риёзидон, писари Шоҳрух ва набераи Темур.

Зиндагинома

[вироиш | вироиши манбаъ]
Сохранившаяся подземная часть главного квадранта обсерватории Улугбека.

Мирзо Улуғбек дар ҷавонӣ илмҳои замонашро азхуд намуда дар шаҳри Мароға бо расадхонаи Насруддини Тӯсӣ аз наздик шинос шудааст ва шуғли ситорашиносиро пеҳа намудааст. Солҳои 1417—1420 Улуғбек дар Самарқанд мадрасае (Мадрасаи Улуғбек) сохтааст, ки бинои аввалини ансамбли Регистон буд. Соли 1428 году сохтмони расадхонаи Улуғбек ба итмомм расид, асбоби асосии он «квадрант» бо радиуси 40 метров, бо масоҳати аз 20° то 80° буд, ки дар ҷаҳон он вақт ингуна асбоби астрономӣ набуд. Ҳамроҳи Улуғбек олимони замон — Қозизодаи Румӣ, Ғиёсиддини Кошӣ, Алии Қушчӣ кашфиёти илмӣ менамуданд. Соли 1437 рисолаи «Зиҷи Гургонӣ» — феҳристи ситораҳои осмонӣ тартиб дода шуд, ки 1018 ситораро иншо намудааст. Инчунин солшумории: 365 рӯз, 6 соат, 10 дақиқа, 8 сония (каму беш то + 58 сония) кашф карда шуд.

Марка СССР, 1987 г.

Нигаред низ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  • Бартольд В. В. Улугбек и его время. // Бартольд В. В. Соч., Т.2, Ч.2. — М., 1964, соли 23-196.
  • Кары-Ниязов Т. Н. Астрономическая школа Улугбека. М.-Л.: Изд. АН СССР, 1950.
  • Матвиевская Г. П., Сираждинов С. Х. О математических работах школы Улугбека. В кн.: Из истории эпохи Улугбека. Ташкент: Наука, 1965, соли 173—199.
  • Матвиевская Г. П., Розенфельд Б. А. Математики и астрономы мусульманского средневековья и их труды (VIII—XVII вв.). В 3 т. М.: Наука, 1983.
  • Булатов М. С., Обсерватория Улугбека в Самарканде. Историко-математические исследования, XVIII, 1986, соли 199—216.