Фоҷиа дар нақби одамгузар дар Макка

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Фоҷиа дар нақби одамгузар дар Макка
Макони кунунӣ
Замони вуқуъ 2 июл 1990
Шумори ҷонбохтагон
  • 1 426 тан

Фоҷиа дар нақби пиёдагардҳои "ал-Маайсим" дар Макка (араб. حادثة نفق المعيصم) рӯзи душанбеи 2 июли соли 1990 (8 Зулҳиҷҷаи 1410 ҳиҷрӣ) дар нақби одамгузар, ки Макка ва хаймаи ҳоҷиёни Мина дар шаҳри Муслимро мепайвандад, рух дод. Тибқи иттилои расмӣ, 1426 нафар ба ҳалокат расидаанд. Аксари кушташудагон аз Осиёи Ҷанубу Шарқӣ буданд [1] . Ин бузургтарин фоҷиаи оммавии марбут ба ҳаҷ дар 20 соли ахир буд.

Нақби Ал-Маосим, ки тақрибан 500 метр дарозӣ дорад, соли 1979 [2] дар чаҳорчӯби як барномаи мақомоти Арабистони Саудӣ барои танзими ҷараёни зоирон [3] кушода шуд. Он бо агрегатҳои вентилятсионӣ ҷиҳозонида шуда буд ва дар як вақт то 1000 касро қабул карда метавонист.

Рӯзи 2 июл, дар гармои 45 дараҷа, теъдоди бузурги зоирон аз Макка вориди нақб шуданд. Шоҳидони айнӣ хабар доданд, ки ҷараёни одамон ногаҳон дар миёнаи нақб қатъ шуд, дар ҳоле ки шумораи одамон дар дохили он ба 5000 нафар расид; [3] илова бар ин, қатъи системаҳои вентилятсия вуҷуд дошт [1] . Бисёриҳо аз нарасидани оксиген мурданд ё аз ҳуш рафтанд, илова бар ин, издиҳом (давка) ба амал омад.

Мақомоти Арабистони Саудӣ беш аз 18 соат дар бораи шумори кушташудагон хабар надоданд. Аввалин гузоришҳо дар бораи сад нафар кушташудагон гуфта мешуд, шумораи ниҳоии он 1426 нафар буд, манобеъи ғайрирасмӣ шумораи бештари онҳоро пешниҳод мекарданд [2] . Подшоҳ Фаҳд гуфт, ки мурдагон шаҳид ҳастанд, чун ҳангоми ҳаҷ мурданд ва кишваре, ки ҳоҷиёнро бо ҳама чизҳои зарурӣ таъмин мекунад, дар ин фоҷиа гунаҳкор кардан мумкин нест [4] . Дар натиҷаи офат тадбирҳо андешида шуданд, вале ба пешгирии ҷабрдидагон ва ҷабрдидаҳое, ки дар солҳои минбаъда ҳаҷ кардаанд, мусоидат накард [5] .

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. 1.0 1.1 Yassar A. Alamri. Emergency Management in Saudi Arabia: Past, Present and Future 8(пайванди дастнорас — таърих). 24 октябри 2014 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 3 сентябри 2013.
  2. 2.0 2.1 Mecca Tunnel Disaster. Hansard (18 октябри 1999). 24 октябри 2014 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 октябри 2014.
  3. 3.0 3.1 1,400 Reported Killed in Mecca Tunnel Crush. Los Angeles Times (3 июли 1990). 24 октябри 2014 санҷида шуд.
  4. Stampede kills 1,400 pilgrims near Mecca. Chicago Tribune (3 июли 1990). 24 октябри 2014 санҷида шуд.
  5. Jul 2, 1990: Pilgrim stampede kills 1,400. History Channel.