Ҷаҳиш ба мӯҳтаво

Фурудгоҳи Гэтвик

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Фурудгоҳи Гэтвик
Логотип
Нигора
Номи расмӣ англ. London Gatwick[1]
Номи кӯтоҳ Londres-Gatwick, Londen-Gatwick, Londres-Gatwick, London Gatwick, Londres-Gatwick, Londra-Gatwick, London Gatwick ва Londyn-Gatwick
Номида ба шарафи Лондон ва Gatwick Manor[d]
Кишвар
Воҳиди марзию маъмурӣ Crawley[d]
Минтақаи замонӣ Europe/London[d]
Шаҳристони таърихӣ Surrey[d]
Баландӣ аз сатҳи баҳр 62 м ва 62 м[2]
Доранда Global Infrastructure Partners[d], Australian Government Future Fund[d], Abu Dhabi Investment Authority[d], CalPERS[d] ва National Pension Service[d]
Ба ҷои RAF Gatwick[d]
Оператор Heathrow Airport Holdings Limited[d]
Таърихи ифтитоҳи расмӣ 1958
Patronage 40 899 000
Place served by transport hub Лондон[3]
Scheduled service destination Toronto Pearson International Airport[d]
Вебгоҳи расмӣ gatwickairport.com​(англ.)
Тавзеҳ дар нишонии news.sky.com/stor…​(англ.)
Истгоҳҳои қатора Gatwick Airport railway station[d]
Вазъи истифода in use[d]
Aerodrome reference point 51°08′53″ с. ш. 0°11′25″ з. д.HGЯO
Шумори пайгирон 370 710
Runway 08L/26R[4] ва 08R/26L[4]
Ground level 360 degree view URL goo.gl/maps/eFRuDcJWk1uc…
URL-и WordLift data.thenextweb.com/tnw/…
Нишонии URL- онлайн каталог gatwickairport.com/…​(англ.)
IATA airport code LGW
ICAO airport code EGKK
 Парвандаҳо дар Викианбор

Фурудгоҳи Гэтвик (англ. Gatwick Airport) (/ˈɡætw[unsupported input]k/;[5] (ИАТА: LGW, ИКАО: EGKK)) — ҳамчунин бо номи Фурудгоҳи Лондон Гэтвик маъруф аст, яке аз фурудгоҳҳои байналмилалӣ мебошад, ки ба Лондони бузург ва ҷануби Англия хидмат мерасонад. Ин фурудгоҳ дар шаҳри Лондон кишвари Англия қарор дорад, ва дар баландии 62 метр аз сатҳи баҳр воқеъ шудааст. Он дар наздикии Кроули дар Уст-Сассекс ҷойгир буда, 30 miles (48 км) ҷанубтар аз Маркази Лондон воқеъ аст.

Дар соли 2024, Гэтвик дувумин фурудгоҳи сермусофиртарин аз рӯи ҷамъияти умумии мусофирон дар Британияи Кабир пас аз Фурудгоҳи Ҳитроу ва даҳумин сермусофиртарин дар Аврупо ба шумор мерафт.[6] Масоҳати умумии он 674 hectares (1,670 acres)-ро ташкил медиҳад.[7]

Гэтвик дар охири солҳои 1920 ҳамчун аэродром кушода шуд; аз соли 1933 барои парвозҳои тиҷоратӣ истифода мешавад. Фурудгоҳ ду терминал дорад — Терминали Шимолӣ ва Терминали Ҷанубӣ, ки масоҳатҳои 98,000 m2 (1,050,000 sq ft; 117,000 sq yd) ва 160,000 m2 (1,700,000 sq ft; 190,000 sq yd)-ро фаро мегиранд.[8]

Он ҳамчун фурудгоҳи якмасир амал мекунад ва масири асосии он 3,316 метр (10,879 ft) дарозӣ дорад. Масири дуюм низ мавҷуд аст, аммо бинобар наздикиаш ба масири асосӣ, танҳо дар ҳолате истифода мешавад, ки масири асосӣ фаъол набошад. Дар соли 2018, 46,1 миллион мусофир тавассути фурудгоҳ сафар карданд, ки нисбат ба соли 2017 1,1% зиёдтар буд.[9]

Гэтвик маркази дуюми British Airways дар Лондон буда, бузургтарин пойгоҳи амалиётии ширкати ҳавопаймоии арзонтарини easyJet ба ҳисоб меравад.

Таърих

[вироиш | вироиши манбаъ]

Солҳои аввал

[вироиш | вироиши манбаъ]
Douglas DC-6 дар назди терминали нав дар фурудгоҳи Гатвик, соли 1964
BAC 1-11 бо бинои асосии терминали фурудгоҳи Гатвик, соли 1973

Заминҳое, ки фурудгоҳи Гатвик дар онҳо ҷойгир аст, бори аввал дар охири солҳои 1920 ҳамчун аэродром рушд ёфтанд. Вазорати ҳавопаймоӣ дар соли 1933 парвозҳои тиҷоратиро аз ин маҳал иҷозат дод ва аввалин терминал, "The Beehive", соли 1935 бунёд гардид. Парвозҳои мунтазам аз терминали нав соли баъдӣ оғоз шуданд. Дар ҷанги дуюми ҷаҳонӣ, фурудгоҳ зери назорати низомӣ гузашт ва бо номи RAF Gatwick маъруф шуд. Баъди ҷанг, фурудгоҳ ба истифодаи шаҳрвандӣ баргашт. Фурудгоҳи муосир дар миёнаи солҳои 1950 сохта шуда, соли 1956 кушода шуд. Биноҳои фурудгоҳ аз ҷониби ширкати меъмории Yorke Rosenberg Mardall миёни солҳои 1955 то 1988 тарҳрезӣ шудаанд.[10]

Дар солҳои 1960, ширкатҳои British United Airways (BUA) ва Dan-Air ду ширкати мустақили бузурги ҳавопаймоии Британия дар Гэтвик буданд. BUA ҳамчун оператори асосии парвозҳои мунтазам дар фурудгоҳ муаррифӣ шуд ва инчунин шумораи зиёди парвозҳои ғайримунтазамро анҷом медод, дар ҳоле ки Dan-Air ба провайдери пешбари парвозҳои чартерии сафарҳои гурӯҳӣ табдил ёфт.[11] Афзоиши босуръати парвозҳои чартерӣ дар Гатвик аз ҷониби Вазорати авиатсия ташвиқ мешуд, ки ба ширкатҳо супориш дод парвозҳои мунтазами чартериро аз Ҳитроу ба Гатвик интиқол диҳанд. Пас аз хариди BUA аз ҷониби Caledonian Airways дар оғози даҳаи 1970, ширкати нав, British Caledonian (BCal), дар солҳои 1970 ба оператори асосии парвозҳои мунтазам дар Гатвик табдил ёфт. BCal то охири солҳои 1970 (ҳамроҳ бо Dan-Air, Laker Airways ва British Airtours) яке аз ширкатҳои бузурги чартерии фурудгоҳ боқӣ монд.[12]

Дар натиҷаи шартҳое, ки Комиссияи Монополияҳо ва Муттаҳидшавиҳои Британия ҳангоми хариди BCal аз ҷониби British Airways (BA) дар охири солҳои 1980 муқаррар намуд, ширкатҳои Dan-Air ва Air Europe нақши BCal-ро ҳамчун оператори асосии парвозҳои кӯтоҳмасофаи мунтазам дар Гатвик ба уҳда гирифтанд, дар ҳоле ки BA дар нақши оператори асосии парвозҳои дурмасофа боқӣ монд. Пас аз муфлисшавии Air Europe ва Dan-Air дар аввали солҳои 1990, BA (пас аз хариди Dan-Air) оғоз ба густариши Гатвик ҳамчун маркази дуюми ҳавопаймоӣ намуд, ки маркази асосии он Ҳитроу боқӣ мондааст. Ин тағйирот боис шуд, ки BA то оғози асри XXI ба ширкати асосии Гатвик табдил ёбад.[13][14] Қарори баъдии BA барои коҳиши нақши марказии худ дар Гатвик имконият дод, ки easyJet пойгоҳи бузургтарини худро дар фурудгоҳ таъсис дода, ба ширкати ҳукмрон табдил ёбад.[15]

Парвозҳои трансатлантикӣ ба Иёлоти Муттаҳида

[вироиш | вироиши манбаъ]

Аз соли 1978 то 2008, бисёре аз парвозҳо байни Британия ва ИМА тавассути Гатвик анҷом мешуданд, зеро истифодаи Ҳитроу бо Созишномаи Бермуда II маҳдуд гардида буд.[16] Пас аз татбиқи Созишномаи "Осмони кушод" байни ИА ва ИМА 30 марти 2008, якчанд ширкатҳо парвозҳои трансатлантикии худро аз Гатвик ба Ҳитроу кӯчонданд. Continental Airlines дувумин ширкати трансатлантикӣ (пас аз American Airlines) буд,[17] ки баъди интиқоли хатсайри мавсимии Кливленд ба Ҳитроу 3 майи 2009, Гатвикро тарк кард.[18][19]

US Airways, охирин ширкати ҳавопаймоии амрикоӣ, ки дар Гэтвик фаъолият дошт, хатсайри байни Гатвик ва Шарлотт-ро 30 марти 2013 қатъ кард.[20] Ин бори аввал буд, ки пас аз 35 сол Гатвик бе ширкати амрикоии мунтазам монд.[21]

Пеш аз пандемияи COVID-19, Delta Air Lines ният дошт парвозҳо байни Гэтвик ва Бостон-ро дар тобистони 2020 оғоз намояд, ки ин аввалин хидмати ширкати амрикоӣ пас аз қатъи US Airways дар соли 2013 мешуд, аммо буҳрони ҷаҳонии сафарҳо ин нақшаро номаҳдуд боздошт.[22] Дар соли 2021, JetBlue аввалин ширкати амрикоӣ шуд, ки пас аз соли 2013 дар Гатвик фаъолият оғоз кард ва парвозҳо ба Ню-Йорк (JFK) ва Бостонро анҷом дод.

Терминали Ҷанубӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Терминали Ҷанубӣ дорои 32 дарвоза бо пулҳои боркунии ҳавопаймоҳо ва 7 дарвозаи дурдаст мебошад. Пиери 1 дорои дарвозаҳои 1–5 аст, ки ҳама бо jetbridges муҷаҳҳазанд; Пиери 2 дорои дарвозаҳои 10A ва 10–28 мебошад, ки ҳамаи онҳо (ба истиснои 10A) бо jetbridges таъмин шудаанд. Пиери 3 дорои дарвозаҳои 31–39 (бо jetbridges) ва 90–95 (дарвозаҳои автобусӣ) мебошад. Маросими расмии ифтитоҳи қисми марказии пиери ҳозираи Терминали Ҷанубӣ, ки 11 ҷойи ҳавопаймо дошт, 9 июни соли 1958 баргузор гардид. Гэтвик яке аз аввалин фурудгоҳҳои ҷаҳон буд, ки дорои терминали пиерӣ бо пӯшида буд, ки мусофиронро имкон медод дар зери бом то минтақаҳои интизорӣ наздики ҳавопаймо роҳ раванд (бо масофаи кӯтоҳи берунӣ).[23]

Як хусусияти дигари муҳими терминали нави ҳавоии Гэтвик тарҳи модулӣ буд, ки имкони васеъкунии марҳилавиро фароҳам меовард.[24] Бо зиёд шудани шумораи мусофирон, як пиери даврашакл ба бинои терминал илова карда шуд. Он тавассути аввалин низоми автоматии нақлиёти дохилитерминалӣ дар Британия ба бинои асосӣ пайваст гардид.[23] Ин система Пиери Шимолии ибтидоиро, ки аз соли 1962 вуҷуд дошт, иваз намуд; баъдан системаи people mover бо гузаргоҳ ва поягоҳҳои ҳаракаткунанда иваз карда шуд.

Терминали Ҷанубӣ аз моҳи июни 2020 муваққатан баста шуд ва ҳамаи ширкатҳои ҳавопаймоие, ки одатан аз ин терминал фаъолият мекарданд, бинобар коҳиши шадиди трафики мусофирон дар натиҷаи таъсири пандемияи COVID-19 ба Терминали Шимолӣ кӯчонида шуданд.[25] Он пурра дар моҳи марти соли 2022 боз шуд.[26] Дар давраи баста буданаш, он ҳамчун макони сабти дурдасти силсилаи чордаҳуми барномаи телевизионии Taskmaster истифода шуд.[27]

Терминали Шимолӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Терминали Шимолӣ дар моҳи марти соли 1988 аз ҷониби Малика Елизавета II ифтитоҳ шуд.[28] Он дорои 31 дарвоза бо jetbridges мебошад, аз ҷумла се дарвоза, ки метавонанд Airbus A380-ро дастгирӣ кунанд. Пиери 4 дорои дарвозаи автобусии 45 ва дарвозаҳои 46Шаблон:Ndash55 (бо jetbridges) мебошад. Пиери 5 дорои дарвозаҳои 557–574 аст, ки ҳама бо jetbridges муҷаҳҳазанд. Пиери 6 дорои дарвозаҳои 101–113 мебошад, ки ҳамаи онҳо бо jetbridge таҷҳизонида шудаанд. Сохтмони Терминали Шимолӣ дар замине оғоз ёфт, ки дар нақшаи соли 1970 барои масири дуюми эҳтимолӣ пешбинӣ шуда буд. Ин бузургтарин лоиҳаи сохтмонӣ дар ҷануби Лондон дар солҳои 1980 буд ва £200 миллион арзиш дошт.[29][30][31][32]

Дар соли 1991 пиери дуюми ҳавопаймоӣ ба Терминали Шимолӣ илова карда шуд. 16 майи соли 2005 Пиери нави 6 бо арзиши £110 миллион кушода шуд, ки 11 ҷойи иловагии ҳавопаймо илова намуд. Пиер тавассути дуюмин пули мусофирии ҳавоӣ дар ҷаҳон ба бинои асосии терминали шимолӣ пайваст аст,[lower-alpha 1] ки аз болои роҳрав мегузарад ва ба мусофирон имкон медиҳад, ки манзараи ҳавопаймоҳо ва фурудгоҳро бинанд.[32]:{{{1}}}

Як васеъкунии бузурги терминал дар моҳи ноябри соли 2011 аз ҷониби нахуствазири собиқ Ҷон Мейҷор ифтитоҳ шуд.[34][35]

Ҷусторҳои вобаста

[вироиш | вироиши манбаъ]

Манобеъ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. ↑ http://www.nats-uk.ead-it.com/public/index.php%3Foption=com_content&task=blogcategory&id=93&Itemid=142.html
  2. ↑ http://www.ead.eurocontrol.int/eadbasic/pamslight-F2EE80B261F04CFC336A26D40151A3D9/7FE5QZZF3FXUS/EN/AIP/AD/EG_AD_2_EGKK_en_2016-07-21.pdf
  3. ↑ https://store.aci.aero/wp-content/uploads/2018/05/2014_Traffic_Report_sample.xlsx
  4. ↑ 4.0 4.1 http://www.ead.eurocontrol.int/eadbasic/pamslight-AAB034557EF0B3E963F24D3936CE97A0/7FE5QZZF3FXUS/EN/AIP/AD/EG_AD_2_EGKK_en_2019-01-03.pdf
  5. ↑ Oxford Dictionaries (дастрас 5 сентябри 2012) Бойгонӣ шудааст 3 феврали 2014.
  6. ↑ "Vinci Airports – Traffic 2024" (Press release). 16 January 2025. Retrieved 4 February 2025. 
  7. ↑ Gatwick Airport Interim Master Plan.
  8. ↑ Facts and Stats. Gatwick Airport (2014). 26 октябри 2025 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 17 феврали 2016.
  9. ↑ Gatwick long-haul traffic grows in December as 46.1m passengers travel through in 2018 (16 January 2019). (пайванди дастнорас)
  10. ↑ Powers, Alan (1992). In the Line of Development: FRS Yorke, E Rosenberg and CS Mardall to YRM, 1930–1992. RIBA Heinz Gallery. ISBN 1-872911-20-X. 
  11. ↑ Cooper, B., Got your number, Golden Gatwick, Skyport, нашри Гатвик, Хаунслоу, 6 июни 2008, саҳ. 12
  12. ↑ Iyengar, K., Bermuda Bloomers, Golden Gatwick, Skyport, нашри Гатвик, Хаунслоу, 8 феврали 2008, саҳ. 18
  13. ↑ Iyengar, K., The only way is up, Golden Gatwick, Skyport, нашри Гатвик, Хаунслоу, 11 апрели 2008, саҳ. 16
  14. ↑ Iyengar, K., Heading North, Golden Gatwick, Skyport, нашри Гатвик, Хаунслоу, 9 майи 2008, саҳ. 16
  15. ↑ Пойгоҳи бузургтарини easyJet дар Лондон Гатвик – 50 ҳавопаймо ва тақрибан 100 хатсайр; Испания бозори №1 дар тобистон. Anna.Aero (12 August 2012).
  16. ↑ Созишномаи Бермуда II. Flight International (2 July 1977).
  17. ↑ AA амалиётҳои худро дар Гатвик қатъ мекунад. Institute of Commercial Management (17 March 2008). 26 октябри 2025 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 6 октябри 2011.
  18. ↑ (15 September 2008) «Хайрухуш бо Гатвик». Aviation Week & Space Technology 169.
  19. ↑ Done, Kevin. Continental фаъолияти худро дар Гатвик қатъ мекунад, Financial Times (9 September 2008).
  20. ↑ "US Airways ҷадвали парвозҳо байни Шарлотт ва Лондон Ҳитроуро эълон мекунад" (Press release). US Airways. 17 December 2012. Archived from the original on 26 January 2013. Retrieved 18 December 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  21. ↑ Таърихи Braniff – Хронологияи соли 1978. clippedb.org (The Association of Former Braniff Flight Attendants). 26 октябри 2025 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 13 май 2015.
  22. ↑ "Delta ва Virgin Atlantic парвозҳоро миёни ИМА ва Британия зиёд мекунанд" (Press release). Delta Airlines. 15 August 2019. Archived from the original on 15 August 2019. Retrieved 15 August 2019.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  23. ↑ 23.0 23.1 Хатои ёдкард: Барчасби <ref> ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номи Gatwick_History ворид нашудааст
  24. ↑ Golden Gatwick—50 Years of Aviation, Боби 8
  25. ↑ Гатвик чораҳои муҳофизатии COVID-19-ро ҷорӣ мекунад ва барои кушодани дубораи Терминали Шимолӣ омодагӣ мебинад. www.mediacentre.gatwickairport.com. 26 октябри 2025 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 июни 2020.
  26. ↑ Терминали Ҷанубии фурудгоҳи Гатвик баъди басташавӣ аз пандемия дубора боз шуд, BBC News, Tunbridge Wells: BBC English Regions (27 March 2022).
  27. ↑ Dessau, Bruce Баррасии ТВ: Taskmaster, силсилаи 14, C4. Beyond the Joke (30 September 2022).
  28. ↑ Gatwick Second Terminal Opens Australian Aviation issue 44 May 1988 page 16
  29. ↑ Хатои ёдкард: Барчасби <ref> ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номи runway_moratorium ворид нашудааст
  30. ↑ Хатои ёдкард: Барчасби <ref> ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номи 1979_expansion_plans ворид нашудааст
  31. ↑ Donne, Michael (1991). Above Us The Skies: The Story of BAA. BAA plc. p. 15. 
  32. ↑ 32.0 32.1 Woodley, C. (2014). Gatwick Airport: The first 50 years. Stroud: The History Press. 
  33. ↑ Five Fast Facts about the IAF Pedestrian Walkway. Port of Seattle.
  34. ↑ 4)GATW~1. Airports International (November 2011). 26 октябри 2025 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 1 августи 2020.
  35. ↑ Ҷон Мейҷор васеъкунии Терминали Шимолии Гатвикро ифтитоҳ мекунад. BBC News (17 November 2011).
Эрон Ин мақолаи нопурра дар бораи фурудгоҳҳои Англия мебошад.
Шумо метавонед бо пурра кардани ин ба Википедия кумак кунед.


Мақолаи хурд Ин мақолаи хурд аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед.


Хатои ёдкард: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Фурудгоҳи_Гэтвик&oldid=1445513"