Чарлз Фрэнсис Рихтер

Чарлз Фрэнсис Рихтер
Чарлз Фрэнсис Рихтер
	англ. Charles Francis Richter
Таърихи таваллуд	26 апрел 1900
Зодгоҳ	Батлер (Оҳайо), ИМА
Таърихи даргузашт	30 сентябр 1985 (85 сол)
Маҳалли даргузашт	Пасадена (Калифорния), Лос Анҷелес, ИМА
Кишвар	ИМА
Фазои илмӣ	Геофизика; Зилзилашиносӣ
Ҷойҳои кор	Донишгоҳи технологии Калифорния; Донишгоҳи Стэнфорд; Донишгоҳи Калифорнияи Ҷанубӣ
Алма-матер	Донишгоҳи технологии Калифорния; Донишгоҳи Стэнфорд; Донишгоҳи Калифорнияи Ҷанубӣ
Маъруф ба	сохтани Ҷадвали Рихтер
Ҷоизаҳо	Honorary Fellow of the Royal Society Te Apārangi[d] (1962)
	Парвандаҳо дар Викианбор

Чарлз Фрэнсис Рихтер (англ. Charles Francis Richter, 26 апрели 1900 — 30 сентябри 1985) — зилзилашноси амрикоӣ, ки соли 1935 ҷадвали баҳодиҳии қувваи заминларзаро дар манбаи он пешниҳод кардааст. Вай ҷадвали худро (ҷадвали Рихтер) якҷоя бо зилзилашиноси амрикоӣ Бено Гутенберг дар солҳои 1941-1945 аз ҷиҳати назариявӣ асоснок кард, ки пас аз он ҷадвал дар тамоми ҷаҳон шинохта шуд.

Зиндагинома

Падару модари ӯ деҳқон буданд. Соли 1909, оила аз Оҳайо ба минтақаи ободтар - Калифорния кӯчид. Дар мактаб, Чарлзи ҷавон қобилияти физикаро кашф кард. Ва на танҳо ба механика ё статика, балки ба физикаи атомӣ: ба ӯ ин ҷаҳони ноаёни молекулаҳо, атомҳо, ядроҳо ва ҳама чизҳое, ки дар он рӯй медиҳанд, писанд омад.

Пас аз хатми мактаб, Рихтер ба Донишгоҳи Стэнфорд дохил шуд ва баъд дар синни барои як олим хеле ҷавон буданаш рисолаи докторӣ дифоъ кард. Роберт Милликан, барандаи ҷоизаи Нобел, Чарлзро мушоҳида кард ва дар лабораторияи зилзилашиносӣ кор пешниҳод кард. Чарлз ба омӯзиши зилзилашиносӣ шурӯъ кард. Дар он замон бисёр мафҳумҳо дар мактабҳои гуногуни илмӣ на танҳо бо ҳам зид буданд, балки аксар вақт якдигарро инкор мекарданд. Вай ду китоби дарсӣ бо забони содда ва дастрас навиштааст. Онҳо дар асри XXI аҳамияти худро гум накардаанд, донишҷӯёни донишгоҳҳо то ҳол бо истифода аз онҳо таҳсил мекунанд.

Рихтер аз ҷадвали муайян кардани қувваи заминҷунбӣ, ки он замон вуҷуд дошт, ҳанӯз соли 1902 аз ҷониби коҳин ва геологи итолиёӣ Ҷузеппе Меркали пешниҳод карда шуда буд, камтар нигарон набуд. Дар ин ҷо заминаи илмӣ кам буд, аммо субъективизмаш бисёр буд. Яъне, қувваи таконҳо бо он чен карда мешуд, ки чӣ қадар одамон ба воҳима афтоданд. Агар ба шахс муяссар шавад, ки аз хонаи вайрона берун ояд, пас миқдори холҳо камтар, ва агар дар зери харобаҳо ҳалок шавад, пас, мувофиқан, холҳо зиёдтар ҳисоб мешуд. Он замон Бено Гутенберг, зодаи Олмон, ба ҳайси мудири озмоишгоҳи зилзилашиносӣ кор мекард. Онҳо якҷоя ҳар як хабари заминҷунбиро бо ҷидду ҷаҳд омӯхтанд ва кӯшиш карданд, ки ҳам шакли ин офатҳои табииро муайян кунанд ва ҳам имконоти ба онҳо таъсир расониданро нишон диҳанд ва қувваи онҳоро суст кунанд. Соли 1935, онҳо як системаи мувофиқро сохтанд, ки он дар асоси хонишҳои асбобҳои зилзилашиносӣ, ки ларзишҳои заминро сабт мекарданд, сохта шудааст. Гузашта аз ин, принсипи логарифмӣ асоси система гардид. Ҳамин тавр, қувваи таконҳои се хола аз чор хол даҳ маротиба заифтар ва аз панҷ хол сад маротиба камтар буд. Ин имкон дод, ки дар арзёбии қувваи таконҳо ҳадафи бештар дошта бошад.

Аммо тартиб додани ҷадвали ба номи ӯ танҳо як ҷузъи он чизе аст, ки Рихтер кардааст. Дар тӯли тамоми ҳаёти худ ӯ барои пурзӯр кардани меъёрҳои сохтмонӣ, барои бераҳмона нест кардани изофаҳои гуногуни меъмории нолозим аз лоиҳаҳо, ба монанди масалан, дар қолаби болоии биноҳо ҷойгир кардани қолибҳои стукавии бисёртоннагӣ устуворона мубориза мебурд. Албатта, ӯ на ҳамеша меъморонро бовар кунонда метавонист, аммо истодагарии ӯ дар наҷот додани даҳҳо нафар ҳангоми зилзила кумак кард.

Дар ҳаёти ҳаррӯза, Рихтер бештар романтик буд. Вай велосипедронӣ, моҳидорӣ, сайрро дӯст медошт, ки дар давоми он тавонад шабро дар хайма дар биёбон гузаронад. Рихтер 7 забон, аз ҷумла забони русиро медонист.

Ҳаёти шахсӣ

Рихтер натуристи фаъол ва содиқ буд^[1]. Вай бо занаш ба бисёр ҷамоатҳои нудистӣ сафар кардааст.

Рихтер бо вуҷуди атеист буданаш, инчунин узви конгресси Кауфман буд.

Дар шабнишинии бознишастагии худ, як гурӯҳи ҳамкоронаш аз донишкадаи технологии Калифорния бо номи «Квиднунки» сурудеро бо номи "Ҷадвали Рихтер" навохта суруданд, ки намунаҳои заминларзаҳоро дар таърихи Амрико овардааст, ки бо услуби баллада нақл шудааст^[2]. Рихтер дар аввал аз ин суруд шармгин буд ва бовар дошт, ки он илмро паст мезанад. Аммо, нависандаи суруд Кент Кларк дар мусоҳибаи соли 1989 изҳор дошт, ки ба Рихтер ин сурудро писанд омада буд.

Вафот

Рихтер 30 сентябри 1985 дар Пасадена, Калифорния аз норасоии дуру дарози дил даргузашт. Ӯ дар Алтадена, қабристони Калифорния, Маунтин-Вю ва Мавзолей дафн карда шудааст^[3].

Эзоҳ

↑ FindArticles.com | CBSi. findarticles.com(пайванди дастнорас — таърих). 7 ноябри 2020 санҷида шуд.
↑ Источник(пайванди дастнорас — таърих).
↑ Charles F. Richter | UXL Newsmakers | Find Articles. web.archive.org (7 марти 2012). 7 ноябри 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 8 апрели 2012.

Нигаред низ

Пайвандҳо

[1] FindArticles.com | CBSi. findarticles.com(пайванди дастнорас — таърих). 7 ноябри 2020 санҷида шуд.

[2] Источник(пайванди дастнорас — таърих).

[3] Charles F. Richter | UXL Newsmakers | Find Articles. web.archive.org (7 марти 2012). 7 ноябри 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 8 апрели 2012.

[1]

[2]

[3]