Юсуф Карш
арманӣ. Եուսուֆ Քարշ | |
Таърихи таваллуд | 23 декабр 1908[1][2][3][…] |
Зодгоҳ | |
Таърихи даргузашт | 13 июл 2002[1][2][3][…] (93 сол) |
Маҳалли даргузашт | |
Кишвар | |
Пеша | аккос, ҳунарманд |
Ҷоизаҳо | |
Имзо | |
Вебгоҳ | karsh.org(англ.) |
Парвандаҳо дар Викианбор |
Юсуф Карш (англ. Yousuf Karsh, арманӣ. Յուսուֆ Քարշ; 23 декабри 1908 — 13 июли 2002) — аксбардори конодоии арманитабор, яке аз устодони аксбардории портретӣ мебошад.
Зиндагинома
[вироиш | вироиши манбаъ]Юсуф Карш дар шаҳри Мардин, дар ҷанубу шарқи Туркия, дар оилаи арманиҳо таваллуд шудааст[6] . Дар синни 14-солагӣ, Карш ва волидони ӯ, ки аз наслкушӣ (геносид) алайҳи арманиҳо гурехта буданд, маҷбур шуданд Туркияро тарк кунанд ва ба Сурия кӯчиданд. Бисёре аз хешовандони ӯ кушта шуданд, масалан, ҳарду амакашро ҳангоми зинда буданашон ба чоҳ андохтанд ва хоҳараш бошад аз гуруснагӣ ҷон дод.
Пас аз 2 сол, волидон Юсуфро ба Квебеки Канада ба назди амакаш Ҷорҷ (Григор) Нагаш мефиристанд. Карш дар он ҷо таҳсил мекунад, дар студияи Нагаш корро оғоз мекунад. Нагаш истеъдоди аккосии Юсуфро пай бурда, ӯро барои таҳсил ба назди аксбардор-портретист Ҷон Гаро ба Бостон мефиристад .
Пас аз 4 сол, Карш ба Канада бармегардад. Соли 1932, Карш дар маркази Оттава студияи портретии худро кушод[7] . Дере нагузашта, кори Карш одамони машҳурро ҷалб кард, аммо ӯ ба маъруфияти баландтаринаш дар соли 1941, вақте ки дар вақти сафари худ ба Оттава тасвири Уинстон Черчиллро ба даст овард, расид. Дар он ҷо ҳодисае рух дод, ки Элеонора Рузвелт онро бо шӯхӣ «аввалин шикасти ҷиддии Черчилл» номид. Ҳангоми наворгирӣ Юсуф Карш далерӣ кард ва сигори бетағйирро аз даҳони Черчилл кашида баровард. Ба ҳисоб меравад, ки ин аввалин акси назарраси сарвазир бе сигор буд. Маҳз ин портрет буд, ки ба зудӣ дар саҳифаи аввали маҷаллаи Life пайдо шуд . Дар соли 1954, ӯ аксҳои Уинстон Черчиллро ҳангоми ростистоӣ барои рассом Грэхэм Сазерленд, ки он замон ӯ болои «Портрети Уинстон Черчилл» кор мекард ва эҳтимолан бо дархости ҳамсари сиёсатмадор нобуд карда шуда буд, аксҳо бардошт.
Аз 100 нафар шахсони барҷастаи асри XX, ба гуфтаи International Who’s Who (2000), Карш 51 нафарро аксбардорӣ кардааст.
Осор
[вироиш | вироиши манбаъ]Юсуф Карш дар портретҳои пурқудрати худ чеҳраи инсонро ба афсона табдил медиҳад. Барои фаҳмиши бештар, таърихнигорони ояндаи давраи Ҷанги Дуюми Ҷаҳон ва моҳвораи аввал ба портретҳои психологии давлатмардон, олимон ва рассомони офаридаи Карш, ба портретҳои он одамоне рӯ меоранд, ки чеҳра ва завқи ҷаҳонро дигар кардаанд.
Карш каҷҳои ороишӣ ё пасирангҳои рангорангро (задний фон) ҳамчун замина истифода намекунад. Вай заминаи (фон) дилхоҳро бо ёрии равшанӣ эҷод мекунад ва онро бо либоси мавзӯъ мутаносиб мекунад. Дар портретҳои Неҳру, Сибелиус ва Мариан Андерсон, ашё аз он ҷиҳат ҷолиби диққат аст, ки миқдори муайяни рӯшноӣ, ки ба он равона карда шудааст, бо муқоисаи костюми торик ва заминаи хеле торик таъкид шудааст. Дар аксҳои Шоу ва Черчилл, Карш тавассути эффектҳои рӯшноӣ таассурот дар бораи фазо ва умқро ба вуҷуд меорад ва ин таассуротро гардиши дурусти сар, ҳаракати даст, либос ва ҷузъиёти дигар боз ҳам беҳтар мекунад.
Техникаи аълои Карш метавонад чизи берунаро офарад, ки дар хислати ашё нест. Услуби портретии ӯ, ки бо он бузургҷуссаҳои молиро тирборон кард, дар аксҳои аз ҳад зиёди драмавӣ, олиҷаноб таҷассум ёфта буд, ки дар он қувваи беруна бидуни қувваи дохилии ҳамроҳ равшан нишон медод.
Портретҳои олиҷаноби Карш наслҳои ояндаро мутаассир мекунанд, ба шарофати маҳорати бадеии ӯ, онҳо хоҳанд донист, ки одамони маъруфи ин давраи таърих чӣ гуна буданд.
Филмҳои биографӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]- «Карш таърих аст». Режиссёр Ҷозеф Ҳиллел (2009).
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ 1.0 1.1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
- ↑ 2.0 2.1 Yousuf Karsh (нидерл.)
- ↑ 3.0 3.1 Yousuf Karsh (ингл.) — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ https://www.workwithdata.com/person/yousuf-karsh-1908
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #120273764 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
- ↑ By THE NEW YORK TIMES July 14, 2002. Yousuf Karsh, 93, Who Photographed Famous and Infamous of 20th Century, Dies
- ↑ Фотографии XX века. Музей Людвига в Кёльне / ответственный = пер. с англ. А.А. Сосинова. — Издательство АТС, 2008. — ISBN 978-5-17-047116-4.