Jump to content

Тел-Авив

Вироиши пайвандҳо
Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Tel Aviv)
Тел-Авив
англ. Tel Aviv[1]
ибрӣ: אחוזת בית[2]
ибрӣ: תל-אביב[2]
англ. Tel Aviv-Yafo[3]
ибрӣ: תל אביב-יפו[2]
ар. تل أبيب‎
Парчам Нишон
Парчам Нишон
Кишвар  Исроил
Роҳбар Ron Huldai[d]
Таърих ва ҷуғрофиё
Таърихи таъсис 11 апрел 1909
Масоҳат
Баландӣ
 5 ± 1 м
Вақти минтақавӣ UTC+02:00 ва UTC+03:00
Аҳолӣ
Аҳолӣ
Шиносаҳои ададӣ
Коди телефон 3
Нишонаи почта 61000–61999
Вебгоҳи расмӣ
Тел-Авив дар харита
 Парвандаҳо дар Викианбор

Тел-Ави́в-Я́ффа[6] (ибрӣ: תֵּל אָבִיב-יָפוֹ — Тел-Ави́в-Я́фо; инчунин Тел-Ави́в[7]; ар. تل أبيب‎) — мунисипалитети муттаҳидаи шаҳрӣ дар Исроил, дар соҳили шарқии баҳри Миёназамин, дар Исроил аз рӯи шумораи аҳолӣ дуюмин дар кишвар (460 613 шахс барои соли 2020 ), маркази иқтисодӣ ва фарҳангии кишвар. Он моҳи апрели соли 1950 дар натиҷаи якҷояшавии шаҳри нисбатан ҷавони Тел-Авив бо шаҳри бостонии Яффа ташаккул ёфт [8] . Тел-Авив дар ибтидо ҳамчун як канори яҳудии Яффа таъсис ёфтааст. Дар 65 км ғарби пойтахти Исроил — Уршалим ҷойгир аст.

Аҳолӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Тибқи маълумоти Бюрои омори марказии Исроил барои соли 2020 аҳолиаш 460 613 нафар мебошад Тел-Авив дуюм (баъди Иерусалима) аз рӯи нишондиҳанда дар Исроил мебошад[9].

Дар соли 2018, 90,2% аҳолии шаҳр яҳудиён буданд; арабҳо 4,5% -ро ташкил мекарданд (аз он 82,5% мусулмонон ва 16,7% масеҳиён буданд) [10] .

Афзоиши табиии аҳолӣ 1,7% -ро ташкил медиҳад [10] . 14,5% аҳолӣ репатриатҳое мебошанд, ки пас аз соли 1990 омадаанд  ; дар соли 2014, репатриантҳо аз ИДМ 9% аҳолиро ташкил медоданд . 72,6% хатмкунандагони мактаб шаҳодатномаи камолот, 48,1% аҳолӣ шаҳодатномаи таҳсилоти олӣ доранд . Музди миёнаи соли 2017 11,606шекел аст .

Агломератсияи Гуш Дан ба ғайр аз Тел-Авив, шаҳрҳои Холон, Бат Ям, Рамат Ган, Бней Брак, Гиватайим ва як қатор деҳаҳоро дар бар мегирад. Дар атрофи Гуш Дан инчунин ҳалқаи зерини тақрибан муттасили рушди шаҳр мавҷуд аст, ки онро шаҳрҳои ба ҳам печидашудаи Петах Тиква, Ришон ЛеЗион, Ҳерзлия, Кфар Сава, Раъанана, Рамат Ҳашарон, Ор Еҳуда, Кирят Оно, Ёҳуд Моноссон ташкил кардаанд.

Таърих

[вироиш | вироиши манбаъ]

Аввалин шаҳрак дар қаламрави шаҳри муосир дар давраи неолит пайдо шуда, он дар соҳили дарёи Яркон ҷойгир буд. Дар асри биринҷӣ, дар Тел-Грис ва Тел-Яфа низ маҳалҳои аҳолинишин ташаккул ёфтанд, ки онҳо бо қалъаҳои пурқувват иҳота карда шуданд. Ҳангоми ҳафриёт шикастапораҳо, силоҳҳо ва ашёҳои парастишӣ ёфт шуданд [11] .

Яффа Харбор аз мавҷҳо ва бодҳо паноҳ ёфта, бандари муҳим дар ин қитъаи соҳил шудааст. Яффаро бори аввал дар асри XV пеш аз милод дар рӯйхати шаҳрҳо, ки фиръавн Тутмуси III забт кардааст зикр кардаанд. Яффаро мисриён то асри 12 пеш аз милод идора мекарданд. То милод вақте ки шаҳрро халқҳои баҳр забт карданд. Дар Инҷил Яффа ҳамчун бандаре зикр шудааст, ки тавассути он дарахтон барои сохтани маъбадҳои якум ва дуввум оварда мешуданд. Дар замони подшоҳии Исроил, Яффа шаҳри калони мустаҳкам буд [12] .

Дар соли 301 пеш аз милод. Яффаро Птоломей I забт кард [13] .

Тел-Авив соли 1909 ҳамчун маҳаллаи нави яҳудиёни Яффа таъсис ёфтааст ва Аҳузат Байт ном мегирифт [8] [14] . Дар ҳудуди Тел-Авив харобаҳои аз қадим ҳастанд .

21 майи соли 1910 дар маҷлиси умумии сокинони маҳаллаи Ахузат-Байт номи нав бо аксарияти овозҳо интихоб карда шуд - Тел-Авив [15] [16] .

Номи "Тел-Авив" дар Танач ( Ҳизек) вомехӯрад Иез. 3:15 ) [17] [18] ва аз забони ибронӣ ба тариқи «теппаи баҳор» тарҷума шудааст: « Тел » ( ивр. ‎ - теппа ё теппа, "Абиб" ( ивр. ‎ - баҳор, эҳё, навсозӣ [19] .

Дере нагузашта як шаҳр аз маҳалла калон шуд, ки он маркази қабули яҳудиёне, ки ба Фаластини ваколатдор омада буданд, табдил ёфт . Дар аввал, инҳо асосан муҳоҷирон аз Русия ва Лаҳистон буданд. Бо ба сари қудрат омадани фашистон дар Олмон, муҳоҷирон аз Олмон ба Фаластин ворид шуданд, ки аксари онҳо дар Тел-Авив маскан гирифтанд. Ин дар намуди зоҳирии шаҳр инъикос ёфт. Меъморони мактаби олмонии «Баухаус » дар солҳои 30-юми асри гузашта дар ободонии Тел-Авив кор мекарданд, хонаҳо 2-3 ошёна, бетон, кӯчаҳои қатъиян перпендикуляр ё параллелӣ ба соҳил сохта шуда буданд. Ҳадафи асосии сохтмон бунёди манзилҳои оммавии арзон буд. Хонаҳои он замонҳо ҳоло як ёдгории меъморӣ мебошанд ва ба шарофати онҳо, ки Тел-Авив ба Рӯйхати моликияти фарҳангӣ ЮНЕСКО ҳамчун " Шаҳри Сафед " сабт кардааст [8] [20] .

Шаҳр босуръат рушд карда, дарвоқеъ, маркази ҷамъияти яҳудиёни Фаластин гардид [18] . Соли 1948, дар Тел-Авив, дар хонаи нахустин мири шаҳр Мейр Дизенгоф дар булвари Ротшилд, Шӯрои мардумӣ бо сардории Дэвид Бен-Гурион давлати мустақили Исроилро эълон кард .

Аввалин бор дар Тел-Авив маҷлиси Кнессет (парлумони Исроил) буд, ки дар ибтидо онро " Маҷлиси муассисон " меномиданд. Вохӯриҳои аввал дар Осорхонаи Тел-Авив, вақте ки вохӯриҳо ҳанӯз дар хонаи Дизенгоф дар булвари Ротшилд ҷойгир буданд, баргузор шуданд. Аз 8 март то 14 декабри соли 1949, машғулиятҳо дар кинотеатри Тел-Авив Кесем, воқеъ дар майдони Кнессет ( Кикар ха-Кнессет ) дар байни кӯчаи Ҳа-Яркон ва Тел-Авив, дар ҷое, ки он дар дафтари соли 1993 бунёд ёфтааст, баргузор гардид . Сессияҳои Кнессет инчунин дар меҳмонхонаи Сан-Ремо баргузор шуд. 26 декабри соли 1949 парлумони Исроил ба Ерусалим кӯчид [21] .

Дар моҳи апрели соли 1950 Тел-Авиви ҷавон ва Яффаи қадим ба як сохтори нави маъмурӣ - Тел-Авив-Яффа муттаҳид карда шуд [8] [22] . Тел-Авив ба маркази иқтисодии кишвар табдил ёфт, тадриҷан бо шаҳрҳои атроф ҳамроҳ шуд. Дар айни замон, тамоми соҳили баҳри Миёназамин дар шимоли Тел-Авив 50 км (то Ҳадера) - ин рушди пайвастаи шаҳрист. Соҳили ҷанубии Тел-Авив инчунин рушди пайвастаи шаҳр то Ришон ЛеЗион аст [11] .

Пас аз қабули қатъномаи 478-уми Шӯрои Амнияти СММ, тақрибан ҳамаи сафоратхонаҳои хориҷии он ҷо воқеъ ба Уршалим (Қудс) аз Тел-Авив кӯчиданд [19] .

Эзоҳ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. ↑ https://www.tel-aviv.gov.il/en/abouttheCity/Pages/history.aspx
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 Википедия на иврите (ивр.) — 2003.
  3. ↑ https://www.tel-aviv.gov.il/en/Pages/HomePage.aspx
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 https://www.britannica.com/place/Tel-Aviv-Yafo
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 https://www.cbs.gov.il/he/Settlements/Pages/יישובים/Yishuv.aspx?semel=5000&mode=Yeshuv — Israeli Central Bureau of Statistics.
  6. ↑ Шаблон:ЭЕЭ
  7. ↑ Агеенко Ф. Л. Словарь собственных имён русского языка. М., 2010.
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 "Official History".
  9. ↑ ירון דרוקמן. Шаблон:Rtl(ибрӣ). Ynet (11.11.19). 19 Январ 2021 санҷида шуд.
  10. ↑ 10.0 10.1 Шаблон:Rtl(ибрӣ). www.cbs.gov.il. הלשכה המרכזית לסטטיסטיקה (2018). 20 ноябри 2020 санҷида шуд.
  11. ↑ 11.0 11.1 מדריך ישראל, 1979, p. 200.
  12. ↑ מדריך ישראל, 1979, p. 200—202.
  13. ↑ מדריך ישראל, 1979, p. 202—203.
  14. ↑ מדריך ישראל, 1979, p. 206.
  15. ↑ ניתן לשכונה השם "תל אביב". Tel Aviv Yafo. 19 май 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 июли 2017.
  16. ↑ מדריך ישראל, 1979, p. 206—207.
  17. ↑ Библейский Тель-Авив находился в Вавилонии.
  18. ↑ 18.0 18.1 מדריך ישראל, 1979, p. 207.
  19. ↑ 19.0 19.1 Tel Aviv(англ.). Jewish Virtual Library. 25 августи 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 3 феврали 2012.
  20. ↑ Белый город в Тель-Авиве — архитектура «Современного движения» (2003). UNESCO. 24 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 24 ноябри 2012.
  21. ↑ ימים ראשונים(ибрӣ). Кнессет. Официальный сайт. 23 ноябри 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 24 ноябри 2012.
  22. ↑ מדריך ישראל, 1979, p. 208.
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Тел-Авив&oldid=1349395"