Jump to content

Саулӣ Ниинистё

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Саулӣ Ниинистё
финӣ: Sauli Niinistö
парчам
12-умин Президенти Финляндия
парчам
аз 1 марти 2012
Пешгузашта Таря Ҳалонен
парчам
57-умин Раиси Парлумони Финланд
2007 — 2011
Пешгузашта Тимо Каллӣ
Ҷонишин Бен Зискович
парчам
Вазири молияи Финланд
1996 — 2003
Пешгузашта Ийро Вийнанен
Ҷонишин Анттӣ Каллиомякӣ
парчам
Вазири адлияи Финланд
1995 — 1996
Пешгузашта Аннелӣ Яаттеэнмякӣ
Ҷонишин Карӣ Ҳякямиес
Таваллуд 24 август 1948(1948-08-24)[1][2][3] (76 сол)
Ном ҳангоми таваллуд финӣ: Sauli Väinämö Niinistö
Ҳамсар Jenni Haukio[d][5] ва Marja-Leena Alanko[d][1][6]
Фарзандон Aaro Niinistö[d][1]
Ҳизб
Таҳсилот
Эътиқод лютеранӣ[10]
Соядаст
Ҷоизаҳо
Вебгоҳ niinisto.fi
Навъи артиш Finnish Navy[d]
Рутба сарвашт
 Парвандаҳо дар Викианбор

Са́ули Вя́йнямё Ни́инистё (финӣ: Sauli Väinämö Niinistö; 24 августи 1948, Сало, Финландия ) — ходими давлатӣ финландӣ, сиёсатмадор, ҳуқуқшинос, Президенти ҷории Финляндия аз 1 марти соли 2012 [11]. Дар моҳи январи соли 2018, ӯ барои давраи дуввум дубора интихоб шуд.

Аз соли 1987 то 2003 ва аз соли 2007 то 2011 — вакили парлумони Финландия аз ҳизби ростгарои "Эътилофи Миллӣ"; 2007-2011 — сухангӯи Парлумони Финландия (пеш аз интихобот апрели соли 2011). Пеш аз интихоб шуданаш ба вазифаи Президенти Финляндия, ӯ Иттифоқи футболи Финландияро роҳбарӣ мекард.

Дар соли 2013, ба муносибати 65-умин солгарди таваллудаш, ба ӯ унвони доктори фахрии Донишгоҳи Йювяскиля дода шуд.

Зиндагинома

[вироиш | вироиши манбаъ]

Кӯдакӣ, таҳсилот, мансаби барвақтӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар соли 1977 Ниинистёи 29-сола ба шӯрои шаҳрӣ ва маъмурияти шаҳри Сало интихоб шуд. Соли 1987 вай бори аввал вакили Эдускунта (порлумони Финланд) аз ҳизби Эътилофи Миллӣ интихоб шуд.

Дар соли 1994 Ниинистё ба ҷои Перти Салолайнен раиси Ҳизби Эътилофи Миллӣ интихоб шуд. Ӯ дар ин вазифа ҳафт сол то соли 2001 кор кардааст (ба ҷои ӯ Вилле Итяля омад).

Дар ҳукумат

[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар ҳукумати аввали Пааво Липпонен солҳои 1995-1996 вазири адлия ва баъдан солҳои 1996-1999 вазири молия буд.

Дар ҳукумати дуввуми Липпонен, ӯ вазифаи вазири молияро идома дод (1999-2003), пас аз он ба вазифаи муовини директори Бонки сармоягузории Аврупо гузашт.

Интихоботи президентӣ (2006)

[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар интихоботи президентии 2006, ӯ номзад аз Ҳизби Эътилоф шуд. Дар даври аввал, ӯ 24,1% овозҳоро ба даст оварда, ба даври дуввум баромад ва танҳо аз президенти феълии Финландия ва номзади ҲСДФ Таря Ҳалонен (46,3% ба даст овард) мағлуб шуд. Дар даври дуввуми овоздиҳӣ, ӯ дар интихобот мағлуб шуд, аммо бо фарқияти ночиз (48,2% барои Ниинистё, 51,8% барои Ҳалонен).

Маросими савгандёдкунии президенти нави Финляндия. Саули Ниинистё (дар мобайн) ва Таря Ҳалонен (аз чап), ки ваколатҳои президентии худро ба ӯ супоридаанд. 1 марти 2012, Хелсинки

Раиси парлумон

[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар соли 2007 ӯ ба сиёсати Финландия баргашт ва боз дар интихоботи парлумонӣ вакили Эдускунта интихоб шуд. Вай инчунин раиси парлумон интихоб шуд. Саули Ниинистё ин вазифаро дар тӯли тамоми муҳлати даъват, то интихоботи навбатӣ дар моҳи апрели соли 2011 ишғол карда буд. Дар интихоботи парлумонии соли 2011 ӯ ширкат накард.

15 феврали соли 2013 парлумони Финландия як портрети расмии рассоми фин Марҷатта Тапиоларо ба маблағи 25 ҳазор евро харид, ки он дар галереяи портретҳои раисони парлумон ҷойгир карда шудааст.

Интихоботи президентӣ (2012)

[вироиш | вироиши манбаъ]

28 июни соли 2011, Саули Ниинистё қарори худро дар бораи пешбарӣ ба мақоми президенти Финляндия дар интихоботи соли 2012 эълон кард [12]. Моҳи октябри соли 2011 номзадии Ниинистё дар анҷумани ғайринавбатии Ҳизби Эътилоф дар Ҳелсинки тасдиқ карда шуд [13].

22 январи соли 2012, дар даври якуми интихоботи президентӣ, вай 37% овозҳоро ба даст овард ва дар якҷоягӣ бо номзад Пекка Хаависто аз Иттиҳоди Сабз, ки 18,8% гирифта буд, ба даври дуюми интихобот гузашт.

Тибқи натиҷаҳои даври дуюми овоздиҳӣ, ки 5 феврали соли 2012 баргузор гардид, 1 800 400 овоз (62.2%) ба даст овард ва президенти Финляндия интихоб шуд. Савгандёдкунӣ 1 марти соли 2012 баргузор шуд.

Филми мустанади Presidentintekijät, ки онро режиссёри Тукка Темонен ба нақша гирифтааст, дар тирамоҳи соли 2014 ба нақша гирифта шудааст, боиси норозигии сафи тими интихоботи президентӣ гардид, зеро он дар бораи чӣ гуна офаридани симои номзад ба президентӣ Саули Ниинистё сухан меронд .

Раёсат

[вироиш | вироиши манбаъ]
Встреча с Владимиром Путиным,
22 июня 2012 года

Сарвари давлат шуда, ӯ аввалин сафари расмии худро ба Шветсия , Эстония ва Русия [14] анҷом дод ва 25 сентябри соли 2012 ҳангоми боздид аз ИМА , дар ҷаласаи Ассамблеяи Генералии СММ дар робита бо муҳокимаи номзадии Финляндия ба узвият дар Шӯрои Амнияти СММ баромад кард. Коршиносон мавқеи президентро дар соҳаи сиёсати хориҷӣ фаъол арзёбӣ мекунанд.

Президент инчунин барномаи наверо барои ҷалби сармояи хориҷӣ ба Финляндия оғоз кард.

Дар моҳи феврали соли 2013, як шӯрои табибон аз рӯи натиҷаҳои як таҳқиқоти ҳамаҷониба ба хулосае омад, ки саломатии Саули Ниинистё хуб аст ва ба ӯ имкон медиҳад, ки вазифаи президенти Финляндияро давом диҳад.

10 феврали соли 2013, ӯ бо сафари расмӣ ба Маскав омада, дар он ҷо бо Президенти Федератсияи Русия Владимир Путин ва Сарвазири Федератсияи Русия Дмитрий Медведев мулоқот кард ва дар ҷараёни сафари расмии худ ба Чин, 6 апрели соли 2013, аввалин раҳбари Иттиҳоди Аврупо шуд, ки бо Раиси нави Ҷумҳурии Мардумии Чин Си Ҷинпин мулоқот намуд.

7 феврали соли 2015 дар Конфронси Амнияти Мюнхен Саули Ниинистё дар бораи сиёсати ИА нисбати Русия суханронӣ кард: “Татбиқи таҳримҳо вокуниши дуруст буд. Дар оянда тамдиди онҳо, дар мавриди зарурӣ, як иқдоми асоснок хоҳад буд. Аммо, Русия набояд дар инзиво бошад ".

Саули Ниинистё бо ҳамсараш Йеннӣ Ҳаукио дар ҳамоиши Русия ва ИМА дар Ҳелсинки, дар якҷоягӣ бо президенти ИМА Доналд Трамп, ҳамсари ӯ Мелания Трамп ва президенти Русия Владимир Путин. 16 июли соли 2018

29 майи соли 2017 Ниинистё эълом дошт, ки ният дорад дар интихоботи президентии соли 2018 ширкат варзад, дар ҳоле, ки ӯ ният дорад аз ҳизби Эътилофи Миллӣ, тавре ки дар интихоботи соли 2012 рух дода буд, балки аз иттиҳодияи интихоботӣ (ҳамчун номзади мустақил) номзад шавад [15]...

28 январи соли 2018, дар интихоботи президентӣ, вай барои даври дуввум интихоб шуд ва аллакай дар даври аввал 62,7% овозҳоро ба даст овард [16].

1 январи соли 2020 Ниинистё дар телевизион суханронии солинавӣ кард, ки дар он масъалаи болоравии сухани нафрат дар ҷомеаи Финляндия ба миён омад. Ба ақидаи ӯ, баҳс кардан "имконпазир ва зарурӣ" аст, аммо шарти ҳифзи сулҳи ҷомеа, ба андешаи ӯ, эҳтиром ба якдигар мебошад, дар ҳоле ки вазъе, ки дар раванди муколама ҳадафи ҷонибҳо ба назар намерасад саъй кунанд, то ҳамдигарфаҳмиро пайдо кунанд, аммо мавқеи худро мустаҳкам кунанд, ки онро ҳамчун мушкилоти амнияти давлатӣ баррасӣ мекунанд.

Ҳаёти шахсӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар соли 2004, ӯ ҳамроҳи писараш Матиас дар Хао Лаки Таиланд дар рухсатӣ буд. Ба ӯ муяссар шуд, ки ҳангоми сунамӣ бо писараш ба сутуни телеграф истода, наҷот ёбад [17].

Вай беш аз ним миллион евро саҳмияҳо дорад ва сарватмандтарин номзадҳои президентӣ дар интихоботи президентии соли 2012 дар Финланд ба шумор мерафт.

Моҳи августи соли 2012 Ниинистё ба рӯзномаи Helsingin Sanomat гуфт, ки ӯ забони русиро меомӯзад, дар як ҳафта як маротиба дарс меомӯхт; донистани забони як кишвари ҳамсоя, ба ақидаи ӯ, "масъалаи хушмуомилагӣ" аст. Ҳамзамон, вай иқрор кард, ки дар ҳаёти худ «ӯ ҳамон қадар маротиба ба омӯхтани забони русӣ шурӯъ кард, ки чӣ гуна ӯ тамокукаширо тарк карданӣ шуд» [18].

Оила

[вироиш | вироиши манбаъ]
  • Модар - Ҳилкке Ҳелене Ниинистё (1916 - † 5.12.2014) [19]
  • Зани аввал - Маря-Леена Аланко, ки аз соли 1974 издивоҷ кардааст, дар соли 1995 дар садама ҷон додааст
    • Писар - Нуути (соли таваллудаш 1975)
    • Писар - Матиас (соли таваллудаш 1980)
  • Зани дуюм - Йенни Ҳаукио (тав. 7 апрели 1977); нависанда, шоира, аз соли 2007 ба ҳайси Директори коммуникатсияи Ҳизби Эътилоф кор кардааст [20] ва 13 феврали соли 2012 менеҷери барномаи Намоишгоҳи байналмилалии китоб дар Турку таъйин шуд [21]. 3 январи соли 2009 оиладор шудааст [22].
    • Писар (таваллуд 2 феврали соли 2018 [23] дар беморхонаи пойтахт Найстенклиникка ). 7 апрели соли 2018, усқуфи собиқ епископии Ҳелсинки Эеро Хуовинен фармони таъмиди худро иҷро кард; кӯдак номи Ааро Вели Вяйнаморо гирифт [24]. Таваллуди кӯдак аз президенти кунунии Финландия бори аввал дар таърихи кишвар рух дод [25].

Адабиёт

[вироиш | вироиши манбаъ]
  • Невалайнен, Петри: Нимиссиҳен киҳарат: Саули Ниинистён henkilökuva. Хелсинки: Аҷатус, 2010. ISBN 978-951-20-8105-9
  • Тикка, Юха-Пекка: 130 päivää - Саули Ниинистён президентинвааликампанжан тарина. Хелсинки: Kansalliskustannus, 2012. ISBN 978-952-93-0438-7
  • Уимонен, Ристо: Пуоливаллатон президенти: Саули Ниинистён питкя кири Мантиниемиен. Хелсинки: WSOY, 2012. ISBN 978-951-0-39350-5

Эзоҳ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Curriculum vitae / Sauli Väinämö Niinistö — Office of the President of the Republic of Finland.
  2. ↑ Энциклопедия Брокгауз (нем.)
  3. ↑ https://data.qz.com/2014/davosattendees/data/davos14list.json
  4. ↑ Suomen tasavallan presidentti — Office of the President of the Republic of Finland.
  5. ↑ Sauli Niinistö ja Jenni Haukio vihittiin – katso kuvat! (фин.) // Ilta-sanomat — Helsinki, Suomi: Sanoma Media Finland, 2009. — ISSN 0355-2055; 1798-9760
  6. ↑ Pietiläinen T. Marja-Leena Niinistö kuoli lauantaina liikenneonnettomuudessa (фин.) // Helsingin Sanomat / зери таҳрири K. Niemi — Helsinki: Sanoma Oyj, 1995. — нашри 27. — С. A9. — ISSN 0355-2047
  7. ↑ Niinistö luopui puoluekirjasta tällä viikolla (фин.) — Yleisradio, 2012.
  8. ↑ https://www.workwithdata.com/person/sauli-niinisto-1948
  9. ↑ Biography of Sauli Niinistö — Office of the President of the Republic of Finland.
  10. ↑ Presidentti Niinistö avautuu suhteestaan kirkkoon ja uskontoon: "On äärimmäisen vaikea ymmärtää, miksi uskonnon nimissä surmataan ihmisiä" — MTV3.
  11. ↑ Обзор прессы 27.02.2012 Бойгонӣ шудааст 5 марти 2013  сол. // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Novosti po-russki. — 27 февраля 2012.v
  12. ↑ Саули Ниинисте будет баллотироваться в президенты // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Novosti po-russki. — 28 июня 2011.v
  13. ↑ Саули Ниинистё официально назначен кандидатом в президенты от Коалиционной партии // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Novosti po-russki. — 22.10.2011
  14. ↑ Лидер Финляндии намерен развивать сотрудничество с Россией // РИА Новости. — 22 июня 2012.v
  15. ↑ Президент Саули Ниинистё претендует на второй срок. Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle (29 май 2017). 13 июни 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 13 июни 2017.
  16. ↑ Саули Ниинистё переизбран на второй срок. Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle (28 Январ 2018). 28 Январ 2018 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 28 Январ 2018.
  17. ↑ Hämäläinen, Antti. Niinistö puhuu nyt tsunamista (Finnish), Ilta-Sanomat (20 September 2007). Бойгонӣ шудааст 21 октябри 2011  сол. Проверено 24 апрели 2011.
  18. ↑ Андреева Ю. Президент Финляндии еженедельно берет уроки русского языка. ИТАР-ТАСС (16 августи 2012). 18 августи 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 18 августи 2012.
  19. ↑ Скончалась мама президента Ниинистё. YLE. 6 октябри 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 9 октябри 2017.
  20. ↑ Jenni Haukio, Iltalehti
  21. ↑ Йенни Хаукио назначена начальником по программам Книжной ярмарки Турку. 6 октябри 2017 санҷида шуд.
  22. ↑ Супруга будущего президента Финляндии Йенни Хаукио: быть женой президента «почётно и патриотично». 6 октябри 2017 санҷида шуд.
  23. ↑ У президентской четы родился сын. Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle (2 феврали 2018). 2 феврали 2018 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 2 феврали 2018.
  24. ↑ Сын президента был окрещён Ааро Вели Вяйнямё. Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle (7 апрели 2018). 14 апрели 2018 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 апрели 2018.
  25. ↑ Финны пришли во всеобщий восторг от новости о рождении малыша в семье президента. Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle (3 феврали 2018). 8 феврали 2018 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 8 феврали 2018.
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Саулӣ_Ниинистё&oldid=1322906"