Аҳолии Ҷумҳурии Корея

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Боз нигаред: Аҳолии ҶХДК
Сатҳи умумии таваллуд ва фавт дар Ҷумҳурии Корея (1946-2019).
Шумораи зинда таваллуд ва фавтидагон дар Ҷумҳурии Корея (1946-2019).
Пирамидаҳои синну сол ва ҷинсии аҳолии Ҷумҳурии Корея дар солҳои 1960-2020

Тамоюлҳои демографӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Кореяи Ҷанубӣ дар соли 2020 пасттарин мизони таваллуд дар ҷаҳон бо мизони таваллуди умумии таваллуд 0,84 дошт[1]. Дар ибтидои солҳои 1960-ум ин рақам ба 6 баробар буд, аммо дар давоми 20 соли оянда сатҳи таваллуд дар кишвар аз сатҳи ивазшавӣ поин рафт ва дар миёнаҳои солҳои 2000-ум коэффитсиенти умумии таваллуд ба 1,3 (чор кӯдак ба се оила дар миёна) поин омад. Бар асари пиршавии босуръати аҳолӣ, шумораи сокинони кишвар дар солҳои наздик ба коҳиши камшавӣ шурӯъ мекунад, тибқи натиҷаҳои соли 2020, дар Кореяи Ҷанубӣ бори аввал дар таърих коҳиши табиӣ ба қайд гирифта шудааст. Дар баробари ин, кам шудани шумораи коркунон, суст шудани суръати афзоиши иктисодиёт, тезу тунд шудани кризиси системаи нафақа пешбинӣ карда мешавад.[2] Аз сабаби он, ки кореягиҳо мисли дигар халқҳои Осиёи Шарқӣ (ҷопонӣ, чинӣ ва ғ.) дар марказҳои сераҳолӣ, бузурги иқтисодӣ ва агломератсияҳое, ки имкониятҳои иҷтимоию иқтисодӣ бештар ва инфрасохтори беҳтар вуҷуд доранд, маскун мешаванд, мушкилоти номутаносибии аҳолии мамлакат ба чашм мерасад. Намунаи нақшаи кӯчонидани пойтахти Ҷумҳурии Корея, ки қисман аз тамаркузи аз ҳад зиёди аҳолӣ дар минтақаи пойтахти миллии Сеул ба вуҷуд омадааст, ки 25,674,800 нафар ё тақрибан 50% аҳолии Ҷумҳурии Корея дар соли 2018 буд. Ин боиси аз ҳад зиёди аҳолӣ ва зичии баланди аҳолӣ дар шаҳрҳои калон ва агломератсияҳои шаҳрӣ ва дар навбати худ дар деҳот ва маҳалҳои камаҳолӣ кам шудани аҳолӣ мегардад. [3] [4]

Сабабҳои асосии якбора паст шудани таваллуд дар шаҳрсозӣ, баланд шудани сатҳи сифати зиндагӣ, инчунин хусусиятҳои фарҳанги Корея мебошанд. Баланд шудани дараҷаи зиндагонӣ ба он оварда расонд, ки кореягиҳо барои ноил шудан ба дараҷаи матлуби некуаҳволии моддӣ дертар ба барпо кардани оила шуруъ намуда, кушиш мекарданд, ки фарзанди кам дошта бошанд. Бо паст шудани сатҳи таваллуд, ҷинси кӯдак муҳим шудааст, зеро дар ҷомеаи Корея дар оила доштани ҳадди аққал як писар, ки бояд насли оиларо идома диҳад ва волидонро дар пирӣ нигоҳубин кунад, зарур аст. Дар натиҷа, дар солҳои 1980 ва 1990 исқоти ҳамл дар кишвар ба таври васеъ анҷом дода мешуд, агар ташхис ҷинси кӯдакро нишон медод. Ба ҳар 100 писарбачаи соли 1990 таваллудшуда ҳамагӣ 89 духтар рост меояд. Дар оянда ин боиси кам шудани шумораи занони синну соли таваллуд ва боз ҳам бештар кам шудани таваллуд гардид. Бӯҳрони арзишҳои анъанавӣ вуҷуд дорад: беш аз нисфи кореягиҳо атеистанд, 40% издивоҷҳо бо талоқ анҷом меёбанд, дар кишвар сатҳи худкушӣ баланд аст.[5]

Баста шудани мактабҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Ба далели он, ки Кореяи Ҷанубӣ мизони таваллуд дар ҷаҳон аз ҳама пасттарин аст (соли 2020 пасттарин сатҳи таваллуд дар ҷаҳон ба қайд гирифта шудааст - мизони умумии таваллуд 0,84 [1] ), дар Кореяи Ҷанубӣ садҳо мактабҳо баста мешаванд, махсусан дар деҳот. Аз соли 1982 то соли 2016 дар Кореяи Ҷанубӣ тақрибан 3725 мактаб ба далели нарасидани хонандагон баста шуданд. Ҳар сол дар саросари кишвар ба ҳисоби миёна 113 мактаб баста мешаванд. 62.7 % амволн мактабдои басташуда ба лоиҳакашҳо барои вайрон кардан фурӯхта шуд. Аммо, бп ҳар ҳол дар натиҷа тақрибан 1350 мактаби партофташуда дар саросари кишвар аст. Баъзе музофотҳои Кореяи Ҷанубӣ ба биноҳои холии мактабҳо нафаси тоза бахшида, онҳоро ба галлереяҳо ва марказҳои ҷамъиятӣ табдил доданд. Марги мактабҳои минтақавии Кореяи Ҷанубӣ суст, вале устувор буд. Коҳиши босуръати аҳолии синни мактабӣ дар кишвар маънои онро дорад, ки талабагон барои пур кардани мактабҳо кофӣ нестанд. Мушкилоти мактабҳои партофташуда махсусан ба манотиқи деҳот сахт таъсир кардааст. Оилаҳое, ки дар хонаҳои деҳоти худ монданро интихоб кардаанд, ҳоло дар пайдо кардани мактаб барои фарзандонашон мубориза мебаранд. На ҳамаи вилоятҳо биноҳои мактабҳои партофташудаи худро дар ҳолати хароб мегузоранд. Мисол, мактаби ибтидоии кӯҳнаи Мёнгвол дар Чеҷу, ки соли 1993 баста шуда буд, ба қаҳвахона ва галереяи LightMoon табдил дода шуд, ки соли 2018 кушода шуд. Вилоятҳои дигар, аз қабили Кёнсани Ҷанубӣ, ба иҷорагирон иҷозат додаанд, ки биноҳои партофташудаи мактабҳоро ба осорхона табдил диҳанд. Якчанд мактабҳои холӣ ба иҷора гирифта шудаанд, ки иҷорагирон ин ҷойро ба галереяи санъат, марказҳои фарҳангӣ ва паноҳгоҳҳои гурбаҳо табдил медиҳанд. Мисол, Маркази санъати Кил Хюн ва Галереяи рассомӣ дар вилояти Намхе, ки соли 2010 кушода шудааст. Галерея дар заминаи мактаби ибтидоии кӯҳнаи Сонгнам сохта шудааст, ки соли 1999 баста шудааст. Дар музофоти Кёнсани Ҷанубӣ 584 мактаби холӣ мавҷуд аст. [3] Кореяи Ҷанубӣ, монанди ҳамаи мамлакатҳои Осиёи Шарқӣ (ғайр аз Муғулистон) ва Европа аз кам шудани ҳиссаи бачагон дар байни аҳолӣ, зиёд шудани вазни қиёсии аҳолии аз синни қобили меҳнат боло (пирон) ва камбудани аҳолӣ дар деҳот азият мекашад. [3] [4]

Аҳолӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Динамика численности населения Республики Корея и его годовой рост 1945-2016
Динамикаи шумораи аҳолии Ҷумҳурии Корея ва афзоиши солонаи он дар солҳои 1945-2016 [6]
Аҳолӣ, сокинон
1960 1967 1970 1980 1983. VII 1990 1995 2000. VII 2005. VII [7] 2010. VII 2012. VII 2013. VII 2015. XI [8] 2016. XI [8] 2017. XI 2018. XI 2019. VII
25012000 30000000 32241000 38124000 39910403 42869000 44608726 47008000 48138000 49410000 50004441 50220000 51069000 51270000 51468000 51640000 51811000

Аҳолии кишвар дар соли 2012 аз марзи 50 миллион гузашт ва афзоишро идома медиҳад, аммо суръати афзоиши аҳолӣ ҳамасола коҳиш меёбад. Сабаб он аст, ки дар як оила ба ҳисоби миёна 1,25 нафар кӯдак рост меояд, ки ин назар ба барқарорсозии аҳолӣ (2,1 кӯдак) хеле кам аст.

Омори демографӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар минтақаи пойтахти миллии Сеул, то соли 2018, 25,674,800 нафар ё тақрибан 50% аҳолии Ҷумҳурии Корея зиндагӣ мекарданд.
Сол Шумораи аҳолӣ Таваллудшудаҳо Фавтидагон Афзоиши табиии аҳолӣ Таваллуд (ба 1000 нафар) Фавтҳо (ба сари 1000 нафар) Афзоиши табиӣ (ба сари 1000 нафар) Коэффитсиенти умумии таваллуд
1925 12,997,611 558,897 359,042 199,855 43.0 27.6 15.4 5.95
1926 13,052,741 511,667 337,948 173,719 39.2 25.9 13.3 5.91
1927 13,037,169 534,524 353,818 180,706 41.0 27.1 13.9 5.89
1928 13,105,131 566,142 357,701 208,441 43.2 27.3 15.9 5.87
1929 13,124,279 566,969 414,366 152,603 43.2 31.6 11.6 5.90
1930 13,880,469 587,144 322,611 264,533 42.3 23.2 19.1 5.93
1931 13,895,052 589,428 346,800 242,628 42.4 25.0 17.4 5.96
1932 14,117,191 600,545 384,287 216,258 42.5 27.2 15.3 5.99
1933 14,229,277 607,021 336,232 270,789 42.7 23.6 19.1 6.02
1934 14,449,155 618,135 356,515 261,620 42.8 24.7 18.1 6.05
1935 15,061,960 646,158 377,454 268,704 42.9 25.1 17.8 6.08
1936 15,114,775 639,355 381,806 257,549 42.3 25.3 17.0 6.12
1937 15,235,383 636,839 342,575 294,264 41.8 22.5 19.3 6.15
1938 15,358,193 569,299 347,025 222,274 37.1 22.6 14.5 6.18
1939 15,486,028 585,482 353,391 232,091 37.8 22.8 15.0 6.16
1940 15,559,741 527,964 358,496 169,468 33.9 23.0 10.9 6.14
1941 15,745,478 553,690 366,239 187,451 35.2 23.3 11.9 6.12
1942 16,013,742 533,768 376,003 157,765 33.3 23.5 9.8 6.10
1943 16,239,721 513,846 384,881 128,965 31.6 23.7 7.9 6.08
1944 16,599,172 533,215 380,121 153,094 32.1 22.9 9.2 5.98
1945 16,695,819 544,786 367,308 177,478 32.6 22.0 10.6 5.88
1946 19,369,270 590,763 410,629 180,134 30.5 21.2 9.3 5.79
1947 19,836,234 686,334 361,019 325,315 35.0 18.2 16.8 5.69
1948 20,027,393 692,948 374,512 318,436 34.6 18.7 15.9 5.59
1949 20,188,641 696,508 341,188 355,320 34.5 16.9 17.6 4.81
1950 19,211,386 633,976 597,474 36,502 33.0 31.1 1.9 5.05
1951 19,304,737 675,666 579,142 96,524 35.0 30.0 5.0
1952 19,566,860 722,018 457,865 264,153 36.9 23.4 13.5
1953 19,979,069 777,186 363,619 413,567 38.9 18.2 20.7
1954 20,520,601 839,293 348,850 490,433 40.9 17.0 23.9
1955 21,168,611 908,134 295,302 612,832 42.9 14.0 28.9 6.33
1956 21,897,911 945,990 294,344 651,646 43.2 13.4 29.8
1957 22,681,233 963,952 293,344 670,608 42.5 12.9 29.6
1958 23,490,027 993,628 291,864 701,764 42.3 12.4 29.9
1959 24,295,786 1,016,173 289,525 726,648 41.8 11.9 29.9
1960 25,012,374 1,080,535 285,350 795,185 43.2 11.4 31.8 6.16
1961 25,765,673 1,046,086 280,846 765,240 40.6 10.9 29.7 5.99
1962 26,513,030 1,036,659 270,433 760,266 39.1 10.2 28.9 5.79
1963 27,261,747 1,033,220 278,070 755,150 37.9 10.2 27.7 5.57
1964 27,984,155 1,001,833 279,842 721,991 35.8 10.0 25.8 5.36
1965 28,704,674 996,052 272,694 723,358 34.7 9.5 25.2 5.16
1966 29,435,571 1,030,245 294,356 735,889 35.0 10.0 25.0 4.99
1967 30,130,983 1,005,293 242,280 763,013 33.4 8.0 25.4 4.84
1968 30,838,302 1,043,321 280,308 763,013 33.8 9.1 24.7 4.72
1969 31,544,266 1,044,943 270,023 774,920 33.1 8.6 24.5 4.62
1970 32,240,827 1,006,645 258,589 748,056 31.2 8.0 23.2 4.53
1971 32,882,704 1,024,773 237,528 787,245 31.2 7.2 23.9 4.54
1972 33,505,406 952,780 210,071 742,709 28.4 6.3 22.2 4.12
1973 34,103,149 965,521 267,460 698,061 28.3 7.8 20.5 4.07
1974 34,692,266 922,823 248,807 674,016 26.6 7.2 19.4 3.77
1975 35,280,725 874,030 270,657 603,373 24.8 7.7 17.1 3.43
1976 35,848,523 796,331 266,857 529,474 22.2 7.4 14.8 3.00
1977 36,411,795 825,339 249,254 576,085 22.7 6.8 15.8 2.99
1978 36,969,185 750,728 252,298 498,430 20.3 6.8 13.5 2.64
1979 37,534,236 862,669 239,986 622,683 23.0 6.4 16.6 2.90
1980 38,123,775 862,835 277,284 585,551 22.6 7.3 15.4 2.82
1981 38,723,248 867,409 237,481 629,928 22.4 6.1 16.3 2.57
1982 39,326,352 848,312 245,767 602,545 21.6 6.2 15.3 2.39
1983 39,910,403 769,155 254,563 514,592 19.3 6.4 12.9 2.06
1984 40,405,956 674,793 236,445 438,348 16.7 5.9 10.8 1.74
1985 40,805,744 655,489 240,418 415,071 16.1 5.9 10.2 1.66
1986 41,213,674 636,019 239,256 396,763 15.4 5.8 9.6 1.58
1987 41,621,690 623,831 243,504 380,327 15.0 5.9 9.1 1.53
1988 42,031,247 633,092 235,779 397,313 15.1 5.6 9.5 1.55
1989 42,449,038 639,431 236,818 402,613 15.1 5.6 9.5 1.56
1990 42,869,283 649,738 241,616 408,122 15.2 5.6 9.5 1.57
1991 43,295,704 709,275 242,270 467,005 16.4 5.6 10.8 1.71
1992 43,747,962 730,678 236,162 494,516 16.7 5.4 11.3 1.76
1993 44,194,628 715,826 234,257 481,569 16.0 5.2 10.8 1.65
1994 44,641,540 721,185 242,439 478,746 16.0 5.4 10.6 1.66
1995 45,092,991 715,020 242,838 472,182 15.7 5.3 10.3 1.63
1996 45,524,681 691,226 241,149 450,077 15.0 5.2 9.8 1.57
1997 45,953,580 675,394 244,693 430,701 14.4 5.2 9.2 1.54
1998 46,286,503 641,594 245,825 395,769 13.6 5.2 8.4 1.46
1999 46,616,677 620,668 247,734 372,934 13.0 5.2 7.8 1.43
2000 47,008,111 640,089 248,740 391,349 13.3 5.2 8.2 1.48
2001 47,370,164 559,934 243,813 316,121 11.6 5.0 6.5 1.31
2002 47,644,736 496,911 247,524 249,387 10.2 5.1 5.1 1.18
2003 47,892,330 495,036 246,463 248,573 10.2 5.1 5.1 1.19
2004 48,082,519 476,958 246,220 230,738 9.8 5.0 4.7 1.16
2005 48,184,561 438,707 245,874 192,833 8.9 5.0 3.9 1.09
2006 48,438,292 451,759 244,162 207,597 9.2 5.0 4.2 1.13
2007 48,683,638 496,822 246,482 250,340 10.0 5.0 5.1 1.26
2008 49,054,708 465,892 246,113 219,779 9.4 5.0 4.4 1.19
2009 49,307,835 444,849 246,942 197,907 9.0 5.0 4.0 1.15
2010 49,554,112 470,171 255,405 214,766 9.4 5.1 4.3 1.23
2011 49,936,638 471,265 257,396 213,869 9.4 5.1 4.3 1.24
2012 50,199,853 484,550 267,221 217,329 9.6 5.3 4.3 1.3
2013 50,428,893 436,455 266,257 170,198 8.6 5.3 3.4 1.19
2014 50,746,659 435,435 267,692 167,743 8.6 5.3 3.3 1.21
2015 51,014,947 438,420 275,895 162,525 8.6 5.4 3.2 1.24
2016 51,245,707 406,243 280,827 125,416 7.9 5.5 2.5 1.17
2017 51,466,201 357,771 285,534 72,237 7.0 5.6 1.4 1.05
2018[9] 51,635,256 326,822 298,820 28,002 6.4 5.8 0.6 0.98
2019[10] 51,709,098 302,676 295,132 7,544 5.9 5.7 0.2 0.92
2020[11] 51,829,023 272,410 305,127 -32,717 5.3 5.9 -0.6 0.84

Аҳолӣ: 51,715,162 ( тахминан 2021 ) [12]

Сохтори синну сол: [12]0-14 сола: 12.02 % (мардон 3,191,584/занон 3,025,029)

15-64 сола: 71.24 % (мардон 18,965,591/занон 17,878,021)

65 сола ва калонтар: 16.74 % (Мардон 3,766,138/Зан 4,888,799) (2021 тахминан)

Синну соли миёна: [12]Синнм умумии аҳолӣ: 43,2 со мардон: 41,6 сол

занон: 45 сола (2020, тахминӣ)

Афзоиши аҳолӣ: 0,26 % (2021, тахмин) [12]

Сатҳи таваллуд: 5,3 тифли навзод/1000 нафар (тахминан 2020)

Фавт: 5,9 фавт/1,000 нафар (баҳисобгирии 2020)

Муҳоҷират: 2,65 муҳоҷир/1000 нафар (тахминан 2021) [12]

Таносуби ҷинсӣ: [12]

ҳангоми таваллуд: 1,05 мардон / занон

0-14 сола: 1,06 мардон / занон

15-24 сола: 1,1 мардон / занон

25-54 сола: 1,08 мардон / занон55-64 сола: 0,96 мардон / занон

65 сола ва калонтар: 0,76 мардон / занон

Шумораи умумии аҳолӣ: 1,01 мард / занон (2020 тахминан)

Синни миёнаи модар ҳангоми таваллуди аввал: 31 сол ( [12]Сатҳи фавти модарон: 11 фавт/100,000 навзод (ҳисоботи 2017) [12]Сатҳи фавти кӯдакон: 2,91 фавт/1,000 таваллуд (2021 тахминан) [12]

Давомнокии умр: [13]Миёна: 83,0 сол, мардон: 80,2 сол, занон: 86,0 сол (2019 тахминан)

Коэффисиенти умумии таваллуд: 0,84 таваллуд/зан (тахминан 2020) [1]

Диаграммаҳои ҷинс ва синну сол аз рӯи солҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Муҳоҷират[вироиш | вироиши манбаъ]

Муқоисаи маълумотҳои барӯйхатгирии солҳои 1944 ва 1949 нишон медиҳад, ки дар давраи байнисаршуморӣ шумораи аҳолии Кореяи Ҷанубӣ 2,6 миллион нафар афзудааст, ки аз кишварҳои дигар ба ватан баргашта ва аз қисмати шимолии кишвар омадаанд. Шумораи муҳоҷироне, ки аз хориҷа ба Кореяи Ҷанубӣ омадаанд, 1,8 миллион нафарро ташкил дод, шумораи онҳое, ки аз Шимол (ҶХДК) кӯчида буданд, тибқи барӯйхатгирии соли 1949, 740 ҳазор нафарро ташкил дод. Репатриантҳое, ки аз Ҷопон омадаанд, 75% нафарро аз шумораи умумии муҳоҷирон ташкил медод.

Дар солҳои ҷанги Корея қариб 280—300 ҳазор нафар одамон аз қисми ҷанубӣ ба Шимол, аз 650 ҳазор то 2 миллион нафар аз Шимол ба Ҷануб гузаштанд [14]

Гурӯҳҳои этникӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Куриёҳо аксарияти мутлақи аҳолии кишварро ташкил медиҳанд (ба истиснои ақаллиятҳои хурди (100 ҳазор) чинӣ - махсусан онҳое, ки ба кишвар на аз Чин, Ҳонконг ва Макао, балки аз Ҷопон, Малайзия, Ҳиндустон ва Филиппин омадаанд. Бисёр коргарон аз Хитой, Филиппин ва Малайзияанд. Дар шаҳрҳои калон, махсусан дар Сеул, хориҷиёне ҳастанд, ки ба тиҷорат ва таҳсил машғуланд. Контингенти ҳарбии Америка иборат аз 28 хазор нафар дар онҷо ҳозир аст.

Таркиби динӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

2015 тахмин 56,9 % одамон худро ба ягон дин муаррифӣ накардаанд; 19.7 % - протестантҳо ; 15,5% буддоӣ мебошанд; 7.9 % католикҳо мебошанд. Инчунин, як қисми аҳолӣ ҳадди аққал ба баъзе анъанаҳо ва амалҳои Конфутсий пайравӣ мекунанд. [12] Дигар эътиқодҳо: вон буддоӣ (0,3%), конфутсианизм (0.2%), чхондогё (0,1%).

Забонҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Куриёӣ ва англисӣ дар мактабҳои миёна ва олӣ ҳатмӣ мебошанд.

Донишҷӯёни мактаби миёна инчунин метавонанд яке аз забонҳои зеринро омӯзанд: чинӣ, ҷопонӣ, фаронсавӣ, олмонӣ, русӣ, испанӣ, арабӣ.

Саводнокӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Таъриф: одамони аз 15 боло, ки хонда ва навишта метавонанд [12]

  • Ҳамагӣ: 98%
    • мардон: 99,2%
    • занон: 96,6% (тахминан 2019)

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. 1.0 1.1 1.2 Korea marks first-ever decline in registered population
  2. нусхаи бойгонӣ. 19 Январ 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2019.
  3. 3.0 3.1 3.2 South Korea's Plummeting Birth Rate Has Left Hundreds of Schools Abandoned: Photos
  4. 4.0 4.1 $500 Home Offers Are No Match for Japan's 8 Million Abandoned Houses
  5. Забудьте о КНДР: Южную Корею убьет демография — Рамблер/новости
  6. Statistics Korea.
  7. Прогнозы народонаселения для Кореи. KOSTAT (28 май 2007).
  8. 8.0 8.1 Полный список результатов переписи населения и жилого фонда 2016 года.
  9. Archived copy. 2 марти 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 24 феврали 2021.
  10. Archived copy. 2 марти 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 июли 2020.
  11. Archived copy. 3 Январ 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 3 Январ 2021.
  12. 12.00 12.01 12.02 12.03 12.04 12.05 12.06 12.07 12.08 12.09 12.10 file-icon
  13. Human Development Report 2020 (статистические таблицы 1 и 4)(англ.) (PDF). Программа развития ООН.
  14. Ким Г. Н. Республика Корея Алматы: Дайк-пресс, 2010.