Боғистон

Шаҳрак
Боғистон
Bog'iston
41°41′28″ с. ш. 70°05′14″ в. д.
Кишвар	Ӯзбакистон
вилоят	Тошканд
ноҳия	Бӯстонлиқ
Таърих ва ҷуғрофиё
Баландии марказ	1 129 м
Минтақаи замонӣ	UTC+05:00
Аҳолӣ
Аҳолӣ	2000 тан
Миллият	тоҷикон
Эътиқодот	мусулмонон
Боғистон

Боғистон (Ҷаҳонобод) — шаҳрак дар ноҳияи Бӯстонлиқи вилояти Тошканди Ӯзбекистон, дар соҳили обанбори Чорбоғ, дар канори дарёи Пскем, дар баландии 960 метр аз сатҳи баҳр, дар нишеби шимолу ғарбӣ воқеъ аст. қаторкӯҳи Кӯксу (Тиёншони Ғарбӣ). Тарҷума аз забони тоҷикӣ маънои «сарзамини боғҳо»-ро дорад.

Аҳолӣ

Аҳолии Боғистон дар кӯҳҳои атроф аз маҳсулоти кишоварзӣ, чорводорӣ ва ҷамъоварии мева зиндагӣ мекунад. Аҳолии шаҳрак 2000 нафар аст. Дар наздикии шаҳраки Боғистон инҳо воқеанд: деҳаи Бурҷимулло, ки 4100 нафар аҳолӣ дорад; Янгиқӯрғон, ки 700 нафар аҳолй дорад; Юсуфона — 500 нафар, «Юбилейный» — 1200 нафар, Болодала — 1800 ва Нанай — 3800 нафар.

Таърих

Деҳа дар асри VI ба вуҷуд омадааст. Ин айёми гул-гулшукуфии Коганати Турк (552—745) буд, ки дар доманакӯҳҳо ва теппаҳои дарёи Чирчиқ ва шохобҳои асосии он аҳолинишин шудан гирифтанд. Дар асрҳои миёна аз ин ҷойҳо роҳҳои савдо аз Семиречиеву Фарғона ба Чоч (Тошкент) мегузаштанд.

Боғистон ба шарофати ду шахсияти барҷастае, ки рӯзгори онҳо бо ин деҳа иртибот доштанд, машҳур шудааст. Машҳуртаринаш Шайх Ҳовенди ат-Таҳур (Шайхонтаҳур) аст, ки дар асри 13 дар ин ҷо таваллуд шудааст. Вай Сайид буд, яъне аз қабилаи Қурайш, қабилаи зодгоҳи паёмбар Муҳаммад (с) буд. Падари ӯ Шайх Умар аз насли ҳабдаҳум аз дувумин халифаи рошидин Умар ибни ал-Хатоб буд, аз ин рӯ мардони ин хонавода унвони фахрии Хоҷаро доштанд. Шайх Умар як сӯфии фидокор, пайрави дарвеш Ҳасани Булғорӣ буд. Ӯ ба Тошканд танҳо бо мақсади паҳн кардани Ислом омадааст. Шайх Умар дере нагузашта ба Боғистон кӯчида, тамоми умри худро дар он ҷо гузаронда, дар сохили дарёи Пскем дафн шуд. Шайхонтаҳури ҷавон ташаббусро дар байни дарвешҳои шаҳри Ясӣ пазируфт, ки дар он замон мазҳаби шайхи сӯфӣ ва асосгузори тариқат Хоҷа Аҳмад Ясавӣ паҳн шуда буд. Пас аз як муддати тӯлонӣ дар атрофи Моваронаҳр Шайхонтавр ба Тошканд омад ва дар ёди мардум ҳамчун “донои хирадмандон” боқӣ монд. Шайх дар байни солҳои 1355-1360 даргузашт.

Боз як шахсияти барҷастае, ки дар таърихи Узбакистон осори муҳим гузоштааст ва дар деҳаи Боғистон низ ба дунё омадааст, Шайх Убайдуллоҳи Аҳрор аст. Шайх Ҳовендӣ ат-Тахур аҷдоди модарии ӯ буд. Убайдуллоҳ Аҳрор устоди бузурги тасаввуф ва пешвои рӯҳониёни мусулмон буд. Вақте ки ӯ сарвари тариқати сӯфиёне шуд, ки аз ҷониби пайравони Баҳоуддини Нақшбандӣ таъсис ёфтааст, хеле ҷавон буд. Вай таълимоти тартиботро ба таври назаррас такмил дод ва дар миёнаҳои асри 15 роҳбари рӯҳониёни мусулмони тамоми давлат, ки аз Темур ба мерос монда буд, гардид. Азбаски он вакт Самарқанд маркази руҳониён буд, Убайдуллохоҷа Азрор маҷбур шуд, ки Тошкандро тарк кунад. Дар омодагӣ ба ин кӯч қарор дод, ки масҷиду мадрасаро ҳамчун туҳфа ба сокинони Тошканд созад.

Диданиҳо

Қабри Шайх Хоҷа Умар. Шароити чандинасраи ин макон имкон медиҳад, ки ба таърихи ёдгориҳои дигар (масалан, маҷмааи дафни Шайхонтавур дар Тошканд), ки дар вақтҳои охир вайрон ва ё бесаводона ороиш дода шудаанд, ворид карда шавад.

Деҳаи Боғистон расму русуми тоҷикони кӯҳистонро ҳифз кардааст. Хӯрокҳои «Хашкак», асал бо чормағз ва «Урош», йогурт бо ҳанут таомҳои хоси мардуми маҳаллӣ мебошанд.

Иқлим

Иқлими ин ноҳия хеле мусоид аст. Доманакӯҳҳои гирду атроф ва обанбори Чорбоғ, ки дар тобистон ҳаворо намнок ва хунук мекунанд (+30 °C), ба иқлими минтақа бевосита таъсир мерасонад. Аммо, дар фасли зимистон ҳаво дар ин ҷо хеле сард аст (то −20 °C). Бориш дар шакли борон асосан дар фасли баҳор ва тирамоҳ меборад. Мавсими мусоидтарин барои истироҳати соҳилӣ аз июн то август ва барои аспсаворӣ ва сайёҳӣ - охири апрел ва аввали октябр аст.

Ҷойгиршавӣ

Ҷойгиршавии деҳаи Боғистон дар харитаи схематикии вилояти Тошканд (вилоят)

Шаҳраки Боғистон дар масофаи 85 км (дарозии роҳ -125 км) аз Тошканд ҷойгир аст. Наздиктарин вокзали роҳи оҳани Хоҷикент, ки аз Тошканд меояд, дар наздикии шаҳрак шаҳри Чорбоғ ҷойгир аст.

Сокинони намоён

• Нузумов, Юлдош (1895 - ?) — Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ.