Глория Арруйо
Глория Макапагал-Арруйо ( Maria Gloria Macapagal-Arroyo, тав. 5 апрели 1947 ) — Президенти Филиппин (2001-2010), Ноиби Президенти Филиппин (1998-2001). Духтари президенти собиқи кишвар Диосдадо Макапагала [6]. Арруйо дар соли 2001 президент эълон шуда буд. Инқилоби дуввуми мардумӣ, ки раисиҷумҳур Ҷозеф Эстрадаро ки ба фасоди густарда дар кишвар муттаҳам мешуд, сарнагун кард, . Дар соли 2004, Арруйо дар интихоботи навбатии президентӣ бар актёр Фернандо По-хурдӣ. Соли 2005 маҷаллаи Forbes ӯро чаҳорумин зани бонуфузтарин дар ҷаҳон номид (пас аз Котиби давлатии ИМА Кондолиза Райс, муовини сарвазири Ҷумҳурии Мардумии Чин Ву И, сарвазири Украина Юлия Тимошенко ).
Зиндагинома
[вироиш | вироиши манбаъ]Вай дар канори Манила Сан-Хуан таваллуд шудааст [7] . Вақте ки Арруйо 14-сола буд, падараш президент интихоб шуд. Вай дар Донишгоҳи Ҷорҷтаун дар Вашингтон, Донишгоҳи Атенео ва Донишгоҳи Филиппин дар Манила таҳсил кардааст. Вай унвони доктори илмҳои иқтисодӣ дорад. Аз соли 1977 то 1987 дар Донишгоҳи Атенео ва Донишгоҳи Филиппин дарс додааст. Дар соли 1987 президент Коразон Акино Арруйоро даъват кард, ки ба вазифаи ёвари котиби департаменти саноат ва тиҷорат кор кунад. Соли 1989 муовини котиб шуд. Вай ба ҳайси директори иҷроияи Шӯрои содироти нассоҷӣ ва либосҳои тайёр кор кардааст. Дар соли 1992 вай бори аввал ба сенати Филиппин интихоб шуд ва дар соли 1995 дубора интихоб шуд. Вай дар кори парламент фаъолона иштирок дошт. Вай дар интихоботи президентии соли 1998 ширкат карданӣ буд, аммо президент Фидел Рамос Арруйоро водор кард, ки ба ҳизби ҳокими ЛАКАС шомил шавад ва дар мубориза барои мақоми ноиби президент ширкат кунад. Дар натиҷа, Арруйо бо бартарии дукарата нисбат ба довталаби наздиктаринаш ноиби президент интихоб шуд, аммо номзади президентии ЛАКАС аз ҳунарманди маъруф Ҷозеф Эстрада мағлуб шуд. Президент Эстрада Арруйоро ба сардории департаменти тараккиёти иҷтимоӣ таъин кард, ки дар он ҷо машғулияти асосии вай назорат ба иҷрои барномахои давлатй оид ба ёрй ба камбизоатон буд. Дар соли 2000, Арруйо истеъфо дод, то аз Эстрада, ки аз ҷониби иттифоқчиёни собиқи сиёсӣ ба фасод муттаҳам шуда буд, дурӣ ҷӯяд. Арруйо ҳамон қишрҳои чамъияти Филиппинро, ки истеъфои президентро талаб мекарданд, ошкоро дастгирӣ кард.
Президенти кишвар
[вироиш | вироиши манбаъ]20 январи соли 2001 Додгоҳи Олӣ Эстрадаро аз ваколатҳои президент маҳрум кард. Артиш ва пулис аз дастгирии вай даст кашиданд ва худи хамон рӯз Арруйо президенти 14-уми Филиппин эълон карда шуд. Баъдтар Эстрада кӯшиш кард, ки қонунӣ будани мансаби Арруйоро зери шубҳа гузорад, аммо Суди Олӣ бо Арруйо ҷонибдорӣ кард. Ҷомеаи ҷаҳонӣ низ ӯро ба унвони Президенти қонунии Филиппин эътироф кардааст. Дар давоми давраи аввали ваколати худ Арруйо мебоист ба муқобили тарафдорони Эстрада, ки дар Манила ду маротиба беитоатии калон нишон доданд, мубориза барад, бинобар ин президент мебоист вазъияти фавкулодда эълон кунад. Баъдтар ҳукумати Арруйо ва ҳамчунин шавҳараш ба фасодкорӣ муттаҳам шуданд. Ҳамаи ин боиси якбора паст шудани маъруфияти Арруйо гардид.
Дар соли 2002 вай эълон кард, ки дар интихоботи соли 2004 ширкат намекунад, вале баъдан тасмимашро дигар кард. Рақиби асосии ӯ дар интихобот ҳунарпешаи маъруф ва ҷонибдори Эстрада Фернандо По-хурдӣ буд. Арруйо дар ибтидо аз По пасттар арзёбӣ мешуд. Бо вуҷуди ин, Арройо аз ҷониби калисои хеле бонуфузи калсои католикӣ дар Филиппин дастгирӣ карда шуд; ғайр аз ин, қарори аз Ирок баровардани контингенти ҳарбии Филиппин шуҳрати ӯро зам кард. Илова бар ин, арзёбии Арройо дар музофотҳои сераҳолии Себу ва Пампанга хеле баланд буд. Дар натиҷа, вай дар интихоботи 10 майи соли 2004 бо як миллион овоз пирӯз шуд. Бо вуҷуди ин, як қатор сенаторҳо Арруйоро дар истифода аз маблағҳои буҷетӣ барои маблағгузории маъракаи худ, инчунин дар созиш бо аъзои комиссияи марказии интихоботии кишвар айбдор карданд, ки ба шарофати он, гӯё Арруйо миллионҳо овози норасидаро гирифтааст. Ҳатто иттифоқчии собиқи ӯ Коразон Акино истеъфои президентро талаб кард. Аммо, Арруйо ҳама иттиҳомотро рад кард. Дар моҳи сентябри соли 2005 кушиши гуруҳи сенаторон дар бобати ташаббуси нобоварӣ ба Арруйо барбод рафт. 10 майи соли 2010 интихоботи навбатии президентӣ баргузор гардид. Глория Макапагал-Арруйо дар онҳо ҳамчун номзад ширкат накард. Дар ҳамон сол, вай писараш Майкиро ба ҳайси узви Маҷлиси намояндагон иваз кард.
23 июли соли 2018 вай раиси Палатаи намояндагони Филиппин дар назди маъмурияти президент интихоб шуд [8]
Пайвандҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]Нигаред низ
[вироиш | вироиши манбаъ]- Мегавати Сукарнопутри - бону-президенти Индонезия
- Коразун Акину - бону-президенти Филиппин
- Чандрика Кумаратунга - бону-президенти Шри-Ланка
- Пратибха Патил - бону-президенти Ҳиндустон
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ Encyclopædia Britannica (ингл.)
- ↑ Энциклопедия Брокгауз (нем.)
- ↑ Munzinger Personen (нем.)
- ↑ Nationalencyklopedin (швед.) — 1999.
- ↑ https://mb.com.ph/2022/12/10/proud-gma-says-daughter-luli-landed-dream-job-thanks-to-her-own-merits
- ↑ Subject of Biography: Macapagal-Arroyo, Gloria. hwwilson.com. 21 ноябри 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 18 апрели 2007.
- ↑ Gloria Macapagal Arroyo president of the Philippines. britannica.com.
- ↑ The women behind the fall of Alvarez. rappler.com.
- Википедия:Статьи со ссылками на элементы Викиданных без русской подписи
- Зодагони 5 апрел
- Зодагони соли 1947
- Дорандагони ордени Ситораи Руминия
- Шахсиятҳо аз рӯи алифбо
- Википедия:Қуттии бидуни параметр
- ВП: Мақолаҳои бесурат (указано в Викимаълумот: P18)
- ВП: Мақолаҳои бесурат (указано в Викимаълумот: P373)
- Бону-президентҳо
- Сиёсатмадорон аз рӯи алифбо
- Сиёсатмадорони асри XXI
- Ҳукуматдорони Филиппин
- Сарварони давлатҳо
- Википедиа:Зиндагиномаи муосирон