Лвив

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Лвив
укр. Львів
Парчам Нишон
Парчам Нишон
Кишвар  [[|]]
Роҳбар Andriy Sadovyi[d][2]
Таърих ва ҷуғрофиё
Таърихи таъсис 1256
Масоҳат
  • 182 км²
Баландӣ
296 ± 1 м
Вақти минтақавӣ UTC+02:00 ва UTC+03:00
Аҳолӣ
Аҳолӣ
Шиносаҳои ададӣ
Коди телефон 322
Нишонаи почта 79000–79490
Коди мошинҳо BC / 14
Вебгоҳи расмӣ
Лвив дар харита
 Парвандаҳо дар Викианбор

Лвив — (ВКХ: [ˈʎʋiu̯] (гӯш кардан)) — шаҳр дар Укроин, маркази маъмурии вилоят, агломератсия, ҷамоати ноҳиявӣ, шаҳрӣ, маркази миллӣ-фарҳангӣ ва маърифатӣ-илмии кишвар, маркази бузурги саноатӣ ва маркази нақлиётӣ, пойтахти Галисия ва маркази ғарбии Укроин ҳисобида мешавад. Аз рӯи шумораи аҳолӣ - шаҳри ҳафтуми кишвар (717 655 нафар то 1 декабри соли 2021) [3].

Лвив аз ҷониби шоҳ Данило тақрибан дар солҳои 1231-1235 таъсис дода шудааст (зикрҳои аввал аз соли 1256 аст). Тақрибан соли 1272 шаҳр пойтахти Подшоҳии Русия (Князигарии Галисия-Волин) гардид. Чанде пас аз марги шоҳзода Юрийи II, Лвив дар тӯли беш аз чаҳор аср зери ҳукмронии Подшоҳии Лаҳистон (Полша) қарор гирифт. Соли 1356 шаҳр хуқуқи магдебургиро гирифт; дар асрҳои миёна Лвив маркази муҳимми тиҷорат буд. Дар зери ҳукмронии Австрия ин шаҳр ба маркази ҳаракатҳои миллии Укроин ва Лаҳистон табдил ёфт. Пас аз пароканда шудани Австро-Венгрия дар тирамоҳи соли 1918, Лвив муддате пойтахти Ҷумҳурии Халқии Укроини Ғарбӣ буд, аммо пас аз ҷанги укроин ва лаҳистон барои шаҳр дар моҳи ноябри соли 1918 ба Лаҳистон, ки солҳои 1922-1923 буд, ки бо шартномаю созишномаҳои байналхалкӣ эътироф карда шуд. Дар давоми Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ шаҳр аз ҷониби Иттиҳоди Шӯравӣ ва баъдан Олмон забт карда шуд. Баъди Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ Созишномаи Ялта дар соли 1945 ба таври қонунӣ тасдиқ кард, ки мувофиқи он Галисияи Шарқӣ ва махсусан шаҳри Лвив дар ҳайати ҶШС Укроин мемонад. Дар соли 1946 дар байни Лаҳистон ва ҶШС Укроин мубодилаи аҳоли ба амал омад, ки ин дар баробари окибатҳои ҷанг ба аҳолии шаҳри Лвив таъсири калон расонд. Лвив аз соли 1991 бахше аз Укроин аст.

Маркази таърихии Лвив макони мероси умумиҷаҳонии ЮНЕСКО мебошад. Дар Укроин шумораи зиёди ёдгориҳои меъморӣ дар шаҳр ҷойгир аст.[4] Дар соли 2009 ба Лвив унвони пойтахти фарҳангии Укроин дода шуд.[5]. Шаҳр давра ба давра дар рейтинги ҷолибияти сайёҳӣ ва сармоягузорӣ мавқеи пешсафро ишғол мекунад.[6][7].

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Украинаи мустақил[вироиш | вироиши манбаъ]

Шаҳрвандони Лвив дар интихоботи президентии Украина Виктор Юшченко-ро сахт дастгирӣ карданд ва дар "Инқилоби норанҷӣ" нақши калидӣ бозиданд. Садҳо ҳазор нафар дар ҳарорати сард ҷамъ мешуданд, то ба лагери Оранҷ намоиш диҳанд. Амалҳои беитоатии шаҳрвандӣ раиси пулиси маҳаллиро маҷбур карданд, ки истеъфо диҳад ва маҷлиси маҳаллӣ тасмим гирифт, ки натоиҷи тақаллубии аввалини расмиро қабул накунад.[8] Лвив ҳоло ҳам яке аз марказҳои асосии фарҳанги Украина ва пайдоиши аксари табақаҳои сиёсии миллат боқӣ мемонад.

Ба ҳимоят аз "ҷунбиши Авромайдон", кумитаи иҷроияи Лвив рӯзи 19 феврали соли 2014 худро аз ҳукмронии президент Виктор Янукович мустақил эълон кард.[9]

Дар соли 2019 шаҳрвандони Лвив аз Петр Порошенко дар интихоботи президентии Укроин пуштибонӣ карданд. Шумораи овозҳо ба тарафдории Порошенко беш аз 90% муайян шудааст. Бо вуҷуди ин дастгирӣ ӯ дар овоздиҳии умумимиллӣ аз даст дод.

То 18 июли соли 2020 Лвив ҳамчун шаҳри аҳамияти вилоятӣ ва маркази мунитсипалитети Лвив дохил карда шуд. Мунитсипалитет моҳи июли соли 2020 дар чаҳорчӯби ислоҳоти маъмурии Укроин барҳам дода шуд, ки шумораи ноҳияҳои вилояти Лвивро ба 7 адад коҳиш дод. Минтақаи мунитсипалитети Лвив ба ноҳияи навтаъсиси Лвив ҳамроҳ карда шуд.[10][11]

Ҳуҷуми Русия ба Укроин[вироиш | вироиши манбаъ]

Ҳангоми ҳуҷуми Русия ба Укроин дар соли 2022, Лвив дар моҳи феврали соли 2022 ба пойтахти ғарбии кишвар табдил ёфт, зеро баъзе сафоратхонаҳо, муассисаҳои давлатӣ ва созмонҳои ВАО аз Киев ба далели таҳдиди мустақими низомӣ ба пойтахт кӯчонида шуданд.[12] Лвив инчунин як паноҳгоҳи амният барои укроинҳои фироркардаи манотиқи дигари кишвар, ки аз ҳамла осеб дидаанд, шуд, шумораи онҳо то 18 марти соли 2022 аз 200 000 нафар гузашт. Бисёриҳо шаҳрро ҳамчун таваққуф дар роҳи мусофират ба Лаҳистон истифода мекарданд. Лвив ва минтақаи калонтари атрофи он низ ҳамчун як масири муҳими аслиҳа ва интиқоли башардӯстона хидмат мекард. Ҳукуматҳои маҳаллӣ ва шаҳрвандон бо кумаки мушовирони Лаҳистон ва Хорватия ба ҳамлаҳои Русия омодагӣ гирифта, барои ҳифзи мероси фарҳангии шаҳр тавассути гузоштани монеаҳои муваққатӣ дар атрофи ёдгориҳои таърихӣ, печонидани ҳайкалҳо ва ҳифзи ганҷҳои санъат кор мекарданд.[13]

Дар ҷараёни ҷанг, минтақа дар дохили Лвив ва атрофи он аз ҳамлаҳои мушакии Русия 13 марти соли 2022 ба пойгоҳи омӯзишии низомии Яворив, Заводи давлатии ҳавопаймотаъмиркунии Лвив дар наздикии фурудгоҳи байналмилалии Лвив Данило Халитский 18 марти соли 2022 зарба зад, ва анбори сӯзишворӣ ва дигар иншоот дар ҳудуди шаҳр 26 марти соли 2022.[14]

Ба гуфтаи Андрей Садовий, шаҳрдори Лвив, 18 апрели соли 2022 ба шаҳр панҷ зарбаи мушакӣ зада шудааст. Ҳафт сокини осоишта кушта ва 11 нафари дигар ҷароҳат бардоштанд. Губернатори вилоят Максим Козисткий гуфт, ки ҳадафи ҳамла корхонаҳои низомӣ ва дӯкони чархбол будааст. Ба манзилҳои эвакуатсияшудагон зарба зада, тирезаҳоро вайрон кард. Рӯзи 18 апрели соли 2022 хабаргузории ТАСС аз қавли вазорати дифоъи Русия хабар дод, ки дар як шабонарӯз 315 ҳадаф аз мушакҳои Русия зада шудааст. Дар изҳорот гуфта мешавад, ки ҳама ҳадафҳо характери низомӣ доранд

Сиёсату ҳукумат[вироиш | вироиши манбаъ]

Бахшбандии кишварӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Аҳолӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Ҷуғрофия[вироиш | вироиши манбаъ]

Иқтисодёт[вироиш | вироиши манбаъ]

Фарҳанг[вироиш | вироиши манбаъ]

Ҷозибаҳои гардишгарии Лвив[вироиш | вироиши манбаъ]

Лвив яке аз марказҳои гардишгарии сайёҳии Укроин мебошад. Маъмултарин мавзеъҳои сайёҳӣ Шаҳри куҳна ва Майдони бозор укр. Ploshcha Rynok мебошад. Он дар маркази шаҳр, ки дар он Холл Сити Лвив ҷойгир аст, инчунин Хонаи Сиёҳ (укр. Chorna Kamyanytsia), Кафедраи Арманистон, маҷмааи Калисои Дормион, ки калисои асосии православӣ дар шаҳр аст; Калисои Иезуитҳои Петрус ва Павел (яке аз калонтарин калисоҳо дар Лвив); дар баробари Қасри Корниакт, ки ҳоло қисми Осорхонаи таърихии Лвив мебошад. Дигар мавзеъҳои намоён Кафедраи Лотинии Успен Марям; Калисои Георгий;Калисои юнонӣ-католикӣ; Калисои Доминикании Корпус Кристи; Капаллаи оилаи Боим; Калъаи баланди Лвив (укр. Высоки замок) дар теппае ҷойгир аст, ки ба маркази шаҳр менигаранд; Иттиҳоди кӯҳистони Люблин; Қабристони Личаков, ки дар он одамони номдор дафн шудаанд; ва проспекти Свободи, ки кучаи марказии Лвив мебошад. Дигар ҷойҳои машҳур: Театри опера ва балети Лвив, Қасри Пототски ва Калисои Бернардин мебошанд.

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Викианбор маводҳои вобаста ба мавзӯи
Лвив дорад

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. 1.0 1.1 1.2 State Statistics Service of Ukraine Чисельність наявного населення України на 1 січня 2022 рокуКиив: State Statistics Service of Ukraine.
  2. Андрій Садовий - Міський голова ЛьвоваLviv urban hromada.
  3. Статистичний збірник «Чисельність наявного населення України» на 1 січня 2021 року (ст. 33) (PDF Бойгонӣ шудааст 4 листопада 2021.)
  4. Історико-культурний потенціал. Бойгонӣ шудааст 25 лютого 2010. Посольство України в Фінляндській республіці
  5. BBC: Львову присвоєно статус культурної столиці України. Бойгонӣ шудааст 4 травня 2009. BBCUkrainian
  6. ТОП-10 вікендових міст Європи. Львів — третій. Бойгонӣ шудааст 28 червня 2013. KAVA.lviv.ua
  7. Львів — третій у рейтингу стратегії залучення прямих іноземних інвестицій. Бойгонӣ шудааст 1 серпня 2013. zaxid.net
  8. Tchorek, Kamil. Protest grows in western city, Times Online (26 November 2004).
  9. Украина бо ҷанги шаҳрвандӣ:Лвив истиқлолашро аз ҳукмронии Янукович эълон кард.
  10. Про утворення та ліквідацію районів. Постанова Верховної Ради України № 807-ІХ.(укр.) (18 июли 2020).
  11. Нові райони: карти + склад (Ukrainian). Міністерство розвитку громад та територій України (July 17, 2020).
  12. Archived copy.
  13. Wrapping The Art Treasures Of Lviv(англ.) (18 March 2022).
  14. Three additional blasts heard in Lviv, regional military administration says(англ.), CNN (26 March 2022).