Петре Роман

Петре Роман
Петре Роман
	рум. Petre Roman
82-юм Сарвазири Руминия
	26 декабри 1989 — 1 октябри 1991
Президент	Ион Илиеску
Ҷонишин	Теодор Столожан
37-ум Раиси Сенати Руминия
	27 ноябри 1996 — 22 декабри 1999
Пешгузашта	Оливиу Герман
Ҷонишин	Мирча Ионеску-Квинтус
93-юм Вазири корҳои хориҷии Руминия
	22 декабри 1999 — 28 декабри 2000
Таваллуд	22 июл 1946 (77 сол); Бухарест, Руминия;
Падар	Valter Roman[d]
Ҳизб	Фронти наҷоти миллӣ (1993); Ҳизби коммунистии Руминия (1989); Ҳизби демократӣ (2003); Democratic Force[d] (2008); Ҳизби миллии либералӣ (2017); Ҳизби сотсиал-демократӣ;
Таҳсилот	Донишгоҳи политехникии Бухарест;
Эътиқод	Orthodox Christian[d]
Соядаст
	Парвандаҳо дар Викианбор

Петре Роман (рум. Petre Roman; тав. 22 июли 1946, Бухарест) — сиёсатмадори руминӣ, ходими фаъоли инқилоби Руминия дар соли 1989, баъдтар дар солҳои гуногун вазифаҳои сарвазир ( 1989—1991), раиси сенат (1996—1999), вазири корҳои хориҷии Руминияро (1999—2000) ишғол мекард.

Зиндагинома[вироиш | вироиши манбаъ]

Соли 1963 ба факултети энергетикаи Донишкадаи политехникии Бухарест дохил шуда, онро соли 1968 хатм карда, ба ҳайси мудири шуъбаи такмили ихтисоси Маъмурияти Нерӯгоҳҳои барқи обӣ ба кор оғоз кард. Соли 1968 ассистенти факултети энергетикии Донишкадаи политехникии Бухарест, соли 1976 - мудири кафедраи гидравлика ва мошинҳои гидравликии факултети энергетика, сипас ассистент.

Соли 1970 дар озмун барои гирифтани унвони докторӣ дар Донишгоҳи Тулуза (Фаронса) ғолиб омад. Соли 1971 дараҷаи магистрии "Diplome d'Etudes Approfondies" -ро гирифтааст, дар моҳи марти 1974 дар Тулуза рисолаи доктории худро дар мавзӯи "Аэтсацияи табиии ҷараёнҳои озоди равон" ҳимоя кардааст.

Ӯ дар се донишгоҳи Тулуза (Донишкадаи олии аэронавтика ва кайҳон (Тулуза); Мактаби олии электроника, информатика ва гидравлика; Донишгоҳи "Пол Сабатие" (Тулуза 3)) дарс додааст.

Ӯ бо таъсиси озмоишгоҳҳои нави тадқиқотӣ машғул буд ва оид ба падидаҳои омехта дар маҷрои обҳои ифлоскунандаҳое, ки аз обҳои саноатӣ дар соҳили Дунайи Руминия партофта мешуданд, машғул буд. Тадқиқот бурда, заводи таҷрибавии кашондани гидравликии маъданро дар саноати маъдани кӯҳӣ сохт.

Иштирок дар инқилоби соли 1989 ва фаъолиятҳои сиёсӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Пас аз сар задани нигарониҳо, аз 21 декабр ӯ дар сохтмони баррикадаҳо дар Бухарест иштирок кард. 22 декабр аввалин декларатсияи зидди диктатураи Н.Сеушечку аз балкони бинои Кумитаи Марказии Ҳизби коммунистро қабул кард. Ҳамчунин 22 декабр ӯ узви Шӯрои муваққатии Ҷабҳаи наҷоти миллӣ шуд, ки барои ҳамоҳангсозии раванди инқилобӣ ва истиқрори демократия таъсис ёфтааст. Ӯ яке аз аъзоёни гурӯҳе буд, ки телевизиони Руминияро ишғол кард ва тавассути он ФНМ-ро эълон кард. Ӯ аз рӯзҳои аввали инқилоб яке аз роҳбарони он гардид.

Аз 26 декабри соли 1989 то октябри 1991 сарвазири Руминия буд, пас аз амалҳои эътирозии маъданчиён таҳти сарварии Мирон Козма истеъфо дод. Ӯ аввалин сарвазире буд, ки парлумони баъдикоммунистии Руминия озодона интихоб карда буд ва барномаи ҳукуматии ӯ якдилона тасдиқ карда шуд (ин барнома ба Нақшаи Стратегияи иқтисоди бозорӣ дар Руминия асос ёфтааст, ки онро зиёда аз 1200 мутахассисони Руминия, тамоми соҳаҳои фаъолият ва саҳми тақрибан 400 мутахассиси хориҷӣ таҳия кардаанд). 20 майи соли 1990 ӯ дар рӯйхати ФНМ дар аввалин интихоботи озод узви парлумон интихоб шуд.

Бо ташаббуси ҳукумати ӯ зиёда аз 100 қонун қабул карда шуд, ки бастаи он механизмҳои иқтисоди бозорӣ дар кишвар, инчунин асосҳои институтҳои демократӣ ва волоияти қонунро муқаррар кардааст. Ба онҳо Қонун дар бораи табдили корхонаҳои давлатӣ ба ширкати тиҷоратӣ, қонун дар бораи рақобати беадолатона, қонун дар бораи замин (ки қариб 82 фоизи масоҳати умумии кишоварзӣ моликияти хусусиро барқарор кардааст), қонун дар бораи сармоягузории хориҷӣ, қонун дар бораи ширкатҳои кишоварзӣ ва шаклҳои дигари иқтисодии ассотсиатсияҳо дар деҳот, қонун дар бораи ҳифзи иҷтимоии бекорон ва реинтегратсияи касбии онҳо, қонун дар бораи ба кор қабул кардани кормандон ва қоидаҳои ҳукумат дар бораи ҳавасмандгардонии фаъолияти агентҳои хусусии иқтисодӣ, компютеризатсия, либерализатсияи нархҳо ва тарифҳо дохиланл. Моҳи августи соли 1991 Қонуни No58 дар бораи хусусигардонии корхонаҳои тиҷоратии давлатӣ қабул карда шуд, ки он замон дар байни ҳамаи кишварҳои собиқ сотсиалистӣ самараноктарин ҳисобида мешуд.

1 ноябри соли 1990 нархҳо барои миқдори зиёди молҳои истеъмолӣ озод карда шуданд. Марҳилаи дуюми озодии нархҳо, ба истиснои барқ, нон ва шир, 1 апрели соли 1991 сурат гирифт.

Дар соҳаи иҷтимоӣ, ҳукумат, аз ҷумла, фурӯши манзилҳоеро, ки аз ҳисоби маблағҳои давлат ба аҳолӣ сохта шудаанд, ба зимма гирифт (зиёда аз 80% шаҳрвандоне, ки дар манзили аз давлат иҷора гирифташуда зиндагӣ мекарданд); додани қарзҳои манзил ба ҷавонони оиладор; чораҳои баргардонидани саҳмияҳои иҷтимоӣ, ки ба кормандони совхозҳо дода шудаанд; чораҳои электриконидани ҳамаи маҳалҳои аҳолинишини мамлакат; чораҳо оид ба беҳтар намудани фаъолият оид ба ҳифз, таълим ва беҳдошти кӯдакону ҷавонони маъюб ва ятимон; навсозии роҳҳо ва сохтмони роҳҳои автомобилгард; беҳтар намудани таъминоти об ва гази табиӣ, электрификатсия.

Дар моҳи марти соли 1991, ҳукумат тавонист бо ВМХ созишномаи қарздиҳии истодагарӣ бандад, ки ба сиёсати нави макроиқтисодии Руминия замина гузошт. Инчунин П.Роман бо таҳкими робитаҳои Руминия бо кишварҳои фазои евроатлантикӣ машғул буд. Дар моҳи июни соли 1990 ӯ ба Дабири кулли НАТО дар бораи таъсиси муносибатҳои мустақими НАТО ва Руминия ва тасдиқи аккредитатсияи сафири Руминия дар Фармондеҳии генералии НАТО дархост фиристод. 22 октябри соли 1990 ӯ бо Созмони ҳамкориҳои иқтисодии Аврупо Созишномаи ҳамкории тиҷоративу иқтисодиро имзо кард. 23 октябри соли 1990 дар қароргоҳи НАТО дар Брюссел муносибати манфии худро нисбат ба Созмони Шартномаи Варшава изҳор кард. Дахолати ӯ ба тасвиби шартномаи Руминия бо СССР, ки аз ҷониби президенти Руминия 5 апрели соли 1991 дар Маскав имзо шуда буд, монеаҳоеро дар бораи уҳдадориҳои амниятии Руминия дошт.

Ӯ мутамарказии хеле қавӣ, фасод дар сатҳи олии ҳукумат, тафаккури кӯҳнаи пас аз коммунистӣ ва суръати пасти ислоҳоти иқтисодиро монеаҳои ислоҳот медонист.

Солҳои 1992-1996 раиси Комиссияи мудофиа, тартиботи ҷамъиятӣ ва амнияти миллии Палатаи вакилон буд.

Баъдтар — сенатор ва раиси сенати Руминия (1996—1999), вазири корҳои хориҷии Руминия (1999—2000) буд. Вай ҷонибдори суръат бахшидани ҳамгироии Руминия ба Иттиҳоди Аврупо буд. Солҳои 2000—2004 боз сенатор, солҳои 2012—2016 узви Палатаи вакилон буд.

Вай дар соли 1996 барои президенти кишвар (20,53% овозҳо гирифт, ҷои сеюмро гирифт), 2000 (2,98% овозҳо, ҷои 6) ва 2004 (1,34% овозҳо, ҷои 7) ширкат кард.

Дар соли 2004, пас аз тарк кардани Ҳизби демократ, ӯ ҳизби нирӯҳои демократиро таъсис дод ва раҳбарӣ кард (соли 2012 ҳизб бо Ҳизби миллии либералӣ ҳамроҳ шуд).

Аз моҳи июни соли 2017 вай бо иттиҳоми ҷиноятҳои зидди башарият ^[3] дар баробари президенти пешин Ион Илиеску, муовини собиқи сарвазир Г. В. Войкулеску, собиқ сардори хадамоти махсус В. Мугуряну ва собиқ роҳбари иттифоқи касабаи шахтёрон Мирон Козма айбдор шуд.

Фаъолияти сиёсиро ҳамчун сотсиалисти чап оғоз карда, тадриҷан ба ақидаҳои марказгаро ва сипас ба ақидаҳои консервативӣ-либералӣ гузашт.

Фаъолияти беруназсиёсӣ пас аз инқилоб[вироиш | вироиши манбаъ]

Аз соли 1990 профессори донишгоҳ буд ва моҳи апрели соли 2000 унвони доктори фахрии Донишгоҳи техникии Кишинёв (Молдова)-ро гирифт. Ӯ узви Ассотсиатсияи байналмилалии тадқиқоти гидротехникӣ (IAHR) мебошад.

Зиёда аз 100 корҳои илмӣ (мақолаҳо, ёддоштҳо ва китобҳо) дар дохили кишвар ва хориҷ аз он нашр кардааст. Баъзеи онҳо аҳамияти илмии худро нигоҳ медоранд, масалан, онҳое, ки ба омӯзиши таъсири ихроҷи оби гарм дар нерӯгоҳи барқи атомии Чернавода, моделсозии турбулентӣ бо пешгӯии ҳавопаймоҳои ифлоскунанда ва худсӯзии канализатсияи шаҳр, мавҷ ва обхезӣ марбутанд.

Ӯ аз Руминия, Дания, Фаронса, Португалия, Аргентина, Колумбия, Уругвай ва Эквадор ҷоизаҳои давлатӣ гирифтааст.

Оила[вироиш | вироиши манбаъ]

Падар - Уолтер Роман (ҳанг. тав. Эрнё Нойландер), зодаи Трансилвания, асли яҳудӣ, раҳбари ҳаракати инқилобии байналмилалӣ, иштирокчии ҷанги шаҳрвандии Испания, генерал-майори артиши Руминия, сардори Сарраёсати асосии сиёсии Артиши Қирғизистон Ҷумҳурии Халқии Руминия дар солҳои 1947-1951, вазири почта ва телекоммуникатсия дар солҳои 1951-1953.
Модар — испанитабор, Ҳортенсия Валйехо, фаъоли коммунистӣ аз оилаи католикии испанӣ-баскӣ, мудири бахши испании Радиои Байналмилалии Руминия.
Бародар Раул, хоҳарон Мирелла ва Кармен.
Зани аввал (1974-2007) — Миора Ҷорҷеску, духтари сафири пешини Руминия дар Швейтсария; аз ин издивоҷ як духтари Оана вуҷуд дорад.
Зани дуюм (аз соли 2009) —Силвия Чифириуч (соли таваллудаш 1972)

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]

Кто есть кто в мировой политике / Resp. ed. Л Кравченко. - М.: Политиздат, 1990. - БО. 381.

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Сомонаи расмӣ

[_b130b88c6ec51a1f-1] ttp://www.ziare.com/petre-roman/

[_08cc9f4d8982f846-2] Munzinger Personen (нем.)

[3] Ion Iliescu, Petre Roman, Virgil Magureanu si Miron Cozma, trimisi in judecata in dosarul Mineriada, la 27 de ani de la sangeroasele evenimente din Bucuresti

[1]

[2]

[3]