Синамои телугу

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Толливуд)

Синамои телугу (телугу తెలుగు సినిమా), ё Толливуд — номи умумии филмҳо бо забони телугу дар Ҳиндустон истеҳсол мешавад. Маркази саноати синамои телугу шаҳри Ҳайдаробод, пойтахти иёлати Андра Прадеши ҷанубии Ҳиндустон мебошад.

Саноати синамои Телугу дар Андра Прадеш яке аз се саноати калонтарини синамо дар Ҳиндустон дар баробари саноати синамоии ҳиндӣ (Болливуд) ва томилӣ (Колливуд) мебошад. Андра Прадеш шумораи аз ҳама бештари толорҳои синамо дар кишвар дорад.

Дар Ҳайдаробод, мултикомплекси Prasads IMAX макони бузургтарин кинотеатри IMAX 3D дар ҷаҳон аст[1].

Солҳои 2005, 2006, 2008 ва 2014 шумораи бештари филмҳо ба забони телугу дар Ҳиндустон бароварда шудаанд, ки ҳатто аз шумори филмҳои Болливуд ба забони ҳиндӣ ҳам зиёдтар аст[2][3][4][5]. Шумораи зиёди филмҳо (349) аз 1 апрели соли 2013 то 31 марти соли 2014 ба намоиш гузошта шуда буд, ки ин рақам дар ҳеҷ як саноати синамои Ҳиндустон ба даст наомадааст[6].

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Падари синамои Телугу Рагхупатӣ Венкая Найду ҳисобида мешавад.

Соли 1914, Венкая Найду дар ҷануби Ҳиндустон ба паҳн кардани филмҳои хориҷӣ (амрикоӣ ва англисӣ) машғул буд ва Gaiety Theatre - аввалин кинотеатрро дар шаҳри Мадрас (Ченнаи муосир) таъсис медиҳад.

Солҳои 1920-ум, Венкая Найду аввалин ширкати синамои телугуи "Star of the East Films" ва аввалин студияи доимии синамоирр таъсис дод.

Соли 1921 Р.С.Пракаш, писари Венкай Найду, аввалин филми бесадо Bhishma Pratigna-ро барои Ситораи филмҳои Шарқ офаридааст, ки дар он худи ӯ нақши асосии Бҳишмаро бозидааст.

Солҳои 1920-ум филмҳои бесадоро ширкатҳои дигари синамои телугу низ истеҳсол мекарданд: Garrant Films, National Films, Associated Films, Surya Films ва ғайра. Аксари филмҳои ин давра хусусияти мифологӣ доранд.

Ситораҳои аввалини синамои телугу — ситораҳои театри телугу буданд. Баъзе театрҳои драмавӣ ҳатто ба толорҳои синамо табдил дода шуданд. Соли 1921 П.Сриниваса Рао аввалин кинотеатри «Марутӣ Талкис» («Марути Толкиз»)-ро мекушояд ва бо ҳамин давраи кинотеатрҳо оғоз мегардад.

Соли 1931 Ҳанумаппа Маниаппа Реддӣ "Bhakta Prahlada"-ро ба навор гирифт, ки аввалин филми садоӣ дар телугу буд, ки он ҳам аввалин филми иҷора дар саноати синамои телугу буд.

Соли 1936, Криттивентӣ Нагешвара Рао Prema Vijayam-ро, аввалин филми иҷтимоӣ, ки марҳилаи нав дар саноати синамои телугуро нишон дод, ба навор гирифт. Муваффақияти иҷораи Prema Vijayam таваҷҷӯҳи филмсозони дигарро ба масъалаҳои иҷтимоӣ афзоиш дод.

Дар байни солҳои 1937—1946 шумораи филмҳои ба ҷамъият нигаронидашуда зиёд шуд, гарчанде ки филмҳои мифологӣ давом дода мешуданд. Дар айни замон давраи мубориза барои истиқлолият таҳти сарварии Маҳатма Гандӣ ҷараён дорад ва мавзӯъҳои дар ин филмҳо бардошташуда ба идеалҳои баёнкардаи Гандӣ дахл доштанд: ҳуқуқи табақаҳои дастнорас, аз нав издивоҷ кардани бевазанон, барҳам додани маҳри даурӣ, манъи фуруши нушокиҳои спиртӣ ва ғайра ба ин қабил мавзӯъҳо даромади хуб дод.

Афзоиши шумораи филмҳои дорои мавзӯъҳои иҷтимоӣ боиси кам шудани шумораи ҳунармандон дар филмҳои мифологӣ гардид. Онҳоро насли нав иваз мекунанд: Читтор В.Нагая, Я.В.Рао, Каннамба, Камала Котнис ва инчунин Канчанамала, ки баъдтар ҳунарпешаи афсонавӣ шуда соҳиби унвони «Грета Гарбои Шарқӣ» шуд.

Охири солҳои 40 – нимаи аввали солҳои 50 – ибтидои давраи синамои телугу дар шаҳри Мадрас (Ченнаи муосир), маркази маъмурии иёлоти Тамилнадуи Ҳиндустон буд. Баъзе истеҳсолкунандагон филмҳои худро аз телугу ба томилӣ дубляж мекунанд, то онҳоро дар Сейлон (ҳоло Шри-Ланка), Бирма (ҳоло Мянмар) ва дигар кишварҳое фурӯшанд, ки филмҳои томилӣ даромади хуб доранд. Баъдан, ин ба филмсозони телугу имкон дод, ки тамоми бозори филмҳои Ҳиндустони Ҷанубиро ба даст оранд.

Истеҳсоли филмҳо якбора ба ду забон боиси пайдо шудани анъанаи мубодилаи актёрҳо, гузариши актёрон аз филмҳои як саноати синамо (ба забони томилӣ) ба филмҳои дигар (ба забони телугу) гардид. Бо вуҷуди ин, мушкилот бо талаффузи забони хориҷӣ, дар натиҷа, ба тасмими дубляж кардани актёрони томилӣ бо овози актёрҳо - телугу оварда расонд. Анъанаи истехсоли филмҳои дузабона то соли 1953 давом кард.

Соли 1944, филми "Jananam" ба фурӯш бароварда шуд, ки дар он Аккиненӣ Нагесвара Рао (АНР), яке аз ҳунармандони пешбари синамои Телугу мебошад. НТР бузургӣ (Нандамурӣ Тарака Рама Рао), бобо ва номи пурраи актёри муосири синамои Толливуд НТР хурдӣ (Нандамурӣ Тарака Рама Рао), боз як актёри пешбари синамо дар давраи ба истилоҳ тиллоии синамои Телугу мебошад. Актёрҳои АНР ва НТР буз. дар кинотеатри Телугу саҳми калон гузоштанд. Онҳо ба давраи ситораҳои синамо шурӯъ карданд ва ҳамчун "ду сутун"-и синамои Телугу маъруфанд[7].

Аввалин сарояндаи пасикадрии Толливуд М.С.Рама Рао буд [8]. Яке аз маъруфтарин суруди ӯ "Yee Reyi Nannolla Nerava Raaja" аз филми "Tahshildar" (1944) мебошад.

Студиёҳои синамоӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Киностудияҳои калонтарин: Рамоҷӣ, Раманайду, Аннапурна ва Падмалая мебошанд[9].

  • Ramoji Film City — калонтарин ширкати синамоии ҷаҳон. Он чанд километр дуртар аз пойтахти иёлот, шаҳри Ҳайдаробод ҷойгир аст. Он масоҳати 674 гектарро ишғол мекунад[10][11][12] ва ҳамчун бузургтарин ширкати синамоии ҷаҳон ба Китоби рекордҳои Гиннес дохил карда шудааст[13]. Студиё зиёда аз 500 филм, қариб 50 киносет, маконҳо, лабораторияҳои технологии баланд ва киносетҳои аслиро дарбар мегирад[14][15]. Рамоҷӣ барои филмсоз ба биҳишт монанд аст[16][17]: филмсоз метавон ба ин ҷо бо филмнома ояд ва бо филми рӯи навор равед, аз ин рӯ, студияҳо на танҳо ба забони телугу филмҳо меофаранд, балки гурӯҳҳои филмбардорӣ аз тамоми Ҳиндустон ба ин ҷо меоянд, то лоиҳаҳои филми худро дар дигар минтақаҳо амалӣ кунанд: томилӣ, ҳиндӣ, малаяламӣ, каннада, ориёӣ, бҳоҷпурӣ, маротҳӣ, гуҷаратӣ ва инчунин ба забони англисӣ. Меҳмонони студия режиссёрҳо ва гурӯҳи наворбардори тамоми ҷаҳон, аз он ҷумла аз Ҳолливуд мебошанд. Студияи Ramoji Film соли 1996 аз ҷониби продюсер ва медиамагнат Рамоҷӣ Рао кушода шуд, ки барои сохтмон миллиардҳо рупия сармоягузорӣ кардааст. Ҳар сол зиёда аз 1,5 миллион сайёҳон ба Рамоҷӣ ташриф меоранд ва комплекси кинотеатр солона миллиардҳо рупия даромад дорад.
  • Студиёи синамоии Раманайду (Ramanaidu studios) ё «Суреш Продакшенз» (Suresh Productions, ширкати духтарии он) яке аз бузургтарин ширкатҳои синамо дар Ҳиндустон аст, ки дар бозори филм зиёда аз 50 сол фаъолият мекунад ва ҳам синамои миллӣ ва ҳам минтақавии ҳиндиро мебарорад. Suresh Productions дар як сол тақрибан 5-7 филм мебарорад ва дорои беш аз 135 филм ба 15 забони ҳиндӣ мебошад. Истеҳсоли филмҳои ширкат 80% муваффақияти иҷораро ташкил медиҳад, ки дар ҷаҳони зудтағйирёбандаи саноати синамои Ҳинд як чизи нодир аст. Киностудия барои баровардани миқдори аз ҳама зиёд (130) филми як продюсер — Д.Раманайду ба китоби рекордҳои Гиннес дохил шуд. Suresh Productions ва Ramanaidu Film Studios аввалин шуда дар соли 2013 дар театрҳои худ Системаи Studio Auro-3D® (истеҳсолкардаи Barco) насб карданд.
  • Студиёи синамоии Аннапурна (Annapurna studious) — як студияи пешбари филм ва телевизион аст, ки соли 1955 аз ҷониби актёри собиқадори саноати синамои Телугу Аккиненӣ Нагешвара Рао (APH) таъсис ёфтааст. Соли 2011, Annapurna 7 Acres Studio (қисми омӯзишии Аннапурна) аввалин системаи Mistika 4K DI System-и Ҳиндустонро аз ширкати пешбари аврупоӣ SGO насб кард[18]. Системаи SGO Mistika ҳамчун яке аз баландтарин системаҳои постпродакшн маълум аст, ки бо истифода аз абзорҳои харобнашаванда (дар вақти воқеӣ кор мекунад) ва тамоми давраи истеҳсолиро дар бар мегирад: аз маҷмӯи таҳрири ҷадвали вақт, мутобиқсозӣ, таркибсозӣ бо шумораи номаҳдуди қабатҳо, ислоҳи ранг ва барқарорсозии тасвир ба DCP (стандарти DCI) нусхаҳои 2D ва 3D дар SD, HD, 2K, 4K ва болотар[18][19][20]. Эффектҳои махсус барои филмҳои машҳури байналмилалии Толливуд Магас (нӯҳ ҷоиза, аз ҷумла Беҳтарин эффектҳои махсус, дар Toronto After Dark Film Festival, 2013) ва триллери равонии Dream (ҷоизаи бонуфузи филми Royal Reel Award дар Фестивали байналмилалии филмҳои Канада) (CIFF), 2013) дар студиёи Annapurna 7 Acres (Studio Annapurna) сохта шудааст.
  • Студиёи синамоии Падмалая (Padmalaya Studios или Padmalaya Film studious) — студиёи синамоие, ки онро яке аз машҳуртарин ходимони синамои Ҳиндустон — актёр, режиссёр ва продюсер Гаттаманенӣ Кришна таъсис додааст. Ба Г. Кришна ва бародаронаш Г. Ҳануманта Рао ва Г. Адисешагири Рао тааллуқ дорад. Студиёи синамоӣ пешвои саноати фароғатӣ дар Осиёи Ҷанубӣ мебошад. Padmalaya Studios навтарин дастовардҳои технологияи муосирро истифода мебарад. IBM Padmalaya Studios-ро на танҳо дар Ҳиндустон, балки дар тамоми Осиё бузургтарин студиёи аниматсионӣ медонад.
  • Студиёи синамоии Сарадҳӣ (Saradhi studious) — аввалин киностудияе, ки баъд аз ташкил ёфтани штати Андра Прадеш дар Ҳайдаробод кушода шуд.
  • Студиёи синамоии Рамакришна (Ramakrishna studious) — Студиёи синамоии мазкурро актёри собиқадори синамои телугу НТР Бузургӣ (Нандамурӣ Тарака Рама Рао) ба хотираи писараш Рамакришна таъсис додааст.

Ҷоизаҳои синамоӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Маҳсули синамо[вироиш | вироиши манбаъ]

Шумораи филмҳо бо забони телугу, шумора дар як сол [21]
Сол 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Филмҳо 268 245 241 286 218 181 192 256 280 349

Дар феҳристи «100 беҳтарин филми Ҳиндустон»[вироиш | вироиши манбаъ]

Тибқи овоздиҳии IBNLive (CNN-IBN Live) моҳи майи соли 2013 ба муносибати садсолагии синамои Ҳинд, муосири "тиллоӣ"-и Толливуд Mayabazar (1957) "Беҳтарин филми Ҳиндустон" номида шуд ва дар рӯйхати "Беҳтарин 100 филми ҳиндӣ" дар ҷои аввал қарор гирифт. Mayabazar дар таърихи синамои Ҳиндустон, аз ҷумла режиссюра ва эффектҳои визуалӣ (бо назардошти технологияи он замон) як марҳилаи муҳим ҳисобида мешавад. Филмро коргардон К.В.Рэддӣ таҳия кардааст ва актёрҳои машҳур: Аккиненӣ Нагесвара Рао, Нандамури Тарака Рама Рао, Савитри[ен] ва С.В.Ранга Рао бозиданд. Коргардон Маркус Бартлӣ барои наворбардории саҳнаҳои каскадёрӣ дар филм ситоиши зиёд гирифт. Mayabazar расми мифологӣ мебошад, ки вазифаи он равшанӣ андохтан ба рӯйдодҳои достони қадимии Ҳиндустон Маҳабҳарата мебошад.

Рӯйхати "100 филми беҳтарини ҳиндӣ" инчунин 9 филми дигари телугуро дар бар мегирад: Shiva / Siva (1989), Sankarabharanam (1979), Nartanasala (1963), Devadasu (1953), Mallishwari / Malliswari (1951), Maa Bhoomi (1979), Maro Charitra (1978), Pathala Bhairavi (1951) ва Sagara Sangamam (1983).

Беҳтарин филмҳои даромаднок[вироиш | вироиши манбаъ]

Филмҳои сердаромади Толливуд инҳоянд: «Baahubali 2: The Conclusion» (2017), «Baahubali: The Beginning» (2015), Saaho[en] (2019), Sarileru Neekevvaru[en] (2020), Ala Vaikunthapurramuloo[en] (2020), Sye Raa Narasimha Reddy[en] (2019), Bharat Ane Nenu[en] (2018), Rangasthalam[en] (2018), Maharshi[en] (2020), «Attarintiki Dared» (2013), Srimanthudu»[Srimanthudu] (2015), «Magadheera» (2009), «Габбар Сингҳ» (2012), Race Gurram[en] (2014), «Сын Сатьямурти»[en] (2015), «Dookudu» (2011), Seethamma Vakitlo Sirimalle Chettu[en] (2013) — ҳамаи филмҳои дар боло зикршуда зиёда аз 500 миллион рупия (зиёда аз 50 крор) ба даст оварданд[22].

Шахсиятҳои маъруф[вироиш | вироиши манбаъ]

Коргардонҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Адуртӣ Субба Рао ягона коргардонест, ки филмҳояш 7 маротиба барандаи Ҷоизаи миллии филм барои беҳтарин филми бадеӣ дар Телугу (National Film Award for Best Feature Film in Telugu) шудаанд. Пас аз ӯ Б.Н.Рэддӣ, П.Пуллая, Б.Нарсинг Рао ва К.Вишванат, ки филмҳояшон 3 маротиба барандаи Ҷоизаи миллии синамо шудаанд (аз ҷумла филмҳои К.Вишванат, ба мисли "Swathi Muthyam" ва "Sagara Sangamam", аз паси онҳо коргардонҳо Кадрӣ Венката Реддӣ, Б. С. Ранга, К. Пратягатма, Б. С. Нараяна, П. Кришна Вамсӣ, У. Вишвешвар Рао, филмҳои онҳо 2 маротиба унвони беҳтарин филми бадеии телугуро гирифтанд. Ҷоизаи миллии филм барои беҳтарин филми бадеӣ инчунин ба чунин коргардонҳо, аз қабили Вамсӣ барои Ситора, Б. Нарсинг Рао барои "Matti Manushulu", С.С.Раҷамулӣ барои "Магас" дода шуд.

К.Вишванат ягона нафарест, ки 7 маротиба беҳтарин коргардони филмҳои телугу (аз ҷумла барои филмҳои "Swathi Muthyam" ва "Sagara Sangamam",) ҷоизаи Filmfare Awards South ба даст овардааст. Аз паси ӯ П.Кришна Вамсӣ ва Дасарӣ Нараяна Рао, ки 3 маротиба барандаи ҷоизаи Filmfare Awards South шудаанд. Барандагони ҷоизаҳои Filmfare Awards South инчунин коргардонҳо С.С.Раҷамаулӣ (барои "Ҷанговари бузург" ва "Магас) ва Сингитам Сриниваса Рао (барои Маюрӣ) ҳастанд, ки бар достони воқеии раққоса Судҳа Чандран, ки дар садамаи автомобилӣ пои худро аз даст дода, рақс карданро бо протез омӯхтааст, асос ёфтааст.

Ҳунарпешамардон[вироиш | вироиши манбаъ]

Баландтарин ҳунармандони Толливуди муосир инҳоянд: Паван Калян, Маҳеш Бабу, НТР хурдӣ (Нандамурӣ Тарака Рама Рао), Рам Чаран Теҷа, Равӣ Теҷа, Аллу Арҷун, Нагарҷуна, Венкатеш, Прабҳас, Нага Чайтаня.

Шобҳан Бабу, Аккинӣ Нагешвара Рао ва Венкатеш танҳо нафароне ҳастанд, ки 5 маротиба ҷоизаи Nandi Awards барои беҳтарин бозигари мардро соҳиб шудаанд. Аз паси онҳо Камол Ҳасан, Ҷагапатӣ Бабу, Чиранҷевӣ, Нагарҷуна ва Маҳеш Бабу - 3 маротиба. М.Прабҳакар Реддӣ, Кришнам Раҷу, Раҷендра Прасад, Дасарӣ Нараяна Рао ва Нандамурӣ Балакришна — 2 маротиба.

Чиранҷевӣ ягона шахсест, ки 7 маротиба ҷоизаи Filmfare Awards South барои беҳтарин бозигари мардро соҳиб шудааст. Аз паси ӯ Маҳеш Бабу ва Кришнам Раҷу - 4 маротиба. Венкатеш, Камол Ҳасан ва Аллу Арҷун — 3 маротиба. Аккиненӣ Нагешвара Рао - 2 маротиба.

Тибқи назарсанҷии CNN-IBN соли 2013, ҳунарпешаи Толливуд Нандамурӣ Тарака Рама Рао 53% овозҳоро ба даст оварда, "бузургтарин ҳунарпешаи ҳиндӣ дар ҳама давру замон" ва Камол Ҳасан бо 44% овозҳо дар ҷои дуввум қарор гирифт[23][24].

Ҳунарпеша Суман (Мангалор Суман Талвар) як шахсияти вижаи синамои Телугу мебошад. Худи ӯ аз Мангалор, Карнатакаи Ҷанубӣ омадааст (тавре ки бо номи пурраи ӯ нишон дода шудааст), забони модариаш тулу аст. Ӯ зеботарин актёри Толливуд дар замони худ (80-90) ҳисобида мешуд[25]. Суман бо ҳиллаҳояш дар филмҳои худ маъруф аст, ки ба ӯ унвони қаҳрамони амалиро (Action Hero) додаанд. Ҳунарпеша дар рушди мактабҳои каратэ дар Ҳиндустон саҳми калон гузоштааст. Маҳз омодагии ӯ дар соҳаи ҳунарҳои ҳарбӣ ӯро ба синамо бурд. Суман дорои 6-умин камарбанди сиёҳи дан каратэ (сабки Шотокан/Сётокан) мебошад[26]. Ҳунарпеша инчунин президенти фахрии шуъбаи ҳиндии Иттиҳоди умумиҷаҳонии федератсияҳои каратэ (WUKF Ҳиндустон) мебошад[27]. Вай инчунин раиси Ассотсиатсияи каратэи Андра Прадеш, муассиси Suman Budokan Karate Association мебошад[28][29]. Илова бар ин, Суман дар назди гуру Гопал Гуруккал каларипаятту, ҳунарҳои размии Кераларо омӯхт[30].

Ҳунарпешазанон[вироиш | вироиши манбаъ]

Нақшҳои қаҳрамонони Ҳиндустони Ҷанубӣ одатан хурданд ва фаъолияти актрисаҳо кӯтоҳанд. Дар ҳоле, ки ҳунарпешаҳои Толливуд дар як сол 1-2 филми асосӣ меофаранд, актрисаҳо маҷбур мешаванд, ки дар як вақт зиёда дар панҷ филм нақш бозанд ва якбора дар чаҳорчӯби сахти панҷ саноати синамо зиндонӣ шаванд: Телугу, томилӣ, малаяламӣ, каннада ва ҳинд.

Актрисаҳои машҳури Толливуди муосир инҳоянд: Саманта, Таманно, Наянтара, Снеҳа, Тапсӣ Панну, Каҷол Аггарвал. Аз ҳама машҳуртарин актрисаҳо инчунин инҳоянд: Анушка Шеттӣ, Шрутӣ Ҳасан, Триша Кришнан, Нитя Менон, Ҳансика Мотванӣ, Анҷалӣ, Амала Пол, Чармӣ Каур, Шрия Саран, Рича Гангопадҳай, Илеана Де Круз.

Ҷаясудҳа ягона нафарест, ки панҷ маротиба ҷоизаи Nandi Awards барои беҳтарин бозигари занро ба даст овардааст. Пас аз он Виҷаяшантӣ - 4 маротиба. Лакшмӣ, Лайя, Амонӣ, Мина - 2 маротиба.

Виҷаяшантӣ ягона шахсест, ки панҷ маротиба дар ҷоизаи Filmfare Awards South ҳамчун беҳтарин ҳунарпешаи зан баранда шудааст. Аз паси ӯ Ҷаясудҳа - 4 маротиба, Соундария ва Триша Кришнан - 3 маротиба, Анушка Шеттӣ - 2 маротиба.

Оҳангсозон[вироиш | вироиши манбаъ]

Саҳми бузурге дар мусиқии филмҳои Ҳиндустони ҷанубӣ аз ҷониби оҳангсоз Илайяраҷа гузоштааст, ки ӯро дар ҷануб ҳамчун Маэстро ва Подшоҳи оҳангҳо меноманд. Ин оҳангсози томилӣ барои беш аз сад филми телугу мусиқӣ навиштааст, ки аксари онҳо блокбастерҳои мусиқӣ шудаанд. Дар байни беҳтарин асарҳои Илайяраҷа, ки барои Толливуд навишта шудаанд, инҳоянд: "Занги охирини ишқ" (Seethakoka Chilluka) (1981), "Акс барои албоми арӯсӣ" (Sagara Sangamam, 1983), "Ситора" (Sitaara, 1983), Aalaapana (1986), Sankeertana (1987), Rudraveena (1988), инчунин мюзикли Mallepuvvu (2008) (саргузашти ин филм оҳангсозро чунон илҳом бахшидааст, ки ӯ дар як соат ҳама 8 оҳангро навишт, ки тамошобинро ба ҳайрат овард).

Илайяраҷа аввалин шахсе буд, ки синтезаторро дар мусиқии филмҳои ҳиндӣ истифода кард (1981) ва ӯ тавонист ин корро дар синтез бо анъанаи ҷанубии карнатикии мусиқии классикии ҳинд анҷом диҳад. Дар Толливуд ин «Занги охирини ишқ» (1981) ва баъдан «Акс барои албоми арӯсӣ» (1983) ва «Ситора» (1983) буд. Дар Болливуд ҳамон сол оҳангсоз Чаранҷит Сингҳ танҳо як албомеро бо саундтреки барои филми "Silsila" баровард, аммо дар нусхаи аслии саундтрек (оҳангсозон Шив-Ҳарӣ) аз синтезатор истифода нашудааст. Анъанае, ки Илайяраҷа дар як вақт гузошта буд, то имрӯз қатъ нашудааст: композитори Болливуд Соҳаил Сен, ки соли 2014 дар Толливуд кор мекард, қайд кард, ки синамо ва мусиқӣ дар ҷануб аз ҷиҳати техникӣ хеле пешрафтаанд.

Тибқи назарсанҷии CNN-IBN соли 2013, Илайяраҷа бузургтарин оҳангсози ҳиндӣ дониста шуд, ки бо 49% овозҳо аз А.Р.Раҳмон пештар буд, ки бо 29% овозҳо дар феҳрист ҷои дуюмро ишғол кард.

Илайяраҷа ягона нафарест, ки 2 маротиба ҷоизаи беҳтарин оҳангсози филми телугуро гирифтааст (барои филмҳои "Акс барои албоми арӯсӣ" ва Rudraveena). Аз паси ӯ К.В.Маҳадеван, Рамеш Найду, М.М.Киравонӣ, Видясагар ва Шантану Моитра – 1 маротибагӣ.

Оҳангсозон М.М.Кираванӣ ва Девӣ Срӣ Прасад танҳо онҳое ҳастанд, ки 4 маротиба ҷоизаи Filmfare Awards South-ро ба даст овардаанд. Аз ҷумла, Девӣ Срӣ Прасад барои мусиқии филмҳои «Арӯси рабуданашуда-2» (Nuvvostanante Nenoddantana), «Борон» (Varsham), «Хонаи лӯхтакӣ» (Bommarillu) ва «Габбар Сингҳ» ва М.М.Киравӣ барои мусиқии филми «Ҷанговари бузург» (Magadheera) мукофотонида шуданд. Пас аз он оҳангсоз Манӣ Шарма, ки 3 маротиба барандаи ҷоизаи Filmfare Awards South шудааст ва оҳангсозон Миккӣ Ҷ. Мейер ва Р.П.Патнайк, ки 2 маротиба ин ҷоизаро гирифтанд.

2010 ғолиби Filmfare Awards South (Телугу) оҳангсози машҳури томилӣ А.Р.Раҳмон (ки асосан барои Колливуд ва то андозае дар Болливуд кор мекунад) гардид. Ба бастакор ин мукофот барои мусиқии филми «Ye Maaya Chesave» сарфароз гардид. Беҳтарин истеҳсолоти толливудӣ аз А.Р.Раҳмон инчунин версияи телугуи саундтреки Rhythm (2000) (саундтреки телугу ва нусхаи аслии томилӣ аз ҳамдигар то андозае фарқ мекунанд) ва инчунин суруди «Yedo Yedo» аз филми "Ту дар дили ман ҳастӣ" (Nee Manasu Naaku Telusu) (2003) иборат аст.

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. ↑ 10 of the world's most enjoyable movie theaters(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). CNN Travel (21 April 2013).
  2. ↑ K.V. Kurmanath. Telugu film industry enters new era(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Business Line (6 November 2007).
  3. ↑ K.V. Kurmanath. Tollywood loses to Bollywood on numbers(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). The Times of India (2 October 2010).
  4. ↑ Tollywood loses top slot(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). The Times of India (22 August 2011).
  5. ↑ Telugu films on the top(англ.). The Times of India(пайванди дастнорас — таърих) (17 August 2014).
  6. ↑ Hemanth Kumar. Tollywood gets a digital boost(англ.). The Times of India(пайванди дастнорас — таърих) (22 October 2014).
  7. ↑ History Of Birth And Growth Of Telugu Cinema (Part 11)(пайванди дастнорас — таърих). CineGoer.net. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 июли 2014.
  8. ↑ History Of Birth And Growth Of Telugu Cinema (Part 10)(пайванди дастнорас — таърих). CineGoer.net. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 27 июли 2014.
  9. ↑ Ch. Sushil Rao. Telugu film industry wants benefits from both states after division(пайванди дастнорас — таърих). The Times of India (3 марти 2014).
  10. ↑ Ramoji Film City sets record(пайванди дастнорас — таърих). The Hindu Business Line (3 августи 2005). Баргирифта аз сарчашмаи аввал 13 Декабри 2012.
  11. ↑ Hyderabad, Ramoji Film City(пайванди дастнорас — таърих). Tourism and Places to Visit in India, Historical Palaces of India.
  12. ↑ Ramoji Film City(пайванди дастнорас — таърих). Hyderabad, Andhra Pradesh, India.
  13. ↑ Largest film studio(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). Guinness World Records (1 January 2005). 17 октябри 2015 санҷида шуд.
  14. ↑ Gautam, Manish. Ramoji film city, SlideShare (26 апрели 2011). Бойгонӣ шудааст 29 июни 2014  сол. Проверено 19 июни 2014.
  15. ↑ Ramoji Film City(пайванди дастнорас — таърих). Greater Hyderabad Municipal Corporation. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 24 сентябри 2015.
  16. ↑ Ramoji Film City - Andhra Pradesh(пайванди дастнорас — таърих). Tourist Attractions in Andhra.
  17. ↑ The Spectacular Ramoji Film City Hyderabad(пайванди дастнорас — таърих). Indian Wanderers (4 апрели 2014).
  18. ↑ 18.0 18.1 Light Illusion selects SGO’s Mistika for Annapurna Studios film group to provide real-time stereo 3D & DI capabilities unrivalled in India, forming new centre of excellence(пайванди дастнорас — таърих). SGO Mistika (23 феврали 2011). Баргирифта аз сарчашмаи аввал 6 феврали 2015.
  19. ↑ Краткий обзор систем SGO Mistika(пайванди дастнорас — таърих). FeelLab. 18 июли 2023 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 17 сентябри 2014.
  20. ↑ Производитель SGO на выставке NATEXPO 2013(пайванди дастнорас — таърих). FeelLab (4 ноябри 2013). 18 июли 2023 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 17 сентябри 2014.
  21. ↑ Comparing the languages of India(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). taffysoft.com (11 February 2015). Баргирифта аз сарчашмаи аввал 17 Январ 2016.
  22. ↑ S/O Satyamurthy enters all-time top ten Telugu grossing films list(англ.). India Today(пайванди дастнорас — таърих) (8 May 2015).
  23. ↑ NTR is the greatest Indian actor. The Times of India(пайванди дастнорас — таърих) (8 марти 2013).
  24. ↑ NTR, Sridevi greatest actor of all times in India: survey. Hindustan Times (9 марти 2013). Баргирифта аз сарчашмаи аввал 18 октябри 2014.
  25. ↑ SUMAN the hero & the Legend of tollywood(пайванди дастнорас — таърих). WISDOM UNLIMITED (16 Декабри 2010).
  26. ↑ EVERGREEN STARS: Suman Biography(пайванди дастнорас — таърих). EVERGREEN STARS (20 июни 2011).
  27. ↑ Executive Committee - WUKF - World Union of Karate-Do(пайванди дастнорас — таърих). WUKF - World Union of Karate-Do (3 марти 2014).
  28. ↑ Suman(пайванди дастнорас — таърих). Tollymovies. 8 июли 2014 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 июли 2014.
  29. ↑ The ‘villain’ is back … with a bang !. The Hindu(пайванди дастнорас — таърих) (17 августи 2007).
  30. ↑ Suman Cine Hero(пайванди дастнорас — таърих). GOUDSINFO. 8 июли 2014 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 июли 2014.

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Синамои_телугу&oldid=1356834"