Мянма

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Бирма)
Ҷумҳурии Иттиҳоди Миёнмор
бирм. ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်
бирм. မြန်မာနိုင်ငံ
Парчам Нишон
Парчам Нишон
Суруди миллӣ: «Gba Majay Bma»
Санаи истиқлол 4 январи 1948 (аз Бритониёи Кабир)
Забонҳои расмӣ Burmese[d][3]
Пойтахт Нейпйидо
Шаҳрҳои калонтарин Янгон, Мандалай, Нейпидо
Шакли ҳукумат ҷумҳурии президентӣ
Президент Вин Мин
Сарвазир Сайн Мау Кхан
Сарвазир Нан Тхун
Масоҳат 39-ум дар ҷаҳон
 · Ҳамагӣ 678 500 км²
 · % сатҳи об 3.06
Аҳолӣ
 · Баҳо (2013) 52 885 223[1] нафар (24-ум)
 · Зичӣ 73.9 наф./км²
ММД (БҚХ)
 · Ҳамагӣ (2002) 74,53 млрд долл. (208-ум)
 · ба сари аҳолӣ 1100 долл.
ШРИ (2013) 0,498[2] (миёна149-ум ҷой)
Воҳиди пул Кяти Мянма
Интернет-домен .mm
Рамзи ISO MM
Рамзи КБО MYA
Пешшумораи телефон +95
Минтақаи замонӣ + 6:30

Иттиҳодияи Ҷумҳурии Мянма ё Миёнмор[4] (бирм. «Пьидаунзу Мьянма Найнгандо»), кӯтоҳ — Мя́нма, Миёнмор, қаблан Бирмадавлат дар Осиёи Ҷанубу Шарқӣ, дар қисмати ғарби нимҷазираи Ҳиндучин ҷойгир аст.

Соли 2005 пойтахти мамлакат шаҳри Нейпйидо эълон шудааст. Миёнмор бо Ҳиндустон (1463 км), Бангладеш (193 км), Чин (2185 км), Лаос (235 км), Таиланд (1800 км) ҳамсарҳад аст. Масоҳати давлат — 678 ҳазор. км² ташкил медиҳад.

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Сиёсат ва ҳукумат[вироиш | вироиши манбаъ]

Бахшбандии кишварӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Ҷуғрофия[вироиш | вироиши манбаъ]

Иқтисод[вироиш | вироиши манбаъ]

Аҳолӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Аҳолии Миёнмор тақрибан 60 млн нафарро дарбар мегирад, ва дар мамалакат тахминан 100 халқу халқиятҳо маскунанд. Этногурӯҳҳои сершумортарин: бирманиҳо — 68 %, шанҳо — 9 %, каренҳо — 7 %, араканҳо — 4 %, чиниҳо — 3 %, ҳиндуҳо — 2 %, монҳо — 2 %, качинҳо — 1,5 %, ва дигар халқиятҳо — 3,5 %, аз ҷумла халқияти мусалмони роҳинҷӣ (муҳоҷирон аз Бангладеш) ташкил медиҳанд.

Фарҳанг ва маориф[вироиш | вироиши манбаъ]

Дин[вироиш | вироиши манбаъ]

Миёнмор — давлати гуногунмазҳаб аст, аксарияти кулли диндорон — буддоипарстон (мазҳаби Тхеравада). Тақсимоти мазҳабии аҳолӣ: буддоипарастон — 89 %, масеҳиён — 4 %, мусулмонҳо — 4 %, анимиҳо — 1 %, дигарон — 2 %[15]. [5]

Дар Миёнмор якчанд маротиба муқобилисти буддоипарастон бо ақалиятҳои мазҳабӣ руй додаанд, ки бо задухурдҳои хунин анҷомидаанд. Махсусан чунин зиддият зидди аҳолии халқияти роҳинҷии мусалмон дар солҳои 2012 ва 2013 ва соли ҷории 2017 рӯй додаанд.[6][7]

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]