Амалиёти «Барбаросса»
Амалиёти «Барбаросса» (олмонӣ: Fall Barbarossa) — номи рамзии нақшаи ҳуҷуми Олмони фашистӣ ба ИҶШС дар майдони амалиёти Аврупои Шарқии Ҷанги дуюми ҷаҳон ва амалиёти ҳарбие, ки тибқи ин нақша дар ибт. ҶБВ амалӣ мешуд.
Сараввал номи «Фрис» дошта, дертар ба «Б.» иваз шуд. Ба шарафи шоҳи Олмон (1152–90), императори империяи Рум (1155–90), герсоги Швабия (1147–52), Фрид-рихи I Гогенштауфен гузошта шудааст, ки тахаллуси Барбароссаро дар Итолиё барои риши зарди худ гирифта буд. Таҳияи нақшаи «Б.» таҳти роҳбарии генерал Ф. Паулюс 21 июли 1940 оғоз шуда, 18 дек. 1940 Сарфармондеҳи олии Вермахт онро тасдиқ кард. Тибқи он қувваҳои асосии Артиши Сурх ғарбтари д-ҳои Днепр ва Двинаи Ғарбӣ бояд босуръат торумор шуда, ҳатто фурсати ақибнишинӣ додан лозим набуд. Дар ҳашт шабонарӯз лашкарҳои олмонӣ бояд ба сарҳадди Каунас, Барновичи, Лвов, Могилев-Подолск расида, пас аз бист шабонарӯзи ҷанг ин ҳудудҳоро забт намуда, ба сарҳадди дарёи Днепр (ҷанубтари Киев), Мозир, Рогачёв, Орша, Витебск, Великие Луки, ҷанубтари Псков ва Пярну мебаромаданд. Пас аз ин амалиётҳо ба лашкарҳо бист рӯз истироҳат дода мешуд. Дар рӯзи чилуми ҷанг қисмати дуюми ҳуҷум тарҳрезӣ ва тибқи он забти Маскав, Ленинград ва Донбасс пешбинӣ шуда буд. Хатти охирини ҳуҷум аз рӯйи нақшаи «Б.» Архангелск–Волга–Астрахан муайян карда шуд. Давомнокии тахминии муҳорибаҳои асосии ҳарбӣ 2–3 моҳ пешбинӣ шуда буд (ба ном стратегияи «Барқосо», нем. Blitzkrieg). Дар нақшаи «Б.» вазифаҳои гурӯҳҳои артишҳо, тартиби мувофиқати байни ҳамдигар ва артиши иттифоқчиён, ҚҲҲ ва ҚҲБ муфассал нишон дода шудаанд. Ба нақшаи «Б.» баъзе ҳуҷҷатҳо оид ба вазъи Қувваҳои мусаллаҳи ИҶШС, дастур оид ба паҳн намудани маълумоти бардурӯғ, ҳисоби вақт барои гузарондани амалиётҳо, нишондодҳои махсус ва ғ. замима шуда буданд. Дар дастури рақами 21, ки аз ҷониби Гитлер имзо шудааст, таърихи ҳуҷум ба ИҶШС сараввал 15 майи 1941 нишон дода шуда буд. Лекин бо сабаби ҷалби қисми лашкарҳои Вермахт дар амалиётҳои нимҷаз. Балкан (амалиёти Югославия, амалиёти Юнон), таърихи навбатии ҳуҷум ба ИҶШС 22 июни 1941 муайян карда шуд.
Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]
Сарчашма[вироиш | вироиши манбаъ]
- Барбаросса / М. Холов // Асос — Боз. — Д. : СИЭМТ, 2013. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2021, ҷ. 2). — ISBN 978-99947-33-52-4.