Илёс Саркис

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Илёс Саркис
ар. إلياس سركيس‎
President of Lebanon[d]
23 сентябр 1976 — 22 сентябр 1982
Пешгузашта Сулаймон Франҷиеҳ
Ҷонишин Башир Ҷамил
Governor of the Banque du Liban[d]
1968 — 1976
Пешгузашта Philippe Takla[d]
Ҷонишин Michel el-Khoury[d]
Таваллуд 18 июл 1924(1924-07-18)[1]
Даргузашт 26 июн 1985(1985-06-26)[2] (60 сол)
Ҳизб
Таҳсилот
Эътиқод масеҳият
Соядаст
 Парвандаҳо дар Викианбор

Илёс Саркис ( ар. إلياس سركيس‎ июли 1924, Шабониё, Лубнон — 27 июни 1985, Порис, Фаронса ) — арбоби давлатии Лубнон, Президенти Лубнон аз 22 сентябри 1976 то 23 сентябри 1982 .

Зиндагинома[вироиш | вироиши манбаъ]

Ӯ 20 июли соли 1924 дар кӯҳистони Лубнон, дар деҳаи Шабониё [3] ба дунё омадааст. Оилаи Саркисҳо ба насрониҳои маронӣ тааллуқ доштанд [4] . Оила сарватманд буд ва дӯкони худро идора мекард.

Вай дар як мактаби маҳаллӣ дар Шабония ва баъдтар дар мактаби миёнаи Фререс дар Байрут таҳсил кардааст. Вай дар давоми таҳсил дар Донишгоҳи Юсуфи муқаддас дар Байрутро ба ҳайси корманди роҳи оҳан ба кор оғоз кард ва дар он донишгоҳ дараҷаи ҳуқуқшиносиро гирифт ва дар соли 1948 онро хатм кард [5] .

Пас аз хатми донишгоҳ 3 сол ба ҳайси ҳуқуқшинос кор кардааст [6] . Сипас ӯ як дастнигари фармондеҳи артиши Лубнон Фуод Шиҳоб гардид, ки дар соли 1958 президенти Лубнон шуд [3] . Вай магистратураи Палатаи ҳисоб ва соли 1953 директори генералии Палатаи президентӣ таъин карда шуд. Соли 1968 раиси Бонки марказии Лубнон таъин шуд ва 9 сол дар ин вазифа монд. Таъиноти ӯ ба ин вазифа бо хоҳиши президенти вақти Шарл Ҳелу барои аз нав ташкил кардани низоми бонкии Лубнон, ки ба бӯҳрони бонкии соли 1968 дучор шуда буд, сабаб шуд.

Президентӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Илёс Саркис 8 майи соли 1976, дар замони ҷанги шаҳрвандӣ дар кишвар [7] [8] президент интихоб шуд. Гумон меравад, ки интихоби ӯ ба ҳайси президент таҳти фишори суриягиҳо қарор гирифт . Ба ибораи дигар, тавре ки рақибони ӯ баҳс мекунанд, ӯ номзади Димишқ ва президенти матлуби Лубнон барои раҳбари Сурия Ҳофиз Асад буд .

Раёсати Саркис ба авҷ гирифтани муқовимати мусаллаҳонаи байни насрониҳои Лубнон ва ифротгароёни мусалмон рост омад. Гузашта аз ин, фаъолияти шадиди ҷангҷӯёни "фаластинӣ", ки амалан аз Лубнон мустақил шуданд, сабаби ду ҳамлаи азими Исроил - дар солҳои 1978 ва 1982 гардид. [9] . Якчанд ҳизбҳои сиёсии мусулмонӣ, носирӣ, чапгароӣ ва тарафдори Фаластин дар соли 1976 таҳти роҳбарии раҳбари друзҳо Камол Ҷумблат Ҷунбиши миллии Лубнонро ташкил карданд. Дар ҷавоб қувваҳои миллатгароӣ ва тарафдори ҳукумат бо сардории фалангистҳо аз ҳизби Катаиб фронти Лубнонро ташкил карданд. Президент Саркис барои миёнаравӣ байни тарафҳои даргир як қатор кӯшишҳо кард, аммо онҳо ба ҳеҷ чиз оварда нарасонданд. Ҳарду гурӯҳ ҳадафҳои ба худашон номувофиқ доштанд ва Саркис ҳеҷ фишангҳои воқеӣ дар вазъияти Лубнон надошт. Ҷунбиши миллии Лубнон (LNM) аз "фаластиниҳо" хеле вобаста буд ва натавонист, ки раванди музокиротро барои хотима додан ба ҷанги шаҳрвандӣ оғоз кунад [10]. Дар ноябри соли 1976 Саркис мехост, ки друзҳо Камол Ҷумблатро ба ҳайати ҳукумат дохил кунад. Аммо Ҳофиз Асад ба ӯ иҷозат надод, ки ин корро кунад, зеро Ҷумблат зидди пурзӯр шудани нуфузи Сурия дар Лубнон [11] буд.

5 марти соли 1980 Саркис барномаи сиёсии худро барои ба даст овардани консенсуси миллӣ таҳия кард:

  • ягонагӣ,
  • истиқлолият,
  • демократияи парлумонӣ,
  • рад кардани созишномаи Кэмп-Дэвид байни Миср ва Исроил.

Моҳи июни соли 1980 Салим Ҳусс ба нишони эътироз ба муқобили нокомии Саркис дар Лубнон сулҳу осоишро ба ҷо овард. Пас аз чанд душворӣ Саркис тавонист Шафиқ Ваззанро сарвазири нав таъин кунад [4]. Саркис дар мансаб буд, аммо дар қудрат не!.

Чанде пеш аз анҷоми мӯҳлати ваколаташ дар соли 1982 артиши Исроил ба ҷануби Лубнон ҳамла кард ва ба канораҳои Бейрут пеш рафт. Сипас, Саркис бо иштироки Иёлоти Муттаҳида, Бритониё, Фаронса ва Италия нерӯҳои посдори сулҳ ташкил кард, то Ташкилоти озодихоҳии Фаластинро барканор кунад [7] . Илова бар ин, ӯ як кумитаи наҷотро ташкил дод, то бар зидди Исроил амал кунад [12]. Аъзои кумита раҳбари ҷунбиши шиъа Амал Набиҳ Беррӣ ва раҳбари насрониҳо Башир Ҷамил буданд. Ин таъйинот боиси ташаннуҷ дар ҷунбиши Амал шуд ва аз ин рӯ Ҳусайни Мӯсавӣ ба нишони эътироз алайҳи Берри ҷунбишро тарк кард.

Саркис дар тӯли давраи сарварии худ эҳтироми бисёре аз лубниёнро ба даст овард, аммо мунаққидон ӯро дар тасмимгириаш муттаҳам карданд [7] .

Ворисони курсии президентӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Саркисро дар мақоми президентӣ Башир Ҷамил, ки 21 августи соли 1982 бо ҳафтоду ҳафт овоз интихоб шуд, ҷойгузин кард [13]. Бо вуҷуди ин, Башир Ҷамил пас аз 21 рӯз, пеш аз он ки ӯ ба вазифаи худ нишаста буд, кушта шуд. Амин Ҷамил, бародари Башир ба ҷои ӯ номзад шуд ва Саркис 23 сентябри соли 1982 курсии раёсати ҷумҳуриро ба ӯ супурд.

Даргузашт[вироиш | вироиши манбаъ]

Илёс Саркис 27 июни соли 1985 аз бемории саратон дар синни 61-солагӣ дар Порис [3] [6] [9] вафот кард. Баъдтар ҷасади ӯро ба Лубнон оварданд [3] 29 июни соли 1985 дар Байрут маросими видоъ баргузор шуд. Дар он президенти Лубнон Амин Ҷамил ва ҳайати вакилони Сурия, ки аз президенти Сурия Ҳофиз Асад иборат буд, иштирок доштанд. Илёс Саркис ҳамон рӯз дар зодгоҳаш деҳаи Шабониё ба хок супурда шуд [14]

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. ↑ Fichier des personnes décédées — С. 2.
  2. ↑ 2.0 2.1 Свидетельство о смерти — С. 2.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Former Lebanese President Elias Sarkis dies, The Associated Press, Lakeland Ladger (28 июни 1985). Бойгонӣ шудааст 4 Декабри 2021  сол. Проверено 10 июни 2012.
  4. ↑ 4.0 4.1 Elias Sarkis(пайванди дастнорас — таърих). Wars of Lebanon. 8 августи 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 октябри 2017.
  5. ↑ Profiles of Lebanon's presidents since independence, Lebanon Wire (25 май 2008). Бойгонӣ шудааст 20 Январ 2013  сол. Проверено 8 августи 2013.
  6. ↑ 6.0 6.1 Elias Sarkis(англ.). Presidency of the Republic of Lebanon. 10 июни 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 27 апрели 2012.
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 Elias Sarkis, Former Lebanese President, Orlando Sentinel (28 июни 1985). Бойгонӣ шудааст 20 сентябри 2013  сол. Проверено 8 августи 2013.
  8. ↑ Lebanon's presidency - a source of strife since 1976, DPA, Beirut: Lebanon Wire (22 ноябри 2007). Бойгонӣ шудааст 20 Январ 2013  сол. Проверено 8 августи 2013.
  9. ↑ 9.0 9.1 Ex-Lebanese Leader Sarkis Dies at 60 in Paris Hospital, Los Angeles Times (28 июни 1985). Бойгонӣ шудааст 12 апрели 2012  сол. Проверено 10 июни 2012.
  10. ↑ Krayem, Hassan The Lebanese civil war and the Taif agreement(пайванди дастнорас — таърих). American University of Beirut. 10 июни 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 15 октябри 2018.
  11. ↑ Nisan, Mordechai The Syrian occupation of Lebanese(пайванди дастнорас — таърих). ACPR. 5 июли 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 28 сентябри 2013.
  12. ↑ Harfoush, Mohammad. Hezbollah, Part 1: Origins and Challenges, Al Monitor (18 феврали 2013). Бойгонӣ шудааст 22 августи 2016  сол. Проверено 24 марти 2013.
  13. ↑ Middle East Issues(пайванди дастнорас — таърих). About.com (2007). 10 июни 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 9 марти 2012.
  14. ↑ Sarkis, Ex-Lebanese President, is Buried, Reuters, Los Angeles Times (30 июни 1985). Бойгонӣ шудааст 20 сентябри 2013  сол. Проверено 10 июни 2012.
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Илёс_Саркис&oldid=1349356"