Ислом дар Фаронса

Ислом дар Фаронса — аз рӯи шумораи пайравон ва аҳамияти дин дар Фаронса дуввум ва аз ҷиҳати рушд якум ба ҳисоб рафта мешавад. Муҳимтарин макони динии мусалмонон дар Фаронса масҷиди ҷамоатии Париж мебошад, ки соли 1926 таъсис ёфтааст ва ҳоло зери назорати мақомоти Алҷазоир қарор дорад.

Таносуби мусалмонон дар кишварҳои мухталиф ██ <1% (Украина, Белоруссия, Лаҳистон, Чехия, Финляндия, Маҷористон, Португалия, Ирландия, Молдавия, Словакия, Руминия, Арманистон, Эстония, Латвия, Литва, Исландия, Малта, Монако)██ 1%-2% (Андорра, Хорватия)██ 2%-4% (Италия, Испания, Норвегия, Сербия, Словения, Люксембург)██ 4%-5% (Британияи Кабир, Юнон, Дания, Лихтенштейн)██ 5%-10% (Олмон, Фаронса, Шведсия, Утриш, Швейтсария, Белгия, Нидерландия)██ 10%-20% (Русия, Булғористон, Гурҷистон, Черногория)██ 20%-30% (Кипр)██ 30%-40% (Мақдуния)██ 40%-50% (Босния ва Ҳерсеговина)██ 80%-90% (Албания)██ 90%-95% (Косово)██ 95%-100% (Туркия, Озарбойҷон)

Таърихи ислом дар Фаронса

Мусалмонон ба Фаронса аз Испания дар соли 717, бо ишголи Аквитания ва дар соли 719 Нарбонна омаданд. Ҷанги таърихии дар назди Пуатйе соли 732 дар Фаронса оғоз шуд. Пешрафти мусалмонон ба шимолро нерӯҳои франк таҳти фармони Карл Мартелл боздоштанд. Дар тӯли ҳафтуним асри оянда, моликияти исломӣ дар Аврупо танҳо бо Испания маҳдуд буд, ва аз он ҷо Реконкиста оғоз ёфт.

Дар соли 888 дар ҷануби Фаронса мустамликаи араб Фраксинет таъсис ёфт, ки қариб 100 сол вуҷуд дошт.

Дар оянда, муддати дароз дар Фаронса амалан ягон мусалмон набуд. Дар асрҳои 19 — ибтидои садаи XX, қаламравҳо бо шумораи зиёди аҳолии мусалмон — Алҷазоир, Тунис, Марокаш ба қаламравҳои Фаронса ҳамроҳ карда шуданд. Ҷараёни азими мусалмонон ба қаламрави Фаронса дар давраи Ҷанги Якуми Ҷаҳонӣ, вақте ки шумораи зиёди муҳоҷирон аз Африқои Шимолӣ барои ҳимояи кишвар ҷалб карда шуданд, рух дод. Баъзеи онҳо пас аз бастани сулҳ дар Фаронса монданд. Соли 1926 ба ёди сарбозони мусалмоне, ки дар Ҷанги Якуми Ҷаҳон ҳалок шудаанд, Масҷиди ҷамъиятии Париж кушода шуд.

Моҳи январи соли 2015 дар Париж ба редаксияи ҳафтаномаи ҳаҷвии фаронсавии Charlie Hebdo (Шарли Эбдо) ҳамлаи террористӣ сурат гирифт. Дар натиҷаи тирандозӣ 12 нафар кушта шуданд, 11 захм бардоштанд. Гумонбарони асосии амали террористӣ, бародарон Саид ва Шериф Куашиҳо, рӯзи 9 январ аз ҷониби нерӯҳои махсуси Фаронса ҳангоми амалиёти махсус кушта шуданд.

Пас аз чанд моҳ, моҳи апрели соли 2015, бино ба маълумоти Иттифоқи дӯконҳои миллии Фаронса, фурӯши китобҳо дар бораи ислом дар семоҳаи аввали соли 2015 дар муқоиса бо семоҳаи соли 2014 се маротиба афзудааст. Ба гуфтаи директори маҷаллаи Философия Фабрис Ҳершел: «Фаронсавиҳо ҳарчи бештар савол медиҳанд ва онҳо аз посухҳои аз ВАО гирифташуда камтар ва камтар қаноатманд мешаванд».

Масҷидҳо

Масҷиди ҷомеи Париж (2014)

Ба гуфтаи раиси Шӯрои мусулмонони Фаронса, Далил Абубакр, дар аввали соли 2015 дар Фаронса 2200 масҷид фаъолият мекард. Ба ақидаи ӯ, теъдоди мавҷудаи масҷидҳо ниёзҳои маънавии 7 миллион мусулмони Фаронсаро қонеъ карда наметавонист. Дар ин робита Шӯрои мусалмонон тақозои афзоиши шумораи масҷидҳоро дар Фаронса кард. Ин талабро вазири масъули ислоҳоти муассисаҳои давлатӣ Тйерри Мандо ва Шӯрои усқуфони Фаронса дастгирӣ карданд. Дар навбати худ, ноиби президенти ҳизби ростгарои Фронти Миллӣ Флориан Филиппо гуфт, ки Фаронса миқдори кофии ибодати мусулмононро дорад ва ин нишон медиҳад, ки масҷидҳо заминаи афзоиши ифротгароӣ мебошанд.

Дин ва ҷомеаи дунявӣ

Аз солҳои 80-уми асри ХХ, зуҳуроти бештари динии исломӣ аз ҷониби муҳоҷирон ва фарзандони онҳо хоси Фаронса гаштанд ва ин хусусан дар мактабҳо, ки духтарони мусалмон бо рӯймолҳои суннатии мусалмонон — ҳиҷоб меомаданд, баръало мушоҳида мешуданд. Ҳанӯз дар соли 1989, дар яке аз мактабҳои Париж, ду духтари 14-сола мувофиқи талаботи оинномаи муассисаи таълимӣ аз иваз кардани ҳиҷоби худ ба либоси дунявӣ даст кашиданд. Аз он вақт инҷониб онҳо ҳазорҳо пайрав доштанд, ки аксари онҳо ба хотири эътиқоди динии худ, одатан аз таҳсилоти дунявӣ даст мекашиданд.

Моҳи июли соли 2003 комиссияи ҳукуматӣ оид ба муносибати дин ва давлат таъсис дода шуд. Маъракаи густарда алайҳи ҳиҷоб, «рамзи визуалии зулми занон» оғоз шуд. Занони мусалмон бо як интихоби душвор рӯ ба рӯ шуданд: ё аз талаботи динӣ даст кашидан, ё аз таҳсил даст кашидан.

Моҳи декабри соли 2003, Президенти Фаронса Жак Ширак, дар як муроҷиати телевизионӣ ба миллати фаронса гуфт: "Дунявӣ кардан яке аз дастовардҳои асосии Ҷумҳурии Фаронса мебошад. Ин унсури асосии ҳамкории иҷтимоӣ ва ваҳдати миллат аст. Ҷумҳурӣ ба ҳар чизе, ки тақсим, бурида ва истисно мекунад, муқобилат мекунад. Қонун гетерогенро муттаҳид мекунад, зеро он ҳуқуқҳои ҳамаи одамонро баробар мекунад, аз табъиз (ҷудокунии одамон) аз рӯи ҷинс, пайдоиш, ранги пӯст ва мазҳаб саркашӣ мекунад. Мо бояд ҳушёр бошем, то ақибнишинии хатарнок сари вақт пешгирӣ карда шавад ".

Созмонҳои калони ҷамъиятии мусалмонон дар Фаронса

Дар айни замон, дар Фаронса якчанд созмонҳои бузурги ҷамъиятии мусалмонон мавҷуданд. Аз соли 1983 Иттиҳоди созмонҳои исломии Фаронса амал мекунад, ки онро мақомоти Аморати Муттаҳидаи Араб аз соли 2014 ба рӯйхати гурӯҳҳои террористӣ дохил кардаанд.

Соли 2003 Шӯрои корҳои мусулмонони Фаронса таъсис ёфт, ки дар он пас аз интихоботи соли 2013 вакилони Марокаш бартарӣ доштанд, аммо роҳбари он имоми масҷиди ҷомеи Париж мебошад. Соли 2006 бо дастгирии Марокаш Иттиҳоди мусулмонони Фаронса таъсис дода шуд. Ҳарду созмон бо ҳам алоқаманданд.

Маблағгузории хориҷии ислом дар Фаронса

Ҷамъияти мусалмонони Фаронса аз хориҷ як миқдор маблағ мегирад. Гузашта аз ин, аксар вақт як навъ «рақобат» байни мақомоти кишварҳои дигар барои ҳуқуқи дастгирии ниҳодҳои мусалмонӣ вуҷуд дорад. Масалан, масҷиди ҷомеи Париж аз ҷониби мақомоти Алҷазоир аз соли 1982 расман дастгирӣ карда мешавад. Ғайр аз ин, Алҷазоир барои сохтани масҷидҳо дар Тур ва Тулуза ва барои масҷид дар Марсел маблағ ҷудо кард ва инчунин барои таҳсили имомони фаронсавӣ пардохт намуд. Шоҳи Марокаш Муҳаммади VI барои ба итмом расонидани сохтмони масҷид дар Блуис, масҷид дар Страсбург ва Сен-Этьен маблағ ҷудо кард.

Эътирозҳо

Моҳи январи соли 2004 дар Фаронса намоишҳои оммавии зиддиҳукуматии мусалмонон ба амал омаданд, ки бар зидди қабули нақшаи қонун дар бораи табиати дунявии ҷомеа, ки мебоист мактаббачагонро дар мактабҳои давлатӣ пӯшидани либоси рамзи мансубияти динии онҳоро манъ мекард, нигаронида шуд. Ба намоишҳои мусалмонон сикхҳои фаронсавӣ ҳамроҳ шуданд, ки онҳо инчунин бовар мекунанд, ки ҳиссиёти динии онҳо таҳқир карда шудааст.

Дар ин намоишҳо, ки даҳҳо ҳазор нафар ширкат доштанд, таҳти шиори: "Ҳиҷоб ва бурқа интихоби ман аст! «Ширак, ту пардаи маро намеканӣ!» Эътирозҳои ҳамзамон дар бисёр кишварҳои Аврупо ва ҷаҳон баргузор шуданд. Намояндагони созмонҳои мусулмонии хориҷӣ ба Фаронса ҳушдор доданд ва баромадҳо карданд.

Аммо, тазоҳурот ва эътирозҳо натавонистанд қабули қонун дар бораи табиати дунявии ҷомеаро дар 15 марти соли 2004 пешгирӣ кунанд. Тибқи қонун, акнун пӯшидани ҳар гуна аломатҳои нишонаи мансубияти динӣ дар муассисаҳои давлатӣ ва мактабҳо ‐ салибҳои калон, ҳиҷоб, салла, киппаҳои яҳудӣ ё саллаҳои сикҳҳо манъ аст. Дар асоси назарсанҷиҳо, қонунро аз се ду ҳиссаи аҳолии Фаронса дастгирӣ карданд.

Идомаи мубориза бо сиёсати ҳукумат ва парлумони Фаронса, фаъолони исломӣ он масъаларо ба сатҳи аврупоӣ расонданд. Моҳи июли соли 2004 дар Лондон бо иштироки 250 вакил аз 14 кишвар конфронси байналмилалӣ баргузор гардид, ки дар он қарор қабул карда шуд, ки маъракаи сиёсӣ барои манфиати мусалмонон дар парлумони Аврупо оғоз карда шавад.

Манъи пӯшидани рамзҳои диниро, ки дар Фаронса қабул шудаанд, аз ҷумла мири Лондон Кен Ливингстон маҳкум кард ва бовар кард, ки қонуни нав қадаме ба сӯи таҳаммулнопазирии мазҳабӣ мебошад.

20 августи соли 2004 ду рӯзноманигори фаронсавӣ аз ҷониби артиши исломӣ дар Ироқ асир афтоданд. Шӯришиён талаб карданд, ки қонуни қабулшуда дар ивази гаравгонҳо бекор карда шавад.

Адабиёт

• Белов Е., Шкуренко О. 10 ссор неверных с исламом // Огонёк. — 17.05.2010. — № 19. — С. 25.
• Мусульмане во Франции Алексей Кудрявцев (Опубликовано в РЖ «Россия и мусульманский мир», 2002, № 11, с. 155—168)