Леополдо Галтиери

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Леополдо Галтиери
исп. Leopoldo Fortunato Galtieri Castelli
22 декабр 1981 — 18 июн 1982
Пешгузашта Роберто Эдуардо Виола
Ҷонишин Alfredo Oscar Saint Jean[d]
аз 1979
29 декабр 1979 — 18 июн 1982

Таваллуд 15 июл 1926(1926-07-15)[1][2][3]
Даргузашт 12 январ 2003(2003-01-12)[1][3] (76 сол)
Мадфан
Ҳизб
Таҳсилот
Эътиқод калисои католикӣ
Соядаст
Навъи артиш Argentine Army[d]
Рутба генерал-лейтенант
Набардҳо
 Парвандаҳо дар Викианбор

Леополдо Фортунато Галтиери Кастелли ( Spanish pronunciation: [leoˈpoldo foɾtuˈnato ɣalˈtjeɾi kasˈteli] ; 15 июли соли 1926 – 12 январи 2003) як генерали аргентинӣ ва сиёсатмадори итолиёвӣ буд, ки аз декабри 1981 то июни 1982 президенти Аргентина буд. Галтиери назорати худро бар Аргентина ҳамчун ҳокими низомӣ дар ҷараёни раванди азнавсозии миллӣ ҳамчун раҳбари Хунтаи сеюм бо Хорхе Аная ва Базилио Лами Дозо амалӣ кард. [4]

Галтиери сармуҳандиси ҷангии артиши Аргентина буд ва ҷонибдори табаддулоти низомии соли 1976 буд, ки ба ӯ дар соли 1980 фармондеҳи олии артиш шуд. Галтиери Роберто Виоларо сарнагун кард ва президент таъин шуд, Аргентинаро ҳамчун иттифоқчии қавии Иёлоти Муттаҳида таъсис дод, ислоҳоти иқтисодии консервативиро ҷорӣ кард ва дастгирии Контрас дар Никарагуаро афзоиш дод. Галтиери ва режими ӯ Ҷанги ифлосро бо гурӯҳи марговари баталони иктишофии 601 мустақиман ба ӯ гузориш медоданд, идома доданд. [5]

Паст шудани маъруфияти Галтиери аз сабаби поймолкунии ҳуқуқи шаҳрвандӣ ва бадтар шудани бӯҳрони иқтисодӣ дар Аргентина боиси он шуд, ки ӯ дар моҳи апрели соли 1982 ба ҳамла ба ҷазираҳои Фолкланд фармон диҳад. Галтиери пас аз шикасти Аргентина дар ҷанги Фолкленд дар моҳи июн аз қудрат барканор шуд, ки боиси барқарории демократия ва таъқиби ӯ барои рафтори ҳарбӣ дар соли 1986 шуд. Галтиери соли 1989 аз ҷониби Карлос Менем афв шуд ва то замони боздошташ бо иттиҳомоти нав чанде пеш аз маргаш дар соли 2003 дар норавшан зиндагӣ мекард.

Зиндагии пешина[вироиш | вироиши манбаъ]

Леополдо Фортунато Галтиери 15 июли соли 1926 дар Касероси музофоти Буэнос-Айрес дар оилаи коргари итолиёвии аргентинӣ Франсиско Росарио Галтиери ва Нелида Виктория Кастелли таваллуд шудааст. Дар соли 1943, дар синни 17-солагӣ, ӯ ба Академияи миллии ҳарбӣ барои таҳсили муҳандисии сохтмонӣ дохил шуд ва карераи ибтидоии ҳарбии ӯ ҳамчун афсар дар бахши муҳандисии Аргентина буд. Дар баробари боло рафтани сафи ҳарбӣ, ӯ то миёнаҳои солҳои 1950 таҳсилашро дар риштаи муҳандисӣ идома дод. Соли 1949 Мактаби Артиши Амрикоро хатм кардааст. [6]

Дар соли 1958 вай профессори муҳандисии Коллеҷи калони ҷангӣ шуд. [7] Галтиери бо Люсия Ноеми Гентилӣ издивоҷ кард ва ҳамсарон як писар ва ду духтар доштанд. [8]

Дар сари қудрат[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар соли 1975, пас аз беш аз 25 соли муҳандиси ҷангӣ, Галтиери фармондеҳи корпуси муҳандисии Аргентина шуд. Вай як ҷонибдори ҷиддии табаддулоти давлатӣ дар моҳи марти соли 1976 буд, ки президент Изабель Перонро сарнагун кард ва Раванди азнавташкилдиҳии миллиро оғоз кард, ки дар Аргентина ҳукумати хунтаи рости низомиро таъсис дод. Ин ба ӯ кӯмак кард, ки дар сафҳо боло равад, дар соли 1977 генерал-майор ва соли 1980 сарфармондеҳи артиш бо рутбаи генерал-лейтенант шуд. Дар давраи ҳукмронии хунта, Конгресс боздошта шуд, иттифоқҳои касаба, ҳизбҳои сиёсӣ ва ҳукуматҳои музофотӣ манъ карда шуд ва дар он чизе ки бо номи Ҷанги ифлос маълум шуд, аз 9,000 то 30,000 нафар вайронкунандагони чап бо шиканҷа ва қатлҳои оммавӣ аз ҷомеа нопадид шуданд . маъмулӣ. Иқтисодиёти Аргентина пеш аз табаддулот дар ҳолати вазнин қарор дошт ва дар муддати кӯтоҳ барқарор шуд. Таназзули иктисодии дар пешистода яке аз асосхои асосии сарнагун кардани Перон ва хукумати гражданй буд.

Дар моҳи марти соли 1981 Галтиери ба Иёлоти Муттаҳида сафар кард ва ӯро гарм пазироӣ карданд, зеро маъмурияти Рейган режимро ҳамчун як қалъаи зидди коммунизм медонист. Мушовири амнияти миллӣ Ричард Аллен ӯро ҳамчун "генерали олиҷаноб" тавсиф кард. Галтиери, ки ба доктринаи «сархадхои идеологй» дар давраи чанги сарди армияи Аргентина пайравй мекард, дастгирии мамлакати худро ба гуруххои исьёнгарии Контра, ки ба мукобили хукумати сотсиалистии Сандиночиён дар Никарагуа дар давраи Инкилоби Никарагуа мукобил буданд, таъмин намуд. Дар мохи август вай мушови-ронро фиристод, то ки дар ташкили куввахои демократии Никарагуа (ФДН, як вактхо гурухи асосии Контра буд), инчунин дар базахои Аргентина омузондани рохбарони ФДН. Дастгирии ӯ аз ин ташаббус ба Галтиери имкон дод, ки як қатор генералҳои рақибро хориҷ кунад.

Президентӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Галтиери дар рузи якуми президентӣ

22 декабри соли 1981 Галтиери як ҳафта пас аз барканории генерал Роберто Виола, ки аз моҳи март дар сари қудрат буд, президенти Аргентина таъин шуд. Виола расман ба далели мушкилоти саломатӣ истеъфо дод ва вазири корҳои дохилӣ Ҳорасио Лиендоро вориси худ таъин кард. Дар асл, Виола аз қудрат барканор карда шуд, зеро режими ӯ барои бартараф кардани бӯҳрони иқтисодӣ, ки дар дохили низомиён даргириҳоро ба вуҷуд овард.

Галтиери дар ҳоле, ки президенти Хунтаи ҳарбӣ ҳукмрон буд, назорати мустақими артишро нигоҳ дошт ва сарфармондеҳи нав таъин накард. [9]

Фаъолияти сиёсй[вироиш | вироиши манбаъ]

Галтиери дар Casa Rosada

Галтиери ислоҳоти маҳдуди сиёсиро ҷорӣ кард, ки ба изҳори норозигӣ аз ззодии афкор ва сухан имкон дод ва намоишҳои зидди хунта ба зудӣ маъмул шуданд, инчунин ташвиқот барои бозгашт ба демократия. [10]

Сиёсати иқтисодӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Галтиери иқтисодчии консерватив ва ношир Роберто Алеманро вазири иқтисод таъин кард. Алеман иқтисодеро, ки пас аз сиёсати иқтисодии Хосе Алфредо Мартинес де Хоз дар охири солҳои 1970-ум дар таназзули амиқ қарор дошт, мерос гирифт. Алеман харочотро кам кард, ба фурўши корхонањои давлатї шурўъ кард (бо муваффаќияти ночиз), сиёсати ќатъии пулию ќарзиро анљом дод ва маошњоро (дар њолати 130% таваррум) яхбандї кард. [11]

Циркуляри 1050-и Бонки марказӣ, ки меъёри ипотекаро ба арзиши доллари ИМА дар сатҳи маҳаллӣ вобаста мекард, нигоҳ дошта шуд, ки ба амиқтар шудани бӯҳрон оварда расонд; Маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ 5% ва сармоягузории тиҷорат 20% нисбат ба сатҳи заифшудаи соли 1981 коҳиш ёфт [12]

Яке аз шарикони наздиктарини Галтиери, сардори корпуси якуми артиш, генерал Гилермо Суарес Мейсон, раиси ширкати Yacimientos Petrolíferos Fiscales (YPF), дар он вақт концерни давлатии нафт ва бузургтарин ширкати ҳама намуди Аргентина номида мешуд. Нақши Суарес Мейсон ба зиёни 6 миллиард доллари амрикоӣ барои ширкат мусоидат хоҳад кард, ки бузургтарин талафоти корпоративӣ дар ҷаҳон то он замон ба қайд гирифта шудааст. [13]

Сиёсати хориҷӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Галтиери Управленияи марказии разведкаро дар муборизааш ба мукобили сандиночиён дар Никарагуа дастгирй кард, дар сурате ки уро дар вакти ба Касри Сафед омаданаш самимона пешвоз гирифтанд. [14] Дастгирии Аргентина манбаи асосии маблағгузорӣ ва омӯзиши Контраҳо дар давраи фаъолияти Галтиери гардид. [15]

Ҳамкории ҳарбию разведкавии Аргентина бо маъмурияти Рейган соли 1982 вакте ба охир расид, ки Аргентина бо максади фуру нишондани нооромихои дохилию иктисоди территорияи Британияи чазирахои Фолклендро забт кард. Ин икдомро давлатхои Ғарб, ки дар амалиёти харбии худ ба хукумати Бритониё барои аз нав ба даст овардани назорати соҳибихтиёр аз болои ҷазираҳои Фолкланд маълумотхои разведкавӣ медоданд, маҳкум карданд.

Ҷанги Фолкленд[вироиш | вироиши манбаъ]

 

Галтиери дар ҷазираҳои Фолкланд

То апрели соли 1982 Галтиери чор моҳ дар вазифа буд ва маъруфияти ӯ паст буд. 2 апрел бо фармони ӯ артиши Аргентина ба чазирахои Фолкленд ҳуҷум карданд, ки ҳудуди Бритониё мебошад, ки ба даъвои деринаи Аргентина дахл дорад. Дар аввал ин истило дар Аргентина маъмул буд ва намоишҳои зидди хунта бо намоишҳои ватандустона ба тарафдории Галтиери иваз карда шуданд. Галтиери ва аксарияти ҳукумати ӯ иштибоҳан боварӣ доштанд, ки Шоҳигарии Муттаҳида ба таври низомӣ ҷавоб намедиҳад.

Ҳукумати Бритониёи Кабир бо сардории сарвазир Маргарет Тэтчер гурӯҳи махсуси флоти ҳарбии баҳрӣ фиристод, ки агар Аргентина аз ичрои Қатъномаи 502 Шӯрои Амнияти Созмони Милали Муттаҳид дар бораи фавран баровардани Аргентина саркашӣ накунад, ҷазираҳоро ба таври зӯроварӣ баргардонад. Аргентина Қатъномаро, ки дар натиҷаи он 14 июни соли 1982 ба артиши Бритониёи Кабир таслим шуда буд, риоя накард.

Мағлубият, афтодан аз қудрат, мурофиа ва зиндон[вироиш | вироиши манбаъ]

14 июни соли 1982 пойтахти Фолкленд ш. Стенли аз тарафи артиши Бритониёи Кабир бозпас гирифта шуд. Чунин амал, ки маъмурияте, ки дар он ходимони харбй рохбарй мекунанд, ҷавоби мусаллаҳонаи Англияро нигоҳ дошта натавонистанд, дар дохили Хунта кризиси мислаш диданашударо ба амал овард. Галтиери дар шикастхӯрӣ гунаҳкор дониста шуд ва аз қудрат барканор шуд ва ӯ 18 моҳи ояндаро дар як ақибнишинии кишвари хуб ҳифзшуда, дар ҳоле ки демократия дар Аргентина барқарор карда шуд, гузаронд. Дар баробари дигар аъзои хунтаи собиқ, Галтиери дар охири соли 1983 боздошт шуда, дар додгоҳи низомӣ ба нақзи ҳуқуқи башар дар давраи «ҷанги ифлос» ва идораи нодурусти ҷанги Фолкланд айбдор карда шуд. Тафтишоти дохилии Артиши Аргентина, ки бо номи гузориши Раттенбах пас аз генерале, ки онро роҳбарӣ мекард, [16] тавсия дод, ки шахсони масъул барои рафтори нодурусти ҷанг тибқи Кодекси адлияи ҳарбӣ ба ҷавобгарӣ кашида шаванд. [17] Соли 1986 ба муддати дувоздах сол аз озодй махрум шуд. [18]

Галтиери дар моҳи декабри соли 1985 аз иттиҳомоти ҳуқуқи шаҳрвандӣ озод карда шуд, аммо (якҷоя бо фармондеҳони нерӯҳои ҳавоӣ ва флоти баҳрӣ) дар моҳи майи соли 1986 ӯ дар муносибати нодуруст дар ҷанг гунаҳкор дониста шуд ва ба зиндон маҳкум шуд. Ҳар се ба додгоҳи шаҳрвандӣ шикоят карданд ва додситонӣ барои ҳукми вазнинтар шикоят кард. Моҳи ноябри соли 1988 ҳукмҳои аслӣ тасдиқ шуданд ва ҳар се командир аз рутбаҳояшон маҳрум карда шуданд. Соли 1989 Галтиери ва 39 афсари дигари диктатура президент Карлос Менемро авф карданд. [19]

Зиндагии баъдӣ, айбҳои дигар[вироиш | вироиши манбаъ]

Галтиери барои шикасти Аргентина дар ҷанги Фолкленд сахт айбдор карда шуд. Пас аз озод шудан аз зиндон, ӯ ба Вилла Девотои Буэнос-Айрес кӯчид ва бо занаш Люсия хоксорона зиндагӣ мекард. Вай ба худкушӣ табдил ёфт ва аксари дархостҳои мусоҳибаи рӯзноманигоронро рад кард, гарчанде ки дар як мусоҳибаи нодир изҳор дошт, ки аз коре, ки дар давоми Ҷанги ифлос кардааст, "пушаймон нест". Вай бо нафақаи артиш дар як моҳ 9000 песо зиндагӣ мекард ва кӯшиш кард, ки нафақаи президентӣ талаб кунад, аммо судя инро рад кард. Дар ҳукми худ, қозӣ изҳор дошт, ки раисиҷумҳури ӯ ба далели ҳеҷ гоҳ интихоб нашуданаш ғайриқонунӣ буд ва ӯ ҳамчунин ба ӯ муваззаф кардааст, ки хароҷоти додгоҳиро пардохт кунад. Дар моҳи майи соли 2002, ӯ ба паради низомии артиши Аргентина барои таҷлили Рӯзи артиши Аргентина (Día del Ejército Argentino) даъват карда шуд: ҳузури "президенти де-факто" пас аз рӯбарӯ шуданаш дар афкори умум баҳси зиёдеро ба бор овард. ва аз ҷониби рӯзноманигор Мартин Сиччоли дар барномаи телевизионии Kaos en la Ciudad пурсида шуд.

Дар моҳи июли соли 2002 парвандаҳои нави шаҳрвандӣ дар бораи гаравгонгирии кӯдакон ва нопадид шудани 18 тарафдори чапгаро дар охири солҳои 1970 (вақте ки Галтиери фармондеҳи корпуси дуюми артиш буд) ва нопадид шудан ё марги се шаҳрванди Испания дар як вақт боз шуд. вақт. Галтиери бо 28 мансабдори дигар ба ҷавобгарӣ кашида шуд, аммо ба далели вазъи саломатии ӯ ба ӯ иҷозат дода шуд, ки дар хона бимонад. [20] [21]

Даргузашт[вироиш | вироиши манбаъ]

Леополдо Галтиери 16 августи соли 2002 дар беморхонаи Буэнос-Айрес барои саратони гадуди зери меъда ҷарроҳӣ шуд. Леополдо Галтиери 12 январи соли 2003 дар синни 76-солагӣ бар асари сактаи қалб дар он ҷо даргузашт [22] Ҷасади ӯро дар оромгоҳи хурде дар қабристони Ла Чакарита дафн карданд. 

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. 1.0 1.1 Энциклопедия Брокгауз (нем.)
  2. Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
  3. 3.0 3.1 Munzinger Personen (нем.)
  4. Dark Years: Murió Galtieri, el general que llevó al país a la guerra
  5. Evans. Argentina: Secret U.S. Documents Declassified on Dirty War Atrocities. www.gwu.edu.
  6. Kohut, David; Vilella, Olga (2016). Historical Dictionary of the Dirty Wars. Rowman & Littlefield. p. 180. ISBN 9781442276420. 
  7. Archived copy. 3 май 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 3 марти 2016.
  8. Archived copy. 3 май 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 марти 2016.
  9. General Leopoldo Galtieri. History Learning Site.
  10. grows old with his Falklands secrets", The Scotsman, 2 April 2002. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 16 май 2013.
  11. Lewis, Paul. The Crisis of Argentine Capitalism. University of North Carolina Press, 1990.
  12. Argentina: From Insolvency to Growth. World Bank Press, 1993.
  13. Poneman, Daniel. Argentina: Democracy on Trial. Paragon House, 1987.
  14. Pigna. Ronald Reagan y la guerra de Malvinas. El Historiador (6 November 2017).
  15. Scott, Peter Dale; Marshall, Jonathan. Cocaine Politics. University of California Press, 1991.
  16. Página/12 :: Contratapa :: Rattenbach. www.pagina12.com.ar.
  17. Millan. Malvinas - Encuadramiento jurídico de los responsables. www.cescem.org.ar.
  18. Página no encontrada. www.clarin.com. 30 апрели 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 апрели 2021.
  19. Pardon of Argentine Officers Angers Critics of the Military, The New York Times (9 October 1989).
  20. Hilton. General Leopoldo Galtieri, The Guardian (13 January 2003).
  21. "Frail, pathetic Galtieri".British Profile of former Argentine President. MercoPress.
  22. Former Argentine dictator Galtieri dies, BBC News (12 January 2003). Проверено 28 феврали 2012.

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]