Орис

Шаҳри тобеи вилоят
Орис
Арыс
Нишон
Кишвар	Қазоқистон
Таърих ва ҷуғрофиё
Таъсис	1900
Номҳои пешина	Қаро-Спас
Шаҳри тобеи вилоят аз	1956
Минтақаи замонӣ	UTC+6:00
Аҳолӣ
Аҳолӣ	74 252 тан (2019)
Миллият	қазоқҳо — 96%
Шиносаҳои ададӣ
Пешшумораи телефон	+7 72540
Нишонаи почта	160100
turkistan-aris.gov.kz​(қаз.)
Парвандаҳо дар Викианбор

Орис (Арис; қаз.: Арыс) — шаҳр (то соли 1956 — шаҳрак) дар вилояти Туркистони Қазоқистон. Он як қисми агломератсияи Чимканд мебошад.

Таърих

Орис соли 1900 ҳамчун истгоҳи роҳи оҳани Оренбург — Тошканд барпо карда шудааст. Дар бинои вокзали роҳи оҳан, ки солҳои 1901—1904 сохта шудааст, монограммаҳои император Николай II то ҳол маҳфузанд.

Дар моҳи марти соли 2009, таркиш дар NPO Kazarsenal 3 нафарро кушт . Рӯзи 26 июни соли 2014 дар як муассисаи партовгоҳ аз таркиши борут (порох) 2 нафар ба ҳалокат расид . Моҳи ноябри соли 2015 ҳангоми нобуд кардани партовҳо дар партовгоҳ маводи тарканда мунфаҷир шуд. Дар натиҷа 1 нафар (технолог) ҳалок шудааст .

24 июни соли 2019 дар ҳудуди қисми ҳарбӣ таркиш ба вуқӯъ пайваст, биноҳои ҳамсоя аз мавҷи зарба осеб диданд. Тамоми аҳолии шаҳр (зиёда аз 40 000 нафар) ташвил карда шуд . 4 нафар фавтиданд , 89 нафар дар беморхона бистарӣ шуданд .

Ҷуғрофиё

Масоҳати ҳудуди тобеи ҳукумати шаҳр 6300 км² аст. Он дар сохили чапи дарёи Орис (шохоби Сирдарё) воқеъ аст.

Истгоҳи калони банди роҳи оҳан, ки хатти Оренбург — Тошкентро бо самти Алмаато мепайвандад, дар ҳаминҷо ҷойгир аст.

Тақсимоти маъмурӣ-ҳудудӣ

Орис бо деҳотҳояш тобеи вилоят ба ҳисоб рафта, 6 ноҳияи деҳотро дар бар мегирад:

1. Оқдалъа
2. Байрқум
3. Дарменӣ
4. Жиделӣ
5. Задарӣ
6. Монтой

Аҳолӣ

Таркиби миллӣ (дар аввали соли 2019):

• қазоқҳо — 71542 нафар (96,35%)
• русҳо — 1705 нафар (2,30%)
• ӯзбекҳо — 229 нафар (0,31%)
• озарбойҷонҳо — 174 нафар (0,23%)
• тоторҳо — 252 нафар (0,34%)
• форсҳо — 169 нафар (0,23%)
• дигарон — 181 нафар (0,24%)
• дар умум — 74252 нафар (100.00%)