Раҷаб Амонов

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Раҷаб Амонов
Таърихи таваллуд 1 август 1923(1923-08-01)
Зодгоҳ Ӯротеппа
Таърихи даргузашт 27 май 2002(2002-05-27) (78 сол)
Маҳалли даргузашт
Кишвар  Тоҷикистон
Фазои илмӣ адабиётшиносӣ ва фолклоршиносӣ[d]
Дараҷаи илмӣ: доктори илмҳои филология
Унвонҳои илмӣ академики АИҶТ
Алма-матер Институти давлатии педагогии Душанбе (1947).
Ҷоизаҳо
Order of the Patriotic War 2nd class Jubilee Medal "In Commemoration of the 100th Anniversary of the Birth of Vladimir Ilyich Lenin" Medal "For the Victory over Germany in the Great Patriotic War 1941–1945" Jubilee Medal "Twenty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941–1945" Jubilee Medal "Thirty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941–1945" Jubilee Medal "Forty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941–1945" медали «Ветерани меҳнат» Jubilee Medal "50 Years of the Armed Forces of the USSR" Jubilee Medal "60 Years of the Armed Forces of the USSR" Jubilee Medal "70 Years of the Armed Forces of the USSR"
Ордени Дустӣ Аълочии маорифи халқ

Раҷаб Амонов (1 августи 1923, Ӯротеппа — 27 майи 2002, Душанбе, Тоҷикистон) — фолклоршинос, мунаққид ва нависандаи тоҷик. Узви пайвастаи АИ ҶТ (1981), доктори илмҳои филология (1968), профессор (1970). Аълочии маорифи Тоҷикистон (1960), Ходими хизматнишондодаи илми Тоҷикистон (1991), дорандаи Ҷоизаи давлатии ба номи Абӯалӣ ибни Сино (1997). Иштирокчии ҶБВ (1941—1945).

Зиндагинома[вироиш | вироиши манбаъ]

Соли 1939 ба факултети филологияи ДДОД ба номи Т. Шевченко дохил шуда, пас аз Ҷанги Бузурги Ватанӣ соли 1947 онро хатм кардааст. Солҳои 1947—1949 ассистенти кафедраи адабиёти донишкадаи номбурда буд. Аз соли 1950 то охири ҳаёташ дар Институти забон ва адабиёти ба номи Рӯдакии АИ Тоҷикистон фаъолият дошт. Мудири бахш (1954—1958), мудири шуъбаи фолклор (1958—1991), сарходими илмии Институти забон ва адабиёти ба номи Рӯдакии Академияи илмҳои Тоҷикистон. (1991—2002).

Фаъолияти илмӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар мавзӯъҳои мухталифи адабиётшиносӣ кори илмӣ бурдааст. Муаллифи таълифотҳои илмии «Очерки эҷодиёти даҳонакии Кӯлоб» (1963), «Аз паи ҳикмати халқ» (1963), «Асари бадеӣ ва замон» (1970), «Қиссаи беди баланд, чанори пургул ва себи Самарқанд» (1981), «Рубоиёти халқӣ ва рамзҳои бадеӣ» (1987, Теҳрон 1998), «Рӯбоиёти халқии тоҷикӣ ва рамзи бадеӣ» (1995) мебошад. Бо кӯшиш ва заҳматҳои ӯ китобҳои «Эҷодиёти даҳонакии Кӯлоб» (1956, 1963), «Чистонҳо» (1957, бо Я. Калонтаров), «Афсонаҳои халқии тоҷикӣ» (бо К.Улуғзода, 1957), «Намунаҳои фолклори диёри Рӯдакӣ» (1958, 1963 бо М. Шукуров), «Эҷодиёти даҳонакии водии Зарафшон» (1960), «Афсонаҳои халқии тоҷикӣ» (1963, 1975, 1980), «Баёзи фолклори тоҷик» ба табъ расидаанд. Баъзе аз ин китобҳо ба забонҳои русӣ, немисӣ ва англисӣ тарҷума ва чоп шудаанд. Бо иштироки ӯ маҷмӯаҳои бачагонаи «Афсонаҳо барои бачаҳо» (1958), «Ҳафт додарон» (1962), «Лаку Пак» (1966), «Меҳрбону» (1968), «Фариштамоҳ» (1969), «Ҳасанак» (1972), «Нахӯтак» (1979), «Рӯбоҳи ҳиллагар» (1985) ва ғ. ба табъ расидаанд. Китобҳои дарсии адабиёт барои синфҳои 3 ва 6, китоби омӯзиши фолклор (бо В. Асрорӣ) бо ҳаммуаллифии ӯ таҳия гардидаанд. Дар фаъолияти ӯ иншои асарҳои бадеӣ низ мавқеи босазо дорад, ки аз ҷумлаи онҳо «Дар домани кӯҳҳои кабуд» (1961), «Навбаҳори чашмасор» (1978), «Дар нимароҳи умр» (1988), «Қиссаҳои сари кӯҳи баланд» (1990), «Пушаймонӣ» (1993), «Арӯс ва ё қиссаи зангирии писари ҳамсоя» (1996), «Қиссаҳои диёри чашмасор» (1995), «Ишқи найнавоз» (1996) мебошанд.

Асарҳои Раҷаб Амонов ба забонҳои русӣ, украинӣ, англисӣ, немисӣ ва ғ. тарҷума шудаанд. Раҷаб Амонов дар Симпозиуму конгрессҳои байналмилалӣ дар мазӯъҳои марбут ба эҷодиёти даҳанакии халқи тоҷик суханронӣ кардааст.

Ҷоизаҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Ордени Ҷанги Ватанӣ дараҷаи 2-юм,
  • «Дӯстӣ»,
  • медалҳои «Барои ғалаба бар Германия дар Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941—1945»,
  • «Сисолагии ғалаба дар Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941—1945»,
  • «Чилсолагии ғалаба дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ солҳои 1941—1945»,
  • «50-солагии Қувваҳои Мусаллаҳи ИҶШС»,
  • «60-солагии Қувваҳои Мусаллаҳи ИҶШС»,
  • «70-солагии Қувваҳои Мусаллаҳи ИҶШС»,
  • «Барои меҳнати шоён. Ба муносибати 100-солагии рӯзи таваллуди В. И. Ленин»,
  • «Ветерани меҳнат»,
  • ифтихорномаҳои Раёсати Шӯрои Олии ҶШС Тоҷикистон,
  • Аълочии маорифи халқ (1960),
  • Арбоби шоистаи илми ҶШС Тоҷикистон (1991),
  • Соҳиби Ҷоизаи ба номи С. Айнии Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон (1995),
  • Ҷоизаи давлатии ба номи Абӯалӣ ибни Сино (1997).

Осор[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Очеркҳои эҷодиёти даҳонакии аҳолии Кӯлоб, Д., 1963;
  • Лирикаи халқии тоҷик, Д., 1968.

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон. Ҳайати шахсӣ. — Душанбе: Дониш, 2011. — 216 с.

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]