Муносибатҳои Русияву Эрон
| [[{{{2}}}]] | [[{{{3}}}]] |
|---|
Муносибатҳои Русияву Эрон — (собиқ русу форс) соли 1592 дар замони сулолаи Рурик, замоне, ки сулолаи Сафавӣ дар Форс ҳукмронӣ мекард, барқарор шуд. Дар нимаи аввали асри XIX, пас аз ду ҷанги русу форс, Форс зери таъсири сахти империяи Русия қарор гирифт. Эрон дар солҳои Ҳокимияти Советӣ ҳам бо ИҶШС алоқаҳои зич дошт, пеш аз ҳама иқтисодӣ. Ҳатто инқилоби исломӣ ва пуштибонии Эрон аз муҷоҳидинҳои афғонӣ боиси канда шудани равобити иқтисодии ду кишвар нагардид. Дар давраи пасошӯравӣ ҳамкории иқтисодии Русия ва Эрон наздик боқӣ мемонад. Бо дастгирии Русия дар Эрон як қатор иншооти саноатӣ сохта шуданд.
Хусусиятҳои умумии кишварҳо[вироиш | вироиши манбаъ]
 Русия</img> Русия
|
 Эрон</img> Эрон
| |
|---|---|---|
| Майдони, км² | 17 125 191 | 1.648.000 |
| Ахолй, одамон | 146 887 438 | 81 000 000 |
| Сохтори давлатӣ | ҷумҳурии президентӣ-парламентӣ | ҷумҳурии исломи |
| ММД (ММД), миллиард доллар | 2288 | 852,6 |
| Маҷмӯи маҳсулоти дохилии ҳар сари аҳолӣ (МНД), $ | 22 501 | 12 800 |
| Харочоти харбй, миллиард доллар | 70 [1] | 6.3 |
| Шумораи қувваҳои мусаллах | 1.037.000 | 945 000 |
Империяи Русия ва Форс[вироиш | вироиши манбаъ]
Баръакси равобит бо Туркияи ҳамсоя, равобити Русия ва Форс ба ҷуз як давраи кӯтоҳи ду ҷанги русу форсӣ ба таври умум сулҳомез буд. Ҳатто Пётри I як қисми муҳими заминҳои форсиро ба Русия ҳамроҳ кард, аммо Анна Иоанновна ин қаламравҳоро ба Форс баргардонд.
Пас аз пирӯзиҳои Русия дар ҷангҳои русу форс дар нимаи аввали садаи XIX шимоли Форс ҳамроҳ бо Теҳрон ниҳоят зери таъсири Петербург афтод. Дар охири асри XIX ва ибтидои асри XX нуфузи Русия дар Эрони Шимолӣ хеле бузург буд. Дар дарбори шоҳ ҳатто дивизияи қазоқҳои форсӣ ташкил карда шуд, ки ба он афсарон ва генералҳои рус фармондеҳи мекарданд. Дар ин дивизия шоҳи ояндаи 34-уми Эрон Ризохон хидмат мекард. Дар Эрони Шимолӣ пойтахти Русия васеъ намояндагӣ мекард. Дар соли 1907 созишномаи Англия ва Русия ниҳоят Эрони Шимолиро ба минтақаи нуфузи Русия табдил дод. Форс яке аз муҳимтарин шарикони тиҷоратии Русияи пеш аз инқилоб гардид: дар соли 1913 3,8% содироти Русия ва 3,3% воридотро ташкил медод [2].
Руссия ба корҳои дохилии Форс фаъолона дахолат мекард. Масалан, аскарони рус дар соли 1911 дар барқарор намудани тартибот дар Форс иштирок карданд. Дар солҳои чанги якуми ҷаҳон территорияи Форси Шимолӣ ба театри ҷанги байни қӯшунҳои Англия — Русия ва Туркия табдил ёфт.
СССР ва Форс (Эрон)[вироиш | вироиши манбаъ]
Дар солҳои ҷанги шаҳрвандӣ дар Россия, шаби 3 ноябри соли 1918 намояндагии дипломатии советй дар Форс торумор карда шуда, аввалин ваколатдори Россиян Советй дар Форс И.О. Коломицев соли 1919 дар хоки Эрон аз дасти ҷанговарон кушта шуд. Гвардиячиёни сафед.
Баъди дар соли 1920 баркарор гардидани Хокимияти Советй дар Туркманистон ва Озарбойчон шумораи боз хам бештари гвардиячиёни сафед ба хоки Форс кучида омад. Баъд кушунҳои советй амалиёти харбии баҳрй гузаронда, флоти собики сафедпустонро дар бандари Анзели бозпас гирифтанд. Дар шимоли Форс Республикаи Советии Социалистии Гилон ташкил ёфт ва хавфи реалии дар Эрон барпо намудани Хокимияти Советй ба амал омад. Дар ин шароит макомоти Форс муросо карда, ба созиш бо Россиян Советй розй шуданд. Шартномаи дустии Иттифоки Советй ва Эрон дар соли 1921 ба Эрон як катор молу мулк — сармояи банки хисоби бухгалтерй ва карзи Форс, роххо, маринадхо, анборхо, пароходхо, бандари Анзалй, хатҳои телеграфу телефонро, ки хукуматдорони подшоҳии Россия сохта буданд [3] дод.[3]. Соли 1927 Шартномаи кафолат ва бетарафӣ ҳарду кишварро вазифадор кард, ки дар созишномаҳои зидди амнияти ҳамдигар иштирок накунанд [3]. Ин созишномаҳо то замони инқилоби исломии Эрон (1979) амал мекарданд.
Ҳамчунин нигаред[вироиш | вироиши манбаъ]
Фурўпошии СССР ба муносибатҳои дуҷониба зарбаи сахт зад. Соли 1992 савдои дуҷониба аз бартер ба асъори озод конвертатсияшаванда гузаронида шуд [4].
При посредничестве России в мае 2004 года Иран подписал с Арменией договор о поставках газа в эту страну на ТЭС в городе Раздан по новому газопроводу Иран — Армения, так как из-за нестабильной ситуации, связанной с «революцией роз» в Грузии, Россия не могла гарантировать бесперебойные поставки газа в Армению. Тем не менее, «Газпром», владеющий блок-пакетом акций «Армросгазпрома», пытается ограничить поставки из Ирана только объёмами, необходимыми Разданской ТЭС.[источник не указан 92 дня]
Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]
- ↑ Center for Arms Control and Non-Proliferation: The FY 2009 Pentagon Spending Request — Global Military Spending. www.armscontrolcenter.org(пайванди дастнорас — таърих). 29 апрели 2009 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 апрели 2009.
- ↑ Большая Европа. Идеи, реальность, перспективы / Под общ. ред. А.а. Громыко и В. П. Федорова. — М.: Весь мир, 2014. — С. 256. Режим доступа: http://www.ieras.ru/pub/monografii/bigeu.pdf Бойгонӣ шудааст 24 сентябри 2015 сол.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Муртазаева Г. Н. Советско/российско-иранские отношения в 1979—2008 гг.: этапы и специфика внешней политики СССР и России Бойгонӣ шудааст 9 июни 2016 сол. — диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук. — Волгоград, 2014. — С. 43 Хатои ёдкард: Invalid
<ref>tag; name "autogenerated1" defined multiple times with different content - ↑ Муртазаева Г. Н. Советско/российско-иранские отношения в 1979—2008 гг.: этапы и специфика внешней политики СССР и России. Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук. — Волгоград, 2014. — С. 119. Режим доступа: http://www.volsu.ru/Aspirant/dissovet/calendar.php?ELEMENT_ID=11146 Бойгонӣ шудааст 9 июни 2016 сол.
_08.jpg)
с Министром обороны Ирана Хосейном Дехканом и руководством ВС Ирана.
Москва, НЦУО РФ, февраль 2016 г.
Пас аз фурӯпошии Иттиҳоди Шӯравӣ Русия кӯшиш кард, ки бо Эрон дар арсаи низомӣ ҳамкорӣ кунад, зеро Эрон яке аз бозорҳои ояндадор буд. Шартномаҳо оид ба таъминот ва нигоҳдории аслиҳа ба имзо расида буданд: танкҳои Т-72, мошинҳои ҷангии пиёда, ҳавопаймоҳо, мушакҳо, аммо таҳти фишори ИМА дар соли 1995 Русия интиқоли таҷҳизоти низомӣ ба Эронро қатъ кард.
Барномаи ҳастаии Эрон[вироиш | вироиши манбаъ]
Ҳамкории дуҷониба дар соҳаи истифодаи осоиштаи нерӯи атомӣ соли 1992 бо имзои як созишномаи дахлдор оғоз ёфт. Соли 1995 барои анҷоми як нерӯгоҳи ҳастаӣ дар шаҳри Бушеҳр дар ҷануби Эрон қарордод имзо шуд. Соли 1998 « Атомстройэкспорт » ба сохтмон шуруъ кард. Ин истгоҳ моҳи сентябри соли 2011 ба кор даромад.
|
Муносибатҳои Русияву Эрон дар Викианбор |
|---|
- Рӯйхати сафирони Русия дар Эрон
- Ҷангҳои форсу рус
- Шӯъбаи қазоқҳои форсӣ
- Номаи Хумайнӣ ба Михаил Горбачёв соли 1989
Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]
- русзабон
- Густерин П.В. Дипломатияи шӯравӣ дар Шарқи мусулмонӣ дар солҳои 1917-1921. - Саарбрюккен, 2014. - ISBN 978-3-659-17980-8.
- Cazalet, E. A. From Russia to Persia fifty years ago (неопр.). archive.org. Дата обращения: 19 января 2020.. // Proceedings of the Anglo-Russian Literary Society. — 1914.
Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]
|
|
Муносибатҳои Русияву Эрон дар Викианбор |
|---|
- Сафорати Эрон дар Русия Сомонаи расмии Архивная копия
- Сафорати Русия дар Эрон Вебсайти расмии Архивная копия
- Густерин П. Ба хам наздик Сближение России и Персии в XIX веке (по материалам РГВИА и досоветских изданий). ricolor.org(пайванди дастнорас — таърих). 19 Январ 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 24 Январ 2020.
- Густерин П. Баркарор Установление дипломатических отношений между Советской Россией и Персией. ricolor.org(пайванди дастнорас — таърих). 19 Январ 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 24 Январ 2020.
- Дастгирии Русия миллиардҳо Архивная копия ташкил медиҳад