Муносибатҳои Тоҷикистону Қирғизистон
 Тоҷикистон |
 Қирғизистон |
|---|
Муносибатҳои Қирғизистон ва Тоҷикистон — муносибатҳои дуҷонибаи дипломатӣ байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Қирғизистон, ки 14 январи 1993 ба имзо расидаанд.
Тавсифи муқоисавӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]| Тоҷикистон | Қирғизистон | |
|---|---|---|
| Аҳолӣ | 9 200 000 | 7,000,000 |
| Масоҳат | 143,000 км² | 198 500 км² |
| Зичии аҳолӣ | 57,2 нафар / км² | 29 нафар / км² |
| Пойтахт | Душанбе | Бишкек |
| Шаҳрҳои калонтарин | Душанбе, Хуҷанд, Кӯлоб, Қӯрғонтеппа, Истаравшан, Конибодом, Панҷакент, Хоруғ | Бишкек, Ош, Ҷалолобод, Каракол , |
| Шакли ҳукумат | Президенти ҷумҳурӣ | парлумони ҷумҳурии президентӣ |
| Забони давлатӣ | Тоҷикӣ | Қирғизӣ |
| Дини асосӣ | Ислом (суннӣ) | Ислом (суннӣ) |
| ММД (БҚХ) | 17.555 миллиард доллар ($ 2,247 ба сари аҳолӣ) | 18.001 миллиард доллар ($ 2,409 ба сари аҳолӣ) |
| ММД (номиналӣ) | 8,572 миллиард доллар ($ 1041 ба сари аҳолӣ) | 6.473 миллиард доллари ИМА ($ 1,160 ба сари аҳолӣ) |
| Асъор | Сомонӣ | Сом |
Таърих
[вироиш | вироиши манбаъ]Моҳи марти соли 1997 дар Душанбе сафорати Қирғизистон кушода шуд. Дар Бишкек сафорати Тоҷикистон фаъолият мекунад.
Роҳбари Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон моҳи январи соли 1993, майи соли 1998, майи 2013 ба Қирғизистон ташриф овардааст. Аввалин президенти Ҷумҳурии Қирғизистон Аскар Акаев моҳи июли соли 1996 ва майи соли 2004 ба Тоҷикистон сафар кардааст. Президенти дуюми Қирғизистон Қурманбек Боқиев моҳи майи соли 2008 ба вилояти Суғди Ҷумҳурии Тоҷикистон ташриф овард.
Давлатҳо дар доираи бисёр созмонҳои байналмилалӣ ва минтақавӣ, аз қабили Созмони Милали Муттаҳид, Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил, Созмони Аҳдномаи Амнияти Дастаҷамъӣ, Созмони Ҳамкории Шанхай, Иттиҳоди иқтисодии Евразия ҳамкорӣ мекунад.
Мувофиқи маълумоти Кумитаи миллии омори Қирғизистон, дар моҳҳои январ-майи соли 2011 тиҷорати байни ду ҷумҳурӣ 11 миллион долларро ташкил додааст.
Қирғизҳо дар Тоҷикистон
[вироиш | вироиши манбаъ]Дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон 56 ҳазор қирғиз зиндагӣ мекунад. 64 мактаби қирғизӣ мавҷуд аст. Ҳамзамон, дар 37 мактаб, забони таълим қирғизӣ, дар 24 мактаб - қирғизӣ ва тоҷикҳо, дар ду мактаб дарсҳо бо забонҳои ӯзбекӣ ва қирғизӣ, инчунин як мактаби омехта бо забонҳои тоҷикӣ, қирғизӣ ва русӣ мавҷуд аст.
Тоҷикон дар Қирғизистон
[вироиш | вироиши манбаъ]Дар Қирғизистон тақрибан 50 ҳазор тоҷикони этникӣ зиндагӣ мекунанд. Сафорати Тоҷикистон дар Қирғизистон дар рӯзгори онҳо нақши муҳим дорад. Дар кишвар 7 мактаби тоҷикӣ мавҷуд аст. Дар сеи онҳо, дарсҳо бо забони тоҷикӣ таълим дода мешаванд, се мактаб бо синфҳои тоҷикӣ ва як мактаби қирғизӣ бо синфи тоҷикӣ низ кор мекунанд.
Тоҷикон дар вилояти Бодканд ва ноҳияи Кара-Сууи вилояти Оши Ҷумҳурии Қирғизистон зиндагӣ мекунанд. Дар робита ба низоъҳои қавмӣ дар минтақаҳои Ош ва Ҷалолободи Қирғизистон роҳбарияти Тоҷикистон ба сокинони минтақаҳои ҷануби кишвар кумаки башардӯстона расонд (252 тонна ёрии башардӯстона расонида шуд).
Ҳамчунин бингаред
[вироиш | вироиши манбаъ]Пайвандҳои берунӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]- Сафорати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Ҷумҳурии Қирғизистон Бойгонӣ шудааст 4 марти 2016 сол.
- Вазорати корҳои хориҷии Тоҷикистон оид ба робита бо Қирғизистон Бойгонӣ шудааст 14 апрели 2016 сол.
- Сафорати Ҷумҳурии Қирғизистон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Бойгонӣ шудааст 2 ноябри 2019 сол.