Тошбой Бобоев

Тошбой Бобоев
Бобоев Тошбой Бобоевич
Таърихи таваллуд	20 декабр 1942(1942-12-20)
Зодгоҳ	деҳаи Кӯлолӣ, Панҷакент, ҶШС Тоҷикистон
Таърихи даргузашт	18 август 2020(2020-08-18) (77 сол)
Маҳалли даргузашт	Душанбе, Тоҷикистон
Кишвар	Тоҷикистон
Фазои илмӣ	физика
Ҷойҳои кор	Донишгоҳи миллии Тоҷикистон
Дараҷаи илмӣ:	доктори илмҳои физика ва математика
Унвонҳои илмӣ	профессор
Алма-матер	Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон ба номи В.И. Ленин
Ҷоизаҳо	ордени Хидмати шоиста, Арбоби илм ва техникаи Тоҷикистон (1998)

Тошбой Бобоев (Бобоев Тошбой Бобоевич; 20 декабри 1942, деҳаи Кӯлолии ноҳияи Панҷакент, вилояти Ленинобод, ҶШС Тоҷикистон — 18 августи 2020, Душанбе, Тоҷикистон) — физикдони тоҷик, доктори илмҳои физикаю математика (1992), профессор (1993), Арбоби илм ва техникаи Тоҷикистон (1998), узви вобастаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон (2017) ва дорандаи ордени Хидмати шоиста (1990).

Зиндагинома

Тошбой Бобоев таърихи 20 декабри 1942, дар оилаи омӯзгор ва собиқадори маорифи ҶШС Тоҷикистон Бобо Раҳимов, дар деҳаи Кӯлолии ноҳияи Панҷакент таваллуд ёфтааст. Ӯ соли 1963 факултети физикаю математикаи Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон ба номи В. И. Ленин (1963) шуъбаи аспирантураи Институти физикаю техникаи ба номи А. Ф. Иоффеи АИ ИҶШС-ро (1968) хатм кардааст. Тошбой Бобоев соли 1970 рисолаи номзадӣ ва соли 1992 рисолаи докторӣ дифоъ намуда, соли 1975 сазовори унвони дотсентӣ ва соли 1993 соҳиби унвони профессорӣ мегардад.

Даргузашт

Субҳи 18 августи соли 2020 Тошбой Бобоев дар синни 77-солагӣ дар бемористони «Истиқлол»-и шаҳри Душанбе аз олам даргузашт.

Маросими видоъ худи ҳамон рӯз 18-уми август, дар мазори «Лучоб»-и шаҳри Душанбе баргузор гардид.

Фаъолияти корӣ

Тошбой Бобоев дар Университети давлатии Тоҷикистон ба номи В. И. Ленин ба ҳайси ассистенти кафедраи физикаи ҷисмҳои сахт (1963), ходими хурди илмӣ (1969), ходими калони илмӣ (1972), сардори бахши илмӣтаҳқиқотии УДТ (1974), мудири кафедраи физикаи умумӣ (1978; 1991—2010) ва дотсент (1989) кор кардааст.

Фаъолияти илмӣ

Профессор Бобоев Тошбой Бобоев яке аз асосгузорони равияи ҷадиди илм — «Вайроншавии фотомеханикии полимерҳо» ба шумор меравад. Ин олими номвар қонунияти вайроншавии фотомеханикии полимерҳоро кашф карда, роҳҳои баланд бадоштани устувории полимерҳоро дар шароити фотомеханикӣ аз нуқтаи назари илмӣ асоснок намудааст. Ҳамзамон, Тошбой Бобоев машғули тадқиқотҳоест, ки бевосита ба соҳаҳои гуногуни хоҷагии халқ тааллуқ доранд. Масалан, бо мақсади аз гидрогенсулфид ҳимоя кардани конструксияҳои филизӣ гурӯҳи илмии ӯ хамираи сангинеро пешниҳод намуд, ки дар сохтмони метрои шаҳри Тифлис (Гурҷистон) ва лӯлаҳои филизии интиқоли нафти Сургут (Россия) мариди истифода қарор гирифтанд. Солҳои 80-90-уми асри ХХ Тошбой Бобоев тарзи нави ҳосил кардани карбопластикҳоро, ки дар саноати авиатсионӣ ва ракетасозӣ истифода мегарданд, пешниҳод кард ва ин композитҳо мустаҳкамии зиёд дошта, ба таъсироти радиатсия устуворанд.

Дар ин самт ӯ мутахассисони зиёдеро табия намуда, зери роҳбариаш Дадоматов Ҳ.Д., Ҷонов Ё. М., Усмонов Ғ.А., Истамов Ф. Х. ва Ғафуров С. рисолаи номзадӣ ва Шерматов Д. рисолаи докторӣ ҳимоя кардаанд.

Осори илмӣ

Бобоев муаллифи як монография 1 монография, беш аз 150 мақолаи илмӣ, 3 китоби дарсӣ, 29 воситаи таълимӣ ва 10 дастури методӣ буда, барои ихтирооти нав соҳиби 9 шаҳодатнома шудааст. Ӯ инчунин раиси Шӯрои диссертатсионии ҳимояи рисолаҳои докторӣ ва узви таҳририяи маҷ. илмии «Паёми Донишгоҳи миллӣ» буд.

Китобҳо

1. Фотомеханическое разрушение полимеров. Душанбе, 2000;
2. Меха­ника. Душанбе, 2002;
3. Физика. Душанбе, 2003;
4. Механика. Душанбе, 2005;
5. Корҳои лабора­торӣ аз механика. Душанбе, 2005.

Ҷоизаҳо

• Нишони сарисинагии «Аълочии маорифи халқи Тоҷикистон» (2002)
• Ордени «Нишони фахрӣ» (1981)
• Бо ордени «Хидмати шоиста»
• Арбоби илм ва техникаи Ҷумҳурии Тоҷикистон

Адабиёт

• Бобоев Тошбой // Асос — Боз. — Д. : СИЭМТ, 2013. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 2). — ISBN 978-99947-33-52-4.

Пайвандҳо

• Фотомеханическое разрушение полимеров. Бобоев, Тошбой Бобоевич. Москва, 36 c.(пайванди дастнорас)
• Его труды на Math-Net.Ru