Netflix

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Netflix Inc.
Навъ web broadcaster[d], нармафзори мобилӣ, video streaming service[d] ва video on demand[d]
Таъсисёбӣ соли 1997
Бунёнгузорон Рид Ҳастингс, Марк Рэндолф
Макон  ИМА: Лос Гатос (Калифорния)
Сайт netflix.com

Netflix — ширкати фароғатии амрикоӣ, таъминкунандаи филмҳо ва силсилафилмҳо дар асоси васоити ахбори омма. 29 августи соли 1997 аз ҷониби Рид Ҳастингс ва Марк Рандолф таъсис дода шудааст[1]. Ин марказ дар Лос Гатос, Калифорния ҷойгир аст.

Аз соли 2013, Netflix филмҳо ва силсилафилмҳои худро, аз ҷумла барномаҳои аниматсионӣ ва телевизиониро таҳия мекунад. Дар соли 2016, ширкат 126 силсилафилм ва филмҳои аслии телевизионӣ баровард — ки ин аз ҳама шабакаҳои мавҷӣ ё ноқилӣ зиёдтар аст[2]. Талошҳои онҳо барои таҳияи мундариҷаи нав, таъмини ҳуқуқҳои иловагии мундариҷа ва диверсификатсия дар саросари 190 кишвар сармояи иловагӣ, аз ҷумла тавассути қарзҳо ҷалб карданд. Ҳаҷми умумии қарз дар соли 2016 16,8 миллиард долларро ташкил дод, дар моҳи сентябри 2017 он аллакай 21,9 миллиард доллар расид[3]. Ҳамзамон, 6,5 миллиард доллар қарзи дарозмуддат ва боқимонда уҳдадориҳои дарозмуддат мебошанд[4]. Дар моҳи октябри 2018, Netflix эълон кард, ки барои мундариҷаи нав 2 миллиард доллари амрикоӣ маблағгузорӣ мекунад[5]. То моҳи январи соли 2021, ширкат дар саросари ҷаҳон 203,7 миллион муштарӣ дорад ва ширкат барои эҷоди мундариҷа дар соли 2020 11,8 миллиард доллар харҷ кардааст[6].

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Таъсисёбӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Netflix 29 августи соли 1997 дар Скоттс Вэллии Калифорния аз ҷониби Марк Рэндолф[7] ва Рид Ҳастингс таъсис дода шудааст. Он замон Рэндолф директори маркетинги «Pure Software»-и Ҳастингс буд[8]. Рэндолф яке аз муассисони MicroWarehouse, ширкати бурдарасони компютер тавассути почта буд ва баъдан аз ҷониби Borland International ба ҳайси ноиби президенти маркетинг қабул карда шуд.

Ҳастингс, олими компютерӣ ва риёзидон, «Pure Software»-ро ба ширкати Rational Software Corporation соли 1997 ба маблағи 700 миллион доллар фурӯхт, ки бузургтарин харид дар таърихи водии Силикон дар он замон буд. Онҳо ҳангоми сайри байни хонаҳояшон дар Санта Круз ва қароргоҳи Pure Software дар Саннивейл идеяи Netflix-ро пеш гирифтанд ва мунтазири тасдиқи ҳукумат барои ин ду ширкат буданд, гарчанде ки баъдтар Ҳастингс ҳикояҳои гуногуни пайдо шудани ин идеяро гуфт[9].

Ҳастингс барои оғози бунёди Netflix 2,5 миллион доллар сармоягузорӣ кардааст[10]. Рэндолф Amazon он замон ширкати навбунёдро дӯст медошт ва мехост як категорияи калони маҳсулоти сайёрро пайдо кунад, ки бо истифода аз намунаи шабеҳи тиҷорат тавассути Интернет фурӯшанд. Ба ақидаи онҳо, интиқоли филмҳо дар наворҳои VHS бинобар андозаи нисбатан калон ва мувофиқан, номусоидии нигаҳдорӣ зиёновар буд.

Вақте ки муассисони ширкат дар бораи DVD-ҳо, ки бори аввал дар ИМА 24 марти соли 1997 пайдо шуд, шуниданд, онҳо мафҳуми фурӯш ё иҷораи DVD-ҳоро тавассути фармони почта ва тавассути фиристодани CD ба хонаи Ҳастингс дар Санта Круз санҷиданд. Вақте ки фитта солим расид, онҳо қарор доданд, ки ба соҳаи фурӯши видео ва тақсимоти 16 миллиард доллари хона ворид шаванд. Ҳастингс аксар вақт иқтибос меорад, ки ӯ тасмими бунёди "Netflix"-ро пас аз 40 доллар ҷарима шудан барои дер баргардонидани нусхаи филми Apollo 13 ба мағозаи Blockbuster гирифтааст. Аммо ин як ҳикояи бофтаест, ки ӯ ва Рэндолф баъдтар барои фаҳмондани модели тиҷорат ва ҳавасмандкунии кормандон пайдо шудан гуфтааст.

Netflix ҳамчун нахустин мағозаи онлайнии иҷораи DVD дар ҷаҳон оғоз ёфт, ки ҳамагӣ 30 корманд ва 925 филм дошт, ки тақрибан тамоми каталоги он замон дар DVD нашршуда буд, бо истифода аз як модели музди иҷора бо нархҳо ва вақти бозгашташон ба ҳамин монанд ҳамон шартҳо ва шартҳои рақиби асосии он, Blockbuster[11].

Коҳиш дар фурӯши DVD, қабули видео дар асоси талабот[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар миёнаи солҳои 2000-ум суръат хеле баланд шуд ва арзиши интернет-трафик ба дараҷае паст рафт, ки муштариён метавонистанд филмҳоро аз веб зеркашӣ кунанд. Ғояи аслӣ эҷоди "қуттии Netflix" буд, ки метавонист филмҳоро дар як шаб зеркашӣ кунад ва рӯзи дигар тамошо кунад. То соли 2005 дастгоҳ таҳия карда шуд ва ҳуқуқи намоиши филмҳо ба даст омад. Ширкат омода буд, ки онро ба бозор барорад. Аммо, пас аз кушодани YouTube ва дидани он, ки хидматрасонии ҷараёнӣ маъмул мегардад, сарфи назар аз мавҷуд набудани мундариҷаи баландсифат, консепсияи истифодаи дастгоҳи сахтафзор партофта шуд ва ба ҷои он мафҳуми ҷараёнро, ки соли 2007 ба анҷом расонида шуд.

Netflix дар асоси рейтингҳо ва баррасиҳои муштариёнаш системаи тавсиядиҳии видеоии васеъро таҳия ва нигоҳ медорад. 1 октябри соли 2006, Netflix ба аввалин таҳиягари алгоритм барои пешгӯии рейтинги тамошобин филмеро дар асоси рейтингҳои қаблӣ аз ин ва дигар тамошобинон, ки метавонистанд алгоритми мавҷудаи Cinematch-ро беҳтар созанд, $ 1,000,000 мукофот пешниҳод кард 10%. Дар моҳи феврали соли 2007[12], ширкат DVD-фиттаи миллиарди худро фиристод ва аз намунаи аслии тиҷорати аслии худ дур шудан гирифт ва тиҷоратро бо хидмати ҷараёнӣ ҳангоми нигоҳ доштани хидмати DVD ва Blu-ray иҷора гирифт. Netflix афзоиш ёфт, зеро фурӯши DVD аз соли 2006 то 2011 коҳиш ёфт[13][14].

Иҷораи онлайнии Netflix DVD метавонад нисбат ба иҷораи Blockbuster интихоби хеле калонтари филмҳоро пешниҳод кунад. Аммо вақте ки онҳо бори аввал дар соли 2007 ба муштариён мундариҷаи ройгони худро пешниҳод карданд, он на бештар аз 1000 филм ва намоишҳои телевизиониро дар бар мегирифт, танҳо 1% нисбат ба 100,000 маҳсулоти DVD. Бо вуҷуди ин, вақте ки маъруфияти навъи нави мундариҷа афзоиш ёфт, шумораи имконоти паҳншаванда низ афзоиш ёфт ва моҳи июни соли 2009 ба 12000 филм ва намоишҳо расид. Системаи тавсияҳо, ки бо номи Cinematch маъруф аст, на танҳо тамошобинонро ба истифодаи ин хидмат бастааст, балки филмҳои баҳои пастро барои муштариён дар асоси тавсияҳои худ тамошо кард. Ин сифат на танҳо ба ширкат, балки ба тамошобинон ва киностудияҳои дар эҷоди онҳо манфиатовар низ буд[15].

Ғасби байналмилалӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Ширкат соли 2010 вақте дар Канада дастрас шуд пахши мустақим пайдо шуд.

То моҳи январи соли 2013, хидмати ҷараёнии Netflix ба 27,1 миллион муштарӣ дар ИМА ва 29,4 миллион дар саросари ҷаҳон расид, ки даромади он 945 миллион доллар буд. То моҳи апрел шумораи муштариён ба 36,3 миллион нафар расид (дар ИМА 29,2 миллион). Аз моҳи сентябри соли 2013, Netflix дар маҷмӯъ 40,4 миллион муштариёни ҷараёнро (31,2 миллион дар Иёлоти Муттаҳида) гузориш дод. То моҳи сентябри соли 2014, Netflix дар зиёда аз 40 кишвар муштарӣ дошт ва ширкат ният дошт, ки минтақаи расонидани хидматашро васеъ кунад.

Хизматрасонӣ дар Австралия ва Зеландияи Нав моҳи марти соли 2015 ва дар Ҷопон тирамоҳ дастрас шуд.

6 январи соли 2016, ҳангоми интишори матбуот дар CES World Electronics Show, Рид Ҳастингс ғайричашмдошт эълон кард, ки ин хидмат дар 190 кишвари ҷаҳон, аз ҷумла чунин аудиторияи калон, ба монанди Русия, Ҳиндустон ва Кореяи Ҷанубӣ ба қайд гирифта шудааст. Ин хидмат дар Чин мавҷуд нест, ки дар он ҳукумат интернетро танзим мекунад, инчунин "дар Қрим, Кореяи Шимолӣ ва Сурия бинобар маҳдудиятҳои ҳукумати ИМА дар фаъолияти ширкатҳои амрикоӣ[16][17]."

Дастрасии Netflix дар кишвар аз моҳи январи соли 2016██ Дастрас██ Дастнорас

То моҳи октябри соли 2018, пойгоҳи муштариёни Netflix ба 137 миллион дар саросари ҷаҳон расид, ки мақоми худро ҳамчун бузургтарин хадамоти обунаи видео дар ҷаҳон тасдиқ кард[18].

Баҳори соли 2017, Netflix барномаи ҷалби фрилансерҳоро барои тарҷумаи субтитрҳо оғоз кард, бо кумаки он онлайн кинотеатр ният дорад, ки серияҳои худро ба зиёда аз 20 забони хориҷӣ тарҷума кунад[19].

Моҳи марти соли 2019, Netflix ҳуқуқи филмро ба филми Габриэл Гарсиа Маркес Сад соли танҳоӣ ба даст овард. Асар бори аввал ба экран интиқол дода шуд[20].

Аз 15 октябри соли 2020, Netflix расман дар ИДМ бо забони русӣ оғоз ёфт.

Моликон[вироиш | вироиши манбаъ]

Аз соли 2017, аксарияти саҳмияҳои Netflix ба сармоягузорони институтсионалӣ тааллуқ доранд (Capital Group Companies, The Vanguard Group, BlackRock ва дигарон)

Тафсилоти техникӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Китобхонаи Netflix барои дидан аз аксари браузерҳои муосири Интернет дастрас аст, инчунин замимаҳо барои платформаҳои мобилии Android, iOS ва Windows Phone мавҷуданд; Консолҳои Google Chromecast ва Apple TV, консолҳои бозии Nintendo, PlayStation ва Xbox; ва барои бисёре аз моделҳои телевизор, ки дорои функсияи Smart TV мебошанд. Аз моҳи январи соли 2016 филмҳо ва намоишҳои телевизионии Netflix барои муштариён бо сифат то Ultra HD 4K дастрас мебошанд (инчунин 3D дар ИМА).

Барои моҳи октябри 2020, се тариф мавҷуданд, ки ҳар яки он тамоми китобхонаи хидматро боз мекунад. Нақшаи асосӣ дар як моҳ 7,99 евро арзиш дорад ва ба истифодабаранда имкон медиҳад, ки видеоҳоро дар як экран бо сифати SD, стандартӣ - 9,99 евро дар як моҳ - ду нафар бо HD, мукофот - 11,99 евро дар як моҳ - дар чаҳор HD ё Ultra HD ҳангоми дастрас кардан тамошо кунад.

Имкониятҳои тавсияшаванда аз Netflix:

Сифат Суръати ҷараёни тавсияшаванда Маълумотнома
Талаби минималӣ 0,5 Мбит/с [21]
Тавсиявӣ 1,5 Мбит/с [21]
SD 3,0 Мбит/с [21]
HD (720p и 1080p) 5,0 Мбит/с [21]
Ultra HD (2160p) 25 Мбит/с [22]

Маводҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Netflix Original[вироиш | вироиши манбаъ]

Netflix Original — худаш истеҳсол ва паҳн мекунад. Моҳи марти соли 2011, Netflix барои таҳияи мундариҷаи аслӣ барои китобхонаи худ оғоз кард, аз драмаи сиёсии House of Cards, ки моҳи феврали соли 2013 баромад кард. Силсилафилмро Дэвид Финчер таҳия кардааст ва дар он Кевин Спейсӣ нақш офаридааст.

Силсилафилми мазҳакавӣ-драмавии телевизионӣ дар бораи ҳаёт дар зиндони занона, "Orange Is the New Black", дар сервери стриминг моҳи июли соли 2013 пахш карда шуд. Роҳбарони Netflix гуфтанд, ки силсилафилм яке аз беҳтарин лоиҳаҳои аслии Netflix мабошад. Моҳи феврали соли 2016 силсилафилм барои мавсимҳои панҷум, шашум ва ҳафтум идома дода шуд.

Моҳи ноябри соли 2013, Netflix ва Marvel Television барои истеҳсоли 5 фасли силсилафилмҳои қаҳрамононаи Marvel's Daredevil, Jessica Jones, Iron Fist ва Luke Cage, инчунин силсилафилми хурди The Defenders, ки ҳамаи ин қаҳрамононро муттаҳид мекунанд, қарордод эълон карданд. Дар аввали соли 2019 ширкат аз бастани ҳама силсилафилмҳо дар бораи қаҳрамонҳои Marvel хабар дод[23].

Моҳи июли соли 2013, Netflix аввалин провайдери интернетӣ буд, ки ба ҷоизаи Эмми пешбарӣ шудааст. Ширкат 14 номинатсия ба даст овард, ки аз он ҷумла силсилафилми "House of Cards" 9-тояшро соҳиб шуд.

Моҳи майи соли 2016, Netflix Show Night Late Night, Челсӣ, ки онро ҳаҷвнигори амрикоӣ Челсӣ Ҳэдлер баргузор мекунад, намоиш дод. Намоиши 30-дақиқаӣ ҳар чоршанбе, панҷшанбе ва ҷумъа пахш мешавад. Моҳи июли соли 2016, намоиш барои мавсими дуюм таҷдид карда шуд.

15 июли соли 2016 нахустнамоиши мавсими аввали силсилафилми илмии амрикоии «Stranger Things», ки онро Бародарон Даффер офаридаанд, баргузор гардид. Он аз мунаққидон, ки фазо, амалиёт, режиссура, хол ва истинод ба филмҳои жанри солҳои 1980-ро ситоиш мекарданд, баҳои баланд гирифт. Мавсими дуюм, ки аз нуҳ қисм иборат аст, 27 октябри 2017 баромад. Моҳи декабри соли 2017, Netflix мавсими сеюмро (8 қисм) фармоиш дод, ки он 4 июли соли 2019 намоиш дода шуд. 30 сентябри соли 2019 дар шабакаи расмии силсилафилм дар YouTube тасдиқ карда шуд, ки силсилафилм идомаи онро мегирад. Мавсими чорум соли 2021 бароварда шуд. Бародарон Даффер гуфтанд, ки чор ё панҷ фасл ба нақша гирифта шудааст. Силсилафилм 6 ҷоизаи Эмми ва 30 номинатсия, аз ҷумла беҳтарин силсилафилми драма, чор номинатсияи Глобуси тилоӣ ва ҷоизаи Гилдияи ҳунарпешаҳои экранро барои беҳтарин намоиш аз ҷониби як ҳайати актёрӣ дар силсилафилми драмавӣ соли 2016 ба даст овард.

31 марти 2017 силсилафилми нави "13 Reasons Why" баромад.

Netflix фармоиш медиҳад ва танҳо тавассути хидматҳои онлайни худ бисёр ҳаҷвнигорони маъруф, аз қабили Луӣ Сӣ Кей[24], Ҷим Ҷеффрис, Ник Офферман, Ҷиммӣ Карр, Эмӣ Шумер ва дигаронро фармоиш медиҳад ва пахш мекунад. Моҳи октябри соли 2016, маълум шуд, ки Netflix ба Крис Рок барои ҳуқуқи намоиш додани ду намоишномаи худ 40 миллион доллар пардохт хоҳад кард[25].

28 декабри соли 2018 дар Netflix як қисми интерактивии Black Mirror нашр шуд, ки дар он тамошобинон метавонанд филмномаҳои гуногунро бо омезиши унсурҳои бозӣ ва видеои анъанавӣ тамошо кунанд. Соли 2019 ба нақша гирифта шуд, ки як намоиши интерактивии "Шумо зидди олами ваҳшӣ" баргузор карда шавад, ки дар он тамошобинон амалҳои баранда - Беар Гриллсро назорат кунанд[26].

Филмҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Аз соли 2017 сар карда, Netflix ба гирифтани ҳуқуқи паҳн кардани филмҳои тарафи сеюм шурӯъ кард. Яке аз аввалин харидҳо "The Cloverfield Paradox" буд, ки Netflix аз Paramount Pictures дар аввали соли 2018 харида буд ва рӯзи 4 феврали соли 2018 зинда ба роҳ монд. Ширкат инчунин ҳуқуқи паҳн кардани филмҳои "Annihilation", "Extinction", "Mowgli: Legend of the Jungle" -ро харидааст.

22 январи соли 2019 филмҳои Netflix соҳиби 15 номинатсияи ҷоизаи Оскар шуданд, аз ҷумла Оскар барои беҳтарин филми хориҷӣ (Рома аз ҷониби Алфонсо Куарон)[27].

13 январи соли 2020 филмҳои Netflix 24 номинатсияи Оскарро ба даст оварданд, аммо танҳо дутоашон ғолиб омаданд.

Ширкати Netflix илова бар таъминкунандаи филмҳо будан, бори аввал дар таърихи худ иқдоми сарпарастӣ ва намоиши муҳорибаи бокси Майк Тайсон ва Ҷек Полро, ки қарор аст 20-уми июл баргузор гардад, ба уҳда гирифтаст[28][29].

Нигористон[вироиш | вироиши манбаъ]

Низ нигаред[вироиш | вироиши манбаъ]

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. Pogue, David. A Stream of Movies, Sort of Free, The New York Times (25 Январ 2007). Проверено 21 апрели 2017.
  2. The Netflix Backlash: Why Hollywood Fears a Content Monopoly(англ.), The Hollywood Reporter. Проверено 29 май 2017.
  3. Netflix sinking deeper into debt to fuel subscriber growth(англ.). thestar.com (16 October 2017). 4 май 2020 санҷида шуд.
  4. Bloomberg - As Netflix Trumpets Stock Value, Debt Investors Want Cash Flow. www.bloomberg.com. 4 май 2020 санҷида шуд.
  5. Netflix to raise $2 billion in debt to fund more original content(англ.). TechCrunch. 4 май 2020 санҷида шуд.(пайванди дастнорас)
  6. Число подписчиков Netflix превысило 200 млн человек. Игромания (журнал) (20 января 2021). 27 января 2021 санҷида шуд.
  7. BookRenter Adds Netflix Co-Founder Marc Randolph To Its Board Of Directors(англ.). TechCrunch. 4 май 2020 санҷида шуд.(пайванди дастнорас)
  8. Rational Software Announces Agreement to Acquire Pure Atria. web.archive.org (25 феврали 2017). 4 май 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 25 феврали 2017.
  9. Michelle Castillo. Reed Hastings' story about the founding of Netflix has changed several times(англ.). CNBC (23 May 2017). 4 май 2020 санҷида шуд.
  10. History of Netflix, Inc. – FundingUniverse. www.fundinguniverse.com. 4 май 2020 санҷида шуд.
  11. DVDFILE.COM: Special Report - DVD Historical Timeline. web.archive.org (19 марти 2006). 4 май 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 19 марти 2006.
  12. Robert Kyncl. The inside story of how Netflix transitioned to digital video after seeing the power of YouTube(англ.). Vox (13 September 2017). 7 май 2020 санҷида шуд.
  13. Matt Peckham DVD Sales Plunge in U.S., Digital Sales On the Rise(англ.) // Time : magazine. — 2011-05-04. — ISSN 0040-781X.
  14. Nate Anderson. Netflix offers streaming movies to subscribers(англ.). Ars Technica (16 January 2007). 7 май 2020 санҷида шуд.
  15. Netflix – Managing a still-hot business as its time runs out.(англ.). profkenhoma (23 June 2009). 7 май 2020 санҷида шуд.
  16. Netflix Is Now Available Around the World. media.netflix.com. — «Netflix will not yet be available in China, though the company continues to explore options for providing the service. It also won’t be available in Crimea, North Korea and Syria due to U.S. government restrictions on American companies.»  Баргирифта аз сарчашмаи аввал 6 Январ 2016.
  17. Netflix открыл доступ для россиян(рус.), vc.ru (6 Январ 2016). Бойгонӣ шудааст 22 апрели 2017  сол. Проверено 21 апрели 2017.
  18. Netflix record subscriber growth dispels Wall Street worries (17 октябри 2018). Проверено 7 май 2020.
  19. Amiko. Фильмы и сериалы в Netflix на русском языке — Кино и сериалы на DTF. DTF (13 Январ 2019). 20 марти 2019 санҷида шуд.
  20. Netflix первый в истории получил права на экранизацию книги «Сто лет одиночества».
  21. 21.0 21.1 21.2 21.3 Internet Connection Speed Recommendations. Netflix. 16 апрели 2015 санҷида шуд.
  22. Can I stream Netflix in Ultra HD 4K?. Netflix. 9 июни 2014 санҷида шуд.
  23. Алиса Говорова. Netflix закрыл сериалы по Marvel «Каратель» и «Джессика Джонс»(рус.). Известия (19 феврали 2019). 20 марти 2019 санҷида шуд.
  24. Вышел трейлер спецпроекта Netflix с участием стендап-комика (видео), Росбалт. Проверено 21 апрели 2017.
  25. Netflix заплатит Крису Року 40 млн долларов за два выступления(рус.), КиноПоиск.ru. Проверено 21 апрели 2017.
  26. Галина СЕРОВА | Сайт «Комсомольской правды». На Netflix выйдет интерактивное шоу "Ты против дикой природы" с Беаром Гриллсом(рус.). KP.RU - сайт «Комсомольской правды» (20 марти 2019). 20 марти 2019 санҷида шуд.
  27. «Рома» получила «Оскар» в категории «Лучший фильм на иностранном языке»(рус.). РИА Новости (20190225T0516+0300Z). 20 марти 2019 санҷида шуд.
  28. Зеленая Лампа. Майк Тайсон вернется в бокс и проведет бой в прямом эфире Netflix (ru-RU). Mixnews (9 марти 2024). 12 марти 2024 санҷида шуд.
  29. Netflix анонсировал бой между Майком Тайсоном и блогером Джейком Полом(рус.). weproject.media. 12 марти 2024 санҷида шуд.

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]