Исм (дастури забон): Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added

Inline

Нусха 17:04, 29 Январ 2016

Исм - ҳиссаи нутқест, ки номи ашё (санг, об, замин, дарахт, моҳӣ, саг,) ва мафҳумҳои ашёшуда (шӯриш, хониш, некӣ, ақл)-ро ифода менамояд. Исм ба саволҳои чӣ?, чиҳо?, кӣ?, киҳо? ҷавоб мешавад. Исм ба вазифаи ҳамаи аьзои ҷумла меояд. Он дар ҷумла пеш аз ҳама вазифаи мубтадо ва пуркунандаро иҷро мекунад. Исм ба вазифаи пуркунанда асосан бо пешоянду пасоянд меояд. Исм ба вазифаи хабар низ зиёд истифода мешавад. Ҳангоми хабар шуданаш аксар бо бандакҳои хабарӣ ва феълҳои ёридиҳанда сурат мегирад. Муайянкунандаи соҳибӣ ва баёния асосан бо исм ифода мешавад.

Гурӯҳҳои маъноиву грамматикии исм

Исм дар забони тоҷикӣ ба гурӯҳҳои маъноиву грамматикии зерин ҷудо мешавад:

1.Исмҳои шахс ва ғайришахс

2.Исмҳои ҷинс ва хос

3.Исмҳои ҷомеъ

4.Исмҳои воқеӣ ва мафҳум

5.Исмҳои ҷондор ва беҷон

5.Исмҳои муайян ва номуайян

6.Исмҳои танҳо ва ҷамъ

Калимасозии исм

Исмҳо аз ҷиҳати таркиби сарфиашон исмҳои сода, исмҳои сохта, исмҳои мураккаб ва исмҳои омехта мешаванд.

Манбаъ

Грамматикаи забони адабии ҳозираи тоҷик.Душанбе:Дониш.-1985,356с.

@@ Сатри 4: / Сатри 4: @@
 Исм дар [[забони тоҷикӣ]] ба гурӯҳҳои маъноиву грамматикии зерин ҷудо мешавад:
-[[1.Исмҳои шахс ва ғайришахс;]]
+.[[Исмҳои шахс ва ғайришахс]]
-[[2.Исмҳои ҷинс ва хос;]]
+.[[Исмҳои ҷинс ва хос]]
-[[3.Исмҳои ҷомеъ;]]
+.[[Исмҳои ҷомеъ]]
-[[4.Исмҳои воқеӣ ва мафҳум;]]
+.[[Исмҳои воқеӣ ва мафҳум]]
-[[5.Исмҳои ҷондор ва беҷон;]]
+.[[Исмҳои ҷондор ва беҷон]]
-[[5.Исмҳои муайян ва номуайян;]]
+.[[Исмҳои муайян ва номуайян]]
-[[6.Исмҳои танҳо ва ҷамъ.]]
+.[[Исмҳои танҳо ва ҷамъ]]
 ==Калимасозии исм==
 Исмҳо аз ҷиҳати таркиби сарфиашон [[исмҳои сода]], [[исмҳои сохта]], [[исмҳои мураккаб]] ва [[исмҳои омехта]] мешаванд.
-* '''Исмҳои мураккаб''' аз ҷузъҳое иборатанд,ки дар натиҷаи васлшавӣ ба асос табдил ёфта , ҳамчун морфема воқеь мешаванд:гап-гап, сарупо,давутоз,сарлавҳа, хамиртуруш, ошхона,салоҳдид,дурбин,шашмақомхон.
-* '''Исмҳои омехта''' аз ибора ва таркибҳои гуногун ба воситаи пасвандҳо сохта мешаванд:шабнишинӣ,тозакунӣ,мондашавӣ ва ғ.
 == Манбаъ ==