Jump to content

Донишгоҳи Калифорния дар Берклӣ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Донишгоҳи Калифорния дар Берклӣ
Шиор Let there be light[d]
Соли таъсисёбӣ 23 март 1868
Донишҷӯён 40 173, 45 057 шахс[1] ва 41 155[2]
Сайт berkeley.edu​(англ.)
 Парвандаҳо дар Викианбор

Донишгоҳи Калифорния дар Берклӣ (англ. The University of California, Berkeley) — донишгоҳи давлатии таҳқиқотии ИМА, ки дар Берклӣ, Калифорния ҷойгир аст. Дар байни даҳ кампуси Донишгоҳи Калифорния қадимтарин аст. Он беҳтарин донишгоҳи давлатӣ дар ҷаҳон ва ягона донишгоҳи давлатӣ ба ҳисоб меравад, ки ба 5 беҳтарин муассисаҳои таълимии ҷаҳон дохил карда шудааст. Соли 2010 дар раддабандии академии беҳтарин донишгоҳҳои ҷаҳон ҷои дуюмро ишғол намуда, ҳамзамон аз рӯи ҳамин рейтинг дар илмҳои табиатшиносӣ дар ҷаҳон ҷои аввалро ишғол кардааст. Дар соли 2019, танҳо 14,000 аз 90,000 донишҷӯ ба Беркли қабул карда шуданд, ки раванди қабулро хеле рақобатпазир кард. Донишгоҳ зиёда аз 350 барномаҳои дараҷавӣ пешниҳод мекунад ва 31,000 донишҷӯёни бакалавр ва 12,000 аспирантураро қабул мекунад.

Донишгоҳ ҳамчун яке аз беҳтарин марказҳои таълимии мутахассисон дар соҳаи технологияҳои компютерӣ ва иттилоотӣ, иқтисод, ҳуқуқ, тиҷорат, физика, химия ва биология машҳур аст. Физикҳои Беркли дар таҳияи бомбаи атомӣ дар давраи Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ ва баъд аз бомбаи гидрогенӣ нақши калидӣ бозиданд. Олимон аз Беркли сиклотронро ихтиоъ карданд, антипротонро омӯхтанд, нақши калидиро дар рушди истеҳсоли лазер бозиданд, равандҳои аслии фотосинтезро шарҳ доданд ва бисёр элементҳои кимиёвӣ, аз ҷумла, сиборгий, плутоний, берклий, лоуренсий ва калифорнийро кушоданд. Маҳз дар Беркли системаи оператсионии BSD (ва иҷозатномаи BSD) [3] [4] сарчашма гирифт. То соли 2021, 114 барандаи ҷоизаи Нобел бо Донишгоҳи Калифорния дар Берклӣ робита доранд.

Беркли бо таърихи фаъолияти донишҷӯён маълум аст. Амалҳои назаррас иборатанд аз: Ҷунбиши озодии сухан дар соли 1964, эътирозе, ки пас аз кӯшиши аз донишгоҳ хориҷ кардани паҳнкунандагони рисолаҳои сиёсӣ аз кампус оғоз шуд [5] ва шӯриши Парки халқии соли 1968 дар ҷараёни мавҷи эътирозҳои донишҷӯёни хориҷӣ дар солҳои 1960, ки бо фарҳанги хиппи рабт дошт. Аммо, сарфи назар аз фаъолӣ ва исёни донишҷӯён, шаҳраки Беркли бо гӯшаҳои сабз ва биноҳои сершумори худ, ки бо меъмории худ машҳур аст, ба таври ҳайратангез ором аст.

Дар айни замон донишҷӯёни Беркли ҳатто дар муқоиса бо муаллимон аз ҷиҳати сиёсӣ камтар фаъоланд ва ақидаи онҳо ба нуқтаи назари аксарияти амрикоиҳо наздиктар аст [6]. Аммо ин донишгоҳ ҳамчунон яке аз марказҳои аслии эътирозҳо алайҳи ҷангҳои Афғонистон ва Ироқ аст.

Сохтори донишгоҳ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Ректорҳо

[вироиш | вироиши манбаъ]
Қисми шимолии Китобхонаи ба номи Чарл Франклин До аз Майдони Глейд

Вазифаи ректорӣ дар соли 1952 ҳангоми азнавташкилдиҳии Донишгоҳи Калифорния таъсис дода шуда буд, аз он вақт инҷониб даҳ ректор (ва як иҷрокунандаи вазифаи ректор) дар ин вазифа фаъолият доранд:

  1. Кларк Керр[en] (1952—1958)
  2. Гленн Сиборг (1958—1961)
  3. Эдвард Стронг (1961—1965)
  4. Мартин Меерсон[en] (1965, acting)
  5. Роҷер Гейнс (1965—1971)
  6. Алберт Бовкер[en] (1971—1980)
  7. Ира Майкл Хейман[en] (1980—1990)
  8. Чанг-Ли Тиен[en] (1990—1997)
  9. Роберт Бердал[en] (1997—2004)
  10. Роберт Биржено[en] (2004—2013)
  11. Николас Диркс[en] (2013 — 2017)
  12. Карол Крист (2017 — то ҳол)

Зершӯъбаҳо

[вироиш | вироиши манбаъ]
Мактаби тиҷорати Ҳаас

Дар 130 факултети Беркли 14 коллеҷ ва мактаб мавҷуд аст. ("Коллеҷҳо" метавонанд барои донишҷӯён ва аспирантҳо бошанд, дар ҳоле ки "мактабҳо" танҳо баъдидипломӣ мебошанд, махсусан Мактабҳои тиҷоратӣ):

  • Коллеҷи химия
  • Мактаби тиҷорати Уолтер Ҳаас
  • Омузишгоҳи омӯзгорӣ
  • Коллеҷи муҳандисӣ
  • Коллеҷи тарроҳии берунӣ
  • Мактаби хабарнигорӣ
  • Мактаби ҳуқуқшиносӣ
  • Мактаби технологияҳои иттилоотӣ
  • Коллеҷи адабиёт ва илм
  • Коллеҷи Мактаби оптометрия
  • Мактаби тандурустии ҷамъиятӣ
  • Мактаби сиёсати ҷамъиятии Голдман
  • Мактаби амнияти иҷтимоӣ

Дар донишгоҳ инчунин лабораторияи миллии Лоуренс (Беркли) ҷойгир аст.

Дар астрономия

[вироиш | вироиши манбаъ]

Астероиди (716) Беркли, ки соли 1911 кашф шудааст, ба номи донишгоҳ гузошта шудааст.

Омор

[вироиш | вироиши манбаъ]

Тибқи маълумоти соли 2013:

  • Шумораи довталабон: 50312 нафар, ки 25,6% барои дохилшавӣ қабул шудаанд
  • Шумораи донишҷӯён: 35 899
    • Бакалавр: 25,774
    • Магистрҳо ва докторҳо: 10 125

Эзоҳ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. ↑ https://opa.berkeley.edu/campus-data/uc-berkeley-quick-facts
  2. ↑ U.S. and Canadian 2022 NTSE Participating Institutions Listed by Fiscal Year 2022 Endowment Market Value, Change in Market Value from FY21 to FY22, and FY22 Endowment Market Values Per Full-time Equivalent Student (Excel) (ингл.) — National Association of College and University Business Officers, 2023.
  3. ↑ Andrew Leonard. BSD Unix: Power to the people, from the code(англ.). Salon.com[en] (16 May 2000). 13 Январ 2014 санҷида шуд.
  4. ↑ Rachel Chalmers. The unknown hackers(англ.). Salon.com[en] (17 May 2000). 13 Январ 2014 санҷида шуд.
  5. ↑ Berkeley in the 60s. Days of Cal. Bancroft Library[en]. 12 Январ 2014 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 Январ 2013.
  6. ↑ Jane Yang. Tradition of Political Protest No Longer A Source of Pride(англ.). News(пайванди дастнорас — таърих). The Daily Californian[en] (31 August 2005). 13 Январ 2014 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 13 Январ 2014.

Адабиёт

[вироиш | вироиши манбаъ]

Пайвандҳо

[вироиш | вироиши манбаъ]
  • berkeley.edu — вебгоҳи расмии Донишгоҳи Калифорния дар Берклӣ
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Донишгоҳи_Калифорния_дар_Берклӣ&oldid=1343302"