Иёлоти ИМА

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Иёлат (англ. state — «давлат», «кишвар») — воҳиди асосии маъмурӣ-ҳудудии ИМА аст. Он дар корҳои дохилӣ мустақил буда, дар кор бо кишварҳои хориҷӣ пурра тобеи ҳокимияти федералӣ аст. Ягон иёлат ҳуқуқи аз Иёлатҳои Муттаҳида баромадан надорад.

Иёлоти Муттаҳидаи Амрико дорои 50 иёлат ва як воҳиди маъмурии махсус - ҳавзаи Колумбия, ки пойтахти ИМА шаҳри Вашингтон дар он ҷойгир аст, мебошанд.

Номи иёлот[вироиш | вироиши манбаъ]

46 иёлат дар таркиби номи худ калимаи state (масалан, State of Texas) доранд.

Пайдоиши номи 26 иёлот аз забони ҳиндувони муқими ин мавзеъҳо, номи Аляска аз забони эскимосҳо, Гавайи — аз забони гавайӣ; номи 11 иёлат аз забони англисӣ; 6 — испанӣ, 3 — франсузӣ, номи Род-Айленд аз забони ҳоландӣ буда, номи як иёлат — Вашингтон — ба таърихи ИМА алоқаманд аст.

Ҳар як иёлот дорои конститутсияи худ буда, ҳокимияти қонунбарор, иҷрокунанда ва судӣ дорад.

Иёлот ба каунтиҳо (дар Луизиана таърихан калимаи «ҷамъомад» (англисӣ: parish); дар Аляска калимаи "ҳавза" (англисӣ: borough)) истифода бурда мешавад, — нисбатан қитъаҳои маъмурии хурдтар, одатан ҳуқуқҳои ҳукмронии маҳдудтар доранд. Ҳуқуқи каунтиҳо аз он иборат мебошад, ки ба мактабҳои давлатӣ назорат баранд.

Иёлоти ИМА:

Иёлот

Масоҳат, ҳаз км2 (1996)

Шумора, млн наф. (1996)

Тобеъияти маъмурӣ

Айдаҳо (Idaho)

216

1,2

Бойсе (Boise)

Айова (Iowa)

146

2,9

Де-Мойн (Des Moines)

Алабама (Alabama)

133,9

4,3

Монтгомери (Montgomery)

Аляска (Alaska)

1523

0,6

Ҷуно (Juneau)

Аризона (Arizona)

295

4,4

Финикс (Phoenix)

Арканзас (Arkansas)

138

2,5

Литл-Рок (Little Rock)

Вирҷинияи Ғарбӣ (West Virginia)

62,6

1,8

Чарлстон (Charleston)

Вайоминг (Wyoming)

253,4

0,5

Шайенн (Cheyenne)

Вашингтон (Washington)

176,5

5,5

Олимпия (Olympia)

Вермонт (Vermont)

24,9

0,6

Монтпилйер]] (Montpelier)

Вирҷиния (Virginia)

105,2

6,7

Ричмонд (Richmond)

Висконсин (Wisconsin)

169,6

5,2

Мадисон (Madison)

Гавайӣ (Hawaii)

16,7

1,2

Гонолулу (Honolulu)

Ҷорҷия (Georgia)

152,6

7,4

Атланта (Atlanta)

Делавэр (Delaware)

5,3

0,7

Довер (Dover)

Иллинойс (Illinois)

150

11,9

Спрингфилд (Springfield)

Индиана (Indiana)

94

5,8

Индианаполис (Indianapolis)

Калифорния (California)

411

31,9

Сакраменто (Sacramento)

Канзас (Kansas)

213,1

2,56

Топика (Topeka)

Кентуккӣ (Kentucky)

104,6

3,9

Франкфорт (Frankfort)

Колорадо (Colorado)

270

3,8

Денвер (Denver)

Коннектикут (Connecticut)

12,9

3,3

Хартфорд (Hartford)

Луизиана (Louisiana)

125,6

4,4

Батон-Руж (Baton Rouge)

Массачусетс (Massachusetts)

21,4

6,1

Бостон (Boston)

Миннесота (Minnesota)

225,2

4,7

Сент-Пол (St. Paul)

Миссисипӣ (Mississippi)

123,5

2,7

Ҷэксон (Jackson)

Миссурӣ (Missouri)

180,5

5,4

Ҷефферсон-Сити (Jefferson Sity)

Мичиган (Michigan)

250,5

9,6

Лансинг (Lansing)

Монтана (Montana)

380,8

0,9

Хелина (Helena)

Мэн (Maine)

85,8

1,2

Огаста (Augusta)

Мэриленд (Maryland)

27,1

5,07

Аннаполис (Annapolis)

Небраска (Nebraska)

200,3

1,7

Линколн (Lincoln)

Невада (Newada)

286,4

1,6

Карсон-Сити (Carson City)

Ню-Ҷерсӣ (New Jersey)

20,2

8

Трентон (Trenton)

Ню-Йорк (New York)

137,3

18,2

Олбанӣ (Albany)

Ню-Мексико (New Mexico)

315

1,7

Санта-Фе (Santa Fe)

Ню-Ҳэмпшир (New Hampshire)

24

1,2

Конкорд (Concord)

Оҳайо (Ohio)

116,1

11,2

Колумбус (Columbus)

Оклаҳома (Oklahoma)

181,1

3,3

Оклаҳома-Сити (Oklahoma City)

Орегон (Oregon)

251,2

3,2

Сейлем (Salem)

Пенсилвания (Pennsylvania)

118,5

12,1 (1994)

Харрисберг (Harrisburg)

Род-Айленд (Rhode Island)

3,2

1,0

Провиденс (Providence)

Дакотаи Шимолӣ (North Dakota)

183

0,7

Бисмарк (Bismarck)

Каролинаи Шимолӣ (North Carolina)

136,4

7,3

Роли (Raleigh)

Теннессӣ (Tennessee)

109,2

5,3

Нашвилл (Nashville)

Техас (Texas)

691,2

19

Остин (Austin)

Дакотаи Ҷанубӣ (South Dakota)

199,7

0,7

(1994)

Пирр (Pierre)

Каролинаи Ҷанубӣ (South Carolina)

80,6

3,7

Колумбия (Columbia)

Флорида (Florida)

152

14,4

Таллахассӣ (Tallahassee)

Юта (Utah)

219,9

2

Солт-Лейк-Сити (Salt Lake City)

Ҳавзаи Колумбия (Columbia)

0,2

0,5

Вашингтон (Washington)

Номи Иёлат Пойтахт Соли Бунёд
Айдаҳо Бойзӣ 1850
Аёва Дес Мойнес 1846
Алабама Монтгомерӣ 1819
Аляска Ҷуно 1859
Аризона Феникс 1912
Аркансас Литл Рок 1836
Ваёминг Шайнн 1890
Вермонт Монтпелиер 1791
Вирҷиния Ричмонд 1788
Вирҷинияи ғарбӣ Чарлзтон 1863
Висконсин Медисон 1848
Вошингтон Олимпиа 1889
Дакотаи Шимолӣ Бисмарк 1889
Деливер Довер 1787
Иллинойз Спрингфилд 1818
Индиана Индианаполис 1816
Калифориа Сакраменто 1850
Кансас Топека 1861
Каролинаи Шимолӣ Реле(ф) 1789
Каролинаи ҷанубӣ Колумбиа 1788
Кентукӣ Франкфорт 1792
Колорадо Денвер 1876
Коннектикут Франкфорт 1788
Луизиана Батон Руҷ

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]