Марзи Тоҷикистону Афғонистон
Марзи Тоҷикистону Афғонистон — сарҳади давлатӣ, ки аз байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Исломии Афғонистон мегузарад. Қисме аз «марзи ҷануби ИДМ ва кишварҳои баъдишӯравӣ» мебошад.
Масофаи умумии сарҳади давлатии Тоҷикистон ва Афғонистон 1344,15 километрро ташкил медиҳад. Аз онҳо, сарҳади дарё 1135,3 километр, сарҳади заминӣ 189,85 километр ва сарҳади кӯл 19 километрро ташкил медиҳад. Хати сарҳади давлатӣ асосан бо дарёи Панҷ, тарафи чапи дарёи Амударё мегузарад. Қисматҳои ғарбии сарҳад дар кӯҳҳои поёнӣ ҷойгиранд ва дар робита бо нақлиёт дар муқоиса бо дигар қисматҳои ин сарҳад, ба осонӣ дастрасанд. Сарҳад аз ноҳияи Шӯрообод ва минбаъд ба самти шарқ сарҳад тавассути кӯҳҳои баландкӯҳ мегузарад, ки дар натиҷаи он ҳаракати нақлиёт душвор ё қариб ғайриимкон аст. Мутаносибан, дар ин қисми сарҳад шумораи роҳҳо маҳдуд аст. Роҳи асосии қисми шимолии сарҳад бо дарёи Панҷ тӯл мекашад. Аз ҷониби Афғонистон танҳо роҳҳо ва масирҳои қад-қади дарё тӯл мекашанд. То ба наздикӣ, қариб як шоҳроҳ, ки дар минтақаи Панҷи Поён воқеъ аст, Тоҷикистон ва Афғонистонро мепайвандад. Ҳама роҳҳои дигари минтақа роҳҳои баромад ба деҳаҳои наздисарҳадӣ буданд ва маъмул набуданд. Аз соли 2005 то 2012, бо ибтикор ва дастгирии Ҳукумати Тоҷикистон ва як қатор созмонҳои байналмилалӣ дар ноҳияи Шӯрободи вилояти Хатлон ва ноҳияи Ванҷии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ду пули иловагӣ дар болои дарёи Панҷ сохта шудааст [1].
Соли 2013 байни ду кишвар дар бораи гузаргоҳҳои сарҳадӣ тавассути сарҳади давлатии ду кишвар як созишномаи байниҳукуматӣ ба даст оварда шуд. Созишнома дар соли 2005 тағир дода шуд ва Протокол дар бораи ворид кардани тағйирот ба ин Созишнома ба имзо расид. Дар натиҷа, дар баробари панҷ гузаргоҳи мавҷудаи мақоми байналмилалӣ дар сарҳади давлатии ду кишвар - «Панҷи Поён» дар ноҳияи Қумсангир ва вилояти Кундуз, «Кокул» дар ноҳияи Фархор ва вилояти Тахор, «Рузвай» дар ноҳияи Дарвоз ва Вилояти Бадахшон, «Тем» "Дар наздикии шаҳри Хоруғ ва вилояти Бадахшон, " Ишкошим "дар ноҳияи Ишкошим ва вилояти Бадахшон боз ду дидбонгоҳи байнулмилалӣ -" Шохон "дар ноҳияи Шуробод ва" Хумрогӣ "дар ноҳияи Ванҷ ва вилояти Бадахшон кушода шуданд. Гузаргоҳи муҳимтарин ва калонтарин – гузаргоҳи Панҷи Поён мебошад, ки дар қисми ғарбии сарҳад ҷойгир аст ва тавассути онҳо ағбаҳои асосии байналмилалии нақлиёт мегузаранд [1].
Масъалаҳои танзим ва амният
[вироиш | вироиши манбаъ]Ҷудокунӣ ва демаркатсияи сарҳади давлатии байни ду кишвар тибқи шартномаҳои байналмилалӣ, ки дар як вақт байни СССР ва Ҷумҳурии Демократии Афғонистон баста шудаанд, танзим карда мешаванд. Айни замон сарҳади давлатии ду кишвар муайян ва ҳифз карда шудааст. Аммо, бо сабаби баъзе падидаҳои ҷуғрофӣ ва техникӣ (иваз кардани маҷрои дарёи Панҷ дар вақтҳои муайяни сол, зарурати нав кардани аломатҳои демаркатсионӣ ва ғайра. ), зарурати торафт аз нав аломатгузории сарҳади давлатӣ ба назар мерасад ва Комиссияи муштараки Тоҷикистону Афғонистон оид ба аломатгузории сарҳади давлатӣ ба ин масъала сару кор дорад.[1]
Дар наздикии сарҳади Тоҷикистон бо Афғонистон, дар шаҳрҳои Кӯлоб, Қӯрғонтеппа ва Душанбе пойгоҳи низомии 201-и Федератсияи Русия ҷойгир аст, ки амнияти сарҳадро дар тарафи Тоҷикистон таъмин мекунад ва бо қувваҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таъмини амният ҳамкорӣ мекунад.[2] Инчунин, гоҳ-гоҳ қувваҳои мусаллаҳи Русия ва Тоҷикистон машқҳои муштараки низомӣ дар назди сарҳад бо мақсади муқобила бо террористон, бунёдгароҳои исломӣ ва қочоқи маводи мухаддир баргузор мекунанд. Бо вуҷуди талошҳои ду кишвар барои таъмини амнияти сарҳад, вазъият аз сабаби ҷамъоварӣ ва ҳамлаи даврии террористон ва муҷоҳидон дар наздикии сарҳад мебошад [3][4][5][6][7][8].
Бинед низ
[вироиш | вироиши манбаъ]- Муносибатҳои Афғонистон ва Тоҷикистон
- Монеаи Афғонистон-Узбакистон
Манбаъҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Информация о границе между Таджикистаном и Афганистаном на официальном сайте МИД Республики Таджикистан. 30 ноябри 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 9 марти 2016.
- ↑ Пребывание российской базы в Таджикистане продлили до 2042 года
- ↑ Близ таджикско-афганской границы скопилось около 1,5 тыс. боевиков. 30 ноябри 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 17 ноябри 2015.
- ↑ На таджикско-афганской границе ранен российский пограничник
- ↑ На таджикско-афганской границе задержан наркокурьер
- ↑ На таджикско-афганской границе обстрелян российский пограничный пост
- ↑ Убиты девять наркокурьеров, пытавшихся попасть из Афганистана в Таджикистан
- ↑ На границе Афганистана с Таджикистаном идут бои