Таҳримҳои иқтисодӣ алайҳи Эрон

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Соли 1995 Иёлоти Муттаҳида фурӯши мустақим ва нигоҳдории ҳавопаймоҳо ба Эронро мамнӯъ эълон кард. Дар акс як ҳавопаймои Boeing 747-100 аз ширкати Iran Air мебошад, ки соли 1975 харида шудааст.

Таҳримҳои иқтисодӣ алайҳи Эрон — як низоми таҳримҳои иқтисодӣ (маҳдудиятҳои табъизи тиҷоратӣ), ки аз ҷониби ҳукуматҳои кишварҳои мухталиф алайҳи Эрон ҷорӣ карда мешавад. Бо барномаҳои мушакӣ ва ҳастаӣ, ки дар Эрон таҳия мешаванд, алоқаманд аст.

1950-ум[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар аввали солҳои 50-ум бойкоти Англия ба маҳсулоти нафти Эрон ҷавобан ба миллӣ кунондани ширкати нефти Англияю Эрон, ки ба ҳукумати Англия тааллуқ дорад, буд. Ҳукумати ШМА ин бойкотро дастгирӣ кард.

Ба сабаби таъсири нихоят чиддй ба иктисодиёти Англия хукумати В. Черчилл якчоя бо рохбарияти Америка карор доданд, ки ташаббускори милликунонии Эрон сарвазир Мухаммад Мусаддикро сарнагун кунанд.

1970-ум[вироиш | вироиши манбаъ]

Соли 1979 дар Эрон инқилоби исломӣ ба амал омад. Дере нагузашта овозаҳо паҳн шуданд, ки Шоҳ Муҳаммад Ризо Паҳлавӣ, ки чанде пеш аз инқилоб аз кишвар фирор карда буд, метавонад дар Иёлоти Муттаҳида паноҳгоҳи сиёсӣ гирад. Дар вокуниш ба ин овозаҳо, як гурӯҳи донишҷӯёни ифротгаро сафорати Амрико дар Теҳронро тасарруф карда, 52 дипломатро асир гирифтанд. ИМА дар посух ба таври фаврӣ тамоми дороиҳо ва захоири тилло дар бонкҳои Эронро мунҷамид кард.

Ин таҳримҳо мамнӯъияти комили шаҳрвандон ва ширкатҳои амрикоӣ аз тиҷорат дар Эрон ва ё ширкат дар корхонаҳои муштарак бо ширкатҳои эронӣ, аз ҷумла дар саноати нафту газро дар бар мегирад. Давлати Амрико ҳамчунин корхонаҳоеро дар кишварҳои дигар, ки шартҳои эмбаргои Амрикоро нақз мекунанд, таҳрим кардааст.

1980-ум[вироиш | вироиши манбаъ]

Пас аз ҳамлаи артиши Ироқ ба Эрон дар соли 1980, ҳукумати ИМА таҳримҳои зидди Эронро афзоиш дод. Таҳримҳое, ки соли 1984 ҷорӣ шуда буданд, манъи додани қарз ба созмонҳои молии байналмилалӣ ба Эрон, фурӯши силоҳ ва ҳама гуна кумак ба Эронро пешбинӣ мекард.

Соли 1987 ҳама гуна тиҷорат байни ИМА ва Эрон комилан манъ карда шуд. Дар ҳамон сол киштиҳои Эрон ва Амрико бори нахуст дар задухӯрди низомӣ рӯбарӯ шуданд.

1990-ум[вироиш | вироиши манбаъ]

1995 - Иёлоти Муттаҳида ба таври якҷониба алайҳи Эрон таҳримҳои тиҷоративу иқтисодӣ ҷорӣ кард ва пас аз имзои ёддошти Гор - Черномирдин, Русия интиқоли таҷҳизоти низомӣ ба Эронро қатъ кард. Аз чумла Эрон 570 танки Т-72С, зиёда аз хазор мошини чангии пиёда, системахои мудофиаи зидди хавоиро нагирифт; инчунин қисмҳои эҳтиётии аслиҳаи қаблан додашуда (артиши Эрон бо 24 ҷангандаи МиГ-29, 12 ҳавопаймои бомбаандози Су- 24МК, се киштии дизелии "Варшавянка", 422 танки Т- 72С, 413 системаи дифоъи ҳавоии БМП-2, С-200 ва ғайра мусаллаҳ буд. .).

Соли 1995 бори нахуст таҳримҳо сабуктар шуданд: бо фармони Клинтон иҷозат дода шуд, ки колоҳои амрикоӣ (ғайриҳарбӣ) ба Эрон тавассути кишварҳои сеюм фурӯхта шаванд.

Дар соли 1996 Конгресси ИМА қонуни нави таҳримҳоро тасвиб кард, ки дар он аз ҷумла гуфта мешавад, ки ҳар ширкате, ки беш аз 20 миллион доллар ба энержии нафти Эрон сармоягузорӣ мекунад, низ таҳти таҳримҳо қарор хоҳад гирифт, аз ҷумла:

  • манъи фаъолияти байнибонкӣ;
  • бекор кардани литсензияи ширкатхо — «вайронкунандагон» барои содироти тачхизот ба ШМА;
  • манъи қарзҳои беш аз 10 миллион доллар аз бонкҳои ИМА;
  • манъ кардани ширкатхои америкой аз маблаггузорй ба ширкати «хинояткор»;
  • манъи хариди қарзи давлатии ИМА;
  • манъ кардани фирмахои америкой ба штати зикршуда тачхизот овардан.

2000-ум[вироиш | вироиши манбаъ]

Ҳукумати ислоҳотхоҳи Муҳаммади Хотамӣ ба ҷуз аз ишораҳои сирф рамзӣ: лағви манъи фурӯши доруворӣ, таҷҳизоти тиббӣ, икра ва қолинҳо, тақрибан ба сабук кардани таҳримҳо ноил нашуд.

Моҳи феврали соли 2004 Вазорати молияи Амрико ҳукм кард, ки баррасӣ ва нашри мақолаҳои илмии донишмандони эронӣ нақзи эмбаргои Амрико алайҳи Эрон аст. Дэвид Миллс, сухангӯи Вазорати молияи Амрико, ки масъули сиёсати таҳримот аст, ба намояндагони 30 нашрия дар бораи зарурати дарёфти муҷаввиз аз вазорат барои нашри матолиби илмӣ аз Эрон гуфтааст. Ӯ ҳамчунин эълом кард, ки донишмандони амрикоие, ки бо донишмандони эронӣ ҳамкорӣ мекунанд, ба ҷавобгарӣ кашида хоҳанд шуд [1] . Сиёсати хазинаи ИМА аз ҷониби IEEE, Ҷамъияти ядроии Амрико, Ҷамъияти кимиёвии Амрико ва Ҷамъияти Амрико оид ба микробиология пайравӣ карданд . Дар моҳи июни соли 2006 порлумони иёлати Флорида қонунеро тасвиб кард, ки ҳама гуна тарҳҳои пажӯҳишии донишмандони Флорида дар Эрон ва ҳамчунин сафари донишмандони амрикоие, ки дар муассисаҳои пуштибонии давлат кор мекунанд, ба Эронро манъ мекунад. Ба донишмандони Флорида аз иҷрои тарҳҳои муштарак бо ҳамкорони эронӣ ё иртибот бо Эрон мамнӯъ шудааст.

Соли 2005 ҳукумати Аҳмадинажод тасмим гирифт, ки барномаи ғанисозии ураниумро дар Эрон, ки аз ҷониби Хотамӣ маҳдуд шуда буд, дубора фаъол созад. Дар посух, маъмурияти Ҷорҷ Буш як қатор таҳримҳои нав ҷорӣ кард: асосан алайҳи бонкҳои эронӣ, инчунин ширкатҳо ва шахсони алоҳида, ки ин ё он васила бо саноати ҳастаӣ ва силоҳи Эрон иртибот доранд.

2010-ум[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар соли 2012 давлати Эрон дар посух ба таҳримҳои кишварҳои ғарбӣ фурӯши нафт ба Амрикову Бритониё ва аз аввали соли 2013 ба Иттиҳодияи Аврупоро қатъ кард.

Моҳи июли соли 2015 миёни Эрон ва шаш миёнарави байналмилалӣ (панҷ узви доимии Шӯрои Амнияти СММ ва Олмон) “созишномаи ҳастаӣ” ба имзо расид (ниг. Барномаи ҳастаии Эрон ).

Қисман лағви таҳримҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Пас аз гузашти Эрон дар мавриди барномаи ҳастаӣ, мақомоти Амрико дар соли 2016 эълон карданд, ки 59 нафар (шаҳрвандони Эрон ва кишварҳои дигар), 385 корхона, 77 ҳавопаймо ва 227 киштӣ (аз ҷумла танкерҳои нафтӣ) аз таҳримҳо озод шудаанд [2] .

Рӯзи 3 феврали соли 2017, як сол пас аз ба истилоҳ "созишномаи ҳастаӣ", таҳримҳои нави Амрико алайҳи Эрон эълом шуд. Ин аз ҷониби маъмурияти нави Доналд Трамп анҷом дода шуд [3] . Исроил ( Моссад ) муътақид аст, ки Эрон аз ҳадафҳои ҳастаӣ ва амалҳояш пас аз "созишномаи ҳастаӣ" даст накашидааст, "танҳо ин тамоюлро тақвият медиҳад" ва афзоиши мушоҳидаи тавсеаи минтақавии Эрон. Ин иртибот ба он далел аст, ки лағви таҳримҳои байналмилалӣ боъиси бастани қарордодҳои зиёде бо шарикони хориҷӣ аз ҷониби Эрон, ба рушди иқтисоди ин кишвар такони бахшид ва ба он ворид шудани манобеъи арзии Теҳрон барои маблағгузории IRGC ва гурӯҳҳои мусаллаҳи тарафдори Эрон дар Сурия, Лубнон, Ироқ ва Яман [4] .

Рӯзи 3 феврал 8 ширкати эронӣ, ки фаъолияташон гӯё ба терроризм иртибот дорад, таҳти таҳрим қарор гирифтанд. 17 ширкати дигар ба далели ширкат дар таҳия ва тавлиди мушакҳои баллистикӣ чораҳои маҳдудкунанда ҷорӣ карда шуданд. Ҳамаи ин тадбирҳо барои ҷилавгирӣ аз барномаи ҳастаии Эрон андешида шудаанд [5] .

2018 - барқароршавӣ

Соли 2018 маъмурияти Трамп таҳримҳои зидди Эронро дубора ҷорӣ кард. Нахустин блоки чораҳои маҳдудкунандаи Амрико алайҳи Эрон ба бахши мошинсозии Эрон ва ҳамчунин тиҷори тилло ва филизоти дигар таъсир расонд ва рӯзи 7 август аз сар гирифта шуд; Маҷмӯи дуввуми таҳримҳо (нисбати бахши энержии Эрон, муомилоти марбут ба ашёи хоми карбогидрид ва муомилоти марбут ба бонки марказии Эрон) бояд аз 4 ноябри соли 2018 эътибор пайдо кунад . Бо ҷорӣ кардани таҳримҳои нав алайҳи Ҷумҳурии Исломӣ, Иёлоти Муттаҳида то кунун чанд кишваре, ки нафти Эронро мехаранд: Чин, Ҳиндустон, Юнон, Кореяи Ҷанубӣ, Ҷопон, Тайван, Италия ва Туркия аз амалҳои худ даст кашид [6] .

Иттиҳодияи Аврупо аз тасмими Вашингтон барои барқарор кардани таҳримҳо изҳори таассуф кард. Теҳрон гуфтааст, ки агар Иттиҳодияи Аврупо хисороте, ки таҳримҳои Вашингтон ба он ворид хоҳад кард, ҷуброн кунад, шартҳои созиши ҳастаиро риоя хоҳад кард. Аз 7 август дар ИА Оинномаи навшудаи Блоккунӣ эътибор пайдо мекунад, ки муқаррароти он ба ҳифзи ширкатҳои аврупоӣ аз таъсири таҳримҳои экстерриториалии ИМА нигаронида шудааст [7] ; чораҳои дахлдор андешида мешаванд [8] . Мушовири амнияти миллии ИМА Ҷон Болтон гуфт, Иёлоти Муттаҳида иҷоза намедиҳад, ки ИА ё ягон каси дигар аз таҳримҳои Амрико алайҳи Эрон канорагирӣ кунанд [9] .

Моҳи ноябри соли 2018 Эрон аз системаи байналмилалии байнибонкии SWIFT ҷудо шуд [10] .

Рӯзи 31 январи соли 2019 Олмон, Фаронса ва Бритониё расман як василаи созиш бо Эронро ба роҳ андохтанд, ки барои нигоҳ доштани равобити тиҷорӣ ва иқтисодӣ бо ин кишвар ва ҷилавгирӣ аз убури ширкатҳои аврупоӣ таҳти таҳримҳои зиддиэронии Амрико тарҳрезӣ шудааст; асбоби саркашӣ аз таҳримҳои ИМА INSTEX (Instrument in Support of Trade Exchanges, “Instrument in Support in Trade Operations”) ном дошт [11] [12] . Барои татбиқи механизм "ду шарти аҷиб" (Оятуллоҳ Содиқ Амоли Лориҷонӣ, раиси қувваи қазоияи Эрон) вуҷуд дорад: сухан дар бораи пайвастани ҳатмии Эрон ба созмони байниҳукуматии мубориза бо пулшӯӣ (ФАТФ) ва ворид шудани он ба гуфтушунид оид ба барномаи мушакии он [13] .

Дар моҳи сентябри соли 2019 маҷмӯи нави чораҳо, пеш аз ҳама, ба Бонки марказии Эрон таъсир расонд [14] .

Моҳи ноябри соли 2019 таҳримҳои Вашингтон ба бахши сохтмони Эрон тамдид шуданд. Гайр аз ин ба Техрон фиристодани як катор масолех (металл, ангишт ва тачхизоти саноатй, материалхое, ки барои максадхои харбй истифода бурда мешаванд: кубурхои пулодй, навъхои алохидаи пулод ва металлхое, ки кафшерро ташкил медиханд) тахти манъ карда шуд; Ҳамзамон, Помпео мӯҳлати истисноҳои таҳримҳоро, ки ба ширкатҳои хориҷӣ имкон медиҳад, ки бо Теҳрон дар доираи барномаи ҳастаии худ ҳамкорӣ кунанд, ба 90 рӯз тамдид кард [15] .

2020-ум[вироиш | вироиши манбаъ]

Моҳи январи соли 2020, пас аз бӯҳрони куштори генерал Сулаймонӣ, Трамп алайҳи Эрон "таҳримҳои қавӣ"-и нав эълон кард [16] . Дафтари назорати дороиҳои хориҷӣ рӯзи 10 январ ба феҳристи таҳримҳо 8 мансабдори аршади эронӣ (аз ҷумла раҳбари низомӣ А. Шамхонй ва фармондехи кушунхои басиж Г. Сулаймонӣ; Иёлоти Муттаҳида онҳоро дар куштори эрониҳое, ки дар тазоҳурот иштирок мекунанд, даст доранд) [17] .

30 марти соли 2022 Иёлоти Муттаҳида чаҳор ширкат аз Эрон ва як шаҳрванди Ҷумҳурии Исломӣ Муҳаммад Ҳусейниро ба феҳристи таҳримҳо шомил карда, дар чаҳорчӯби корҳои ҷилавгирӣ аз паҳншавии силоҳи ҳастаӣ тадобири маҳдудкунанда ҷорӣ карда шуд. Хазинадории ИМА [18] .


Хариди силоҳ барои канорагирӣ аз таҳримҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Бархе аз коршиносон мегӯянд, бо вуҷуди маҳдудиятҳои ҷорӣ, Эрон ба харидани силоҳ аз Кореяи Шимолӣ идома додааст. Чунин чорабинихоро аз солхои хаштодум cap кардан мумкин буд. Тибқи версияи онҳо, ба кишвар мушакҳои баллистикӣ ва киштиҳои зериобӣ аз КХДР оварда шудаанд [19] .

Таъсири таҳримҳо ба иқтисоди Эрон[вироиш | вироиши манбаъ]

Моҳи феврали соли 2020 Эрон таҳримҳои ИМА-ро дар партоби нокоми моҳвораи худ айбдор кард [20] .

Влияние на медицинское обслуживание населения (в т.ч. во время эпидемии коронавируса 2020 года)

Ҳамчунин инчунин[вироиш | вироиши манбаъ]

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. ↑ Publishers split over response to US trade embargo ruling(англ.). Nature (19 February 2004). 4 июли 2016 санҷида шуд.
  2. ↑ США опубликовали список лиц и компаний, освобождённых от санкций по соглашению с Ираном // ИТАР-ТАСС
  3. ↑ США в ближайшее время введут дополнительные санкции против Ирана // МК, 2.02.2017
  4. ↑ Израиль добивается пересмотра соглашения по Сирии // vesty.co.il, авг 2017
  5. ↑ США вводят новые санкции против Ирана, USA.one.
  6. ↑ «Цель — смена режима»: переживет ли Иран блокаду США // 07.11.2018
  7. ↑ США довольны своими санкциями против Ирана // Взгляд, 23 сентября 2018
  8. ↑ ЕС придумал способ обойти санкции США против Ирана. Во Франции может быть зарегистрировано юридическое лицо, чтобы обеспечить платежи в обход санкций США против Ирана // Взгляд, 21 января 2019
  9. ↑ Трамп наступает, Москва выручает: как Иран обойдет санкции США
  10. ↑ U.S. not concerned by Europe's idea for Iran trade as companies moving out // Рейтер
  11. ↑ Крупнейшие экономики ЕС запустили механизм в обход санкций США против Ирана // 31 января 2019
  12. ↑ Франция, Германия и Британия создали специальный канал для расчетов с Ираном // RTVI, 31 января 2019
  13. ↑ Иран обнаружил «странные условия» в новой схеме расчетов с Европой
  14. ↑ США ввели новые санкции против Ирана // Первый канал, 21 сентября 2019
  15. ↑ США ввели новые санкции против Ирана // Немецкая волна, 1.11.2019
  16. ↑ «Иран отступает»: Трамп обратился к нации после атак в Ираке // 8.01.2020
  17. ↑ Обзор международной санкционной политики (январь 2020) — Новые санкции США против Ирана // РСМД, 3 февраля 2020
  18. ↑ США ввели санкции против четырех иранских компаний // РИА Новости, 30 марта 2022
  19. ↑ https://www.bbc.com/russian/features-58875761
  20. ↑ Иран обвинил санкции США в неудачном запуске спутника // Лента. Ру, 9 февраля 2020
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Таҳримҳои_иқтисодӣ_алайҳи_Эрон&oldid=1349438"