Нарендра Модӣ

Вироиши пайвандҳо
Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Narendra Modi)
Нарендра Модӣ
гуҷаротӣ નરેન્દ્ર મોદી
ҳиндӣ: नरेन्द्र मोदी
парчам
16-умин Сарвазири Ҳиндустон
аз 26 майи 2014
Президент Пранаб Мукерҷӣ
Рам Натҳ Ковинд
Пешгузашта Манмоҳан Сингҳ
Таваллуд 17 сентябр 1950(1950-09-17)[1][2][3] (73 сол)
Ном ҳангоми таваллуд Хатои Lua: expandTemplate: template "lang-awa" does not exist.
Падар Damodardas Mulchand Modi[d]
Модар Heeraben Modi[d]
Ҳамсар Jashodaben Narendrabhai Modi[d][5]
Ҳизб
Таҳсилот
Фаъолият culture of India[d], social change[d], сиёсат[10], culture of Gujarat[d] ва фалсафа
Эътиқод Ҳиндуия[11]
Соядаст
Ҷоизаҳо
Вебгоҳ Хатои Lua: expandTemplate: template "ref-te" does not exist.
 Парвандаҳо дар Викианбор

Нарендра Дамодардас Модӣ (англ. Narendra Damodardas Modi, гуҷаротӣ નરેંદ્ર દામોદરદાસ મોદી, ҳинди नरेन्द्र दामोदरदास मोदी) — сиёсатмадор ва арбоби давлатии Ҳиндустон, сарвазири Ҳиндустон аз 26 майи 2014, раҳбари ҳизби Бҳаратия Ҷаната Партӣ. 2001-2014 — волии иёлати Гуҷарат

Зиндагинома[вироиш | вироиши манбаъ]

Ҷавонӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Нарендра Дамодардас Модӣ 17 сентябри соли 1950 дар шаҳри Ваднагар таваллуд шудааст [12]. Ӯ сеюм аз шаш фарзанд дар оилаи Дамодардас Мулчанд Модӣ (тақрибан 1915-1989) ва ҳамсари ӯ Хирабен (соли таваллудаш 1920) буд [13]. Дар ҷавонӣ, ӯ ба сиёсат шавқ пайдо кард, ба қатори Раштрия свяамсевак сангҳ (РСС) пайваст. Ӯ ҳамчун сиёсатшинос таҳсил кардааст.

Фаъолияти сиёсӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Соли 1998 ӯ аз номи раҳбари онвақтаи Ҳизби Бҳаратия Ҷаната — Лола Кришна Адвонӣ маъракаи интихоботии ин ҳизбро дар иёлатҳои Гуҷарат ва Ҳимачал Прадеш сарварӣ кард. Дар моҳи октябри соли 2001, ӯ Кешубҳай Патели нафақахӯрро иваз намуда, сарвазири Иёлати Гуҷарат шуд [14][15]. Соли 2007 ӯ ба муҳлати сеюм дубора [16][17][18] ва соли 2012 — барои чорум интихоб шуд.

Модӣ ҳам дар Ҳиндустон ва ҳам дар хориҷ аз он як шахсияти хеле баҳсбарангез ба ҳисоб меравад [19][20][21][22][23][24][25]. Амалҳои ӯ дар давраи соли 2002 дар Иёлати Гуҷарат шадидан интиқод карда шуданд. Аз ҷумла, ӯро ба таъмин накардани ҳимоят аз мусалмонони ҳинд муттаҳам карданд. Бо вуҷуди ин, Модӣ дар байни аҳолии Иёлати Гуҷарат дастгирии бузург дорад. Вай ба рушди босуръати иқтисодии давлат дар солҳои 2000-ум эътибор дорад [26]. Мувофиқи маълумоти маҷаллаи маъруфи India Today, дар солҳои 2006 ва 2011. Модӣ беҳтарин сарвазири Ҳиндустон эътироф карда шуд [27].

Фаъолият ба ҳайси сарвазир[вироиш | вироиши манбаъ]

13 сентябри 2013 Нарендра Моди номзад ба сарвазир аз Ҳизби Бҳаратия Ҷаната номида шуд ва маъракаро дар интихоботи парлумонии соли 2014 раҳбарӣ кард. Ба гуфтаи ӯ, ӯ дар саросари кишвар бо интихобкунандагон 440 мулоқот баргузор кардааст. Ғайр аз ин, Моди аз шабакаҳои иҷтимоӣ бомуваффақият истифода бурд, ҳатто голограммаҳои сеандозаро барои мустақиман бо интихобкунандагон дар фазои маҷозӣ муошират кардан истифода бурд [28]. Дар шиори барномаи БҶП чунин навишта шудааст: “Натсионализм илҳоми мост. Рушд ва идоракунии хуб ҳадафи мост" [29].

Овоздиҳӣ дар интихобот дар нуҳ марҳила аз 7 апрел то 12 май сурат гирифт, ки дар овоздиҳӣ 66,38% ширкат варзиданд. 16 май Комиссияи интихоботии Ҳиндустон ба ҳисобкунии овозҳо шурӯъ кард [30]. Тибқи маълумоти пешакӣ, Ҳизби Бҳаратия Ҷаната аз 543 ҳавза дар 276-то ва Эътилофи Миллии Демократӣ — дар 331 ҳавза пешсаф буданд [31]. Пас аз он ки ҳисобкунии пешакии овозҳо бартарии бениҳоят зиёди ҲБҶ-ро нишон дод, сухангӯи Конгресси Миллии Ҳиндустон Раҷив Шукла аз номи ҳизб гуфт, ки «мо шикастро эътироф мекунем. Мо омодаем ба оппозитсия гузарем » [32]. Тибқи ҳисобҳо, ҲБҶ тавонист дар таркиби нави Лок Сабҳа 277 ҷойро ба даст орад, дар сурате ки 272 барои аксарияти оддӣ лозим аст [33] ва КМҲ — тақрибан 100 ҷойро [34]. Сарвазири онвақтаи Ҳиндустон Манмоҳан Сингҳ Нарендра Модиро бо пирӯзӣ дар интихобот табрик гуфт. Дар навбати худ Моди дар Твиттер навишт: «Ҳиндустон пирӯз шуд! Рӯзҳои хуб дар пешанд » [35]. Тибқи маълумоти пешакӣ, ҲБҶ 339 ҷой дар парлумонро соҳиб шуд [36].

17 май Нарендра Моди барои паради пирӯзӣ, ки дар қароргоҳи ҳизб ба поён мерасад, аз Гуҷарат ба Деҳлӣ рафт. Дар масири кортеж полисҳо ва воҳидҳои таъйиноти махсус ҷойгир буданд [37]. Дар роҳ ба сӯи қароргоҳи Ҳизби Бҳаратия Ҷаната мардуме, ки дар кӯчаҳо ҷамъ омада буданд, номи ӯро хонда, парчамҳо медоданд, дар кортежи ӯ гул мепошиданд, зери садои оркестри нафасӣ ва найҳои миллӣ суруд мехонданд ва рақс мекарданд. Моди якчанд маротиба аз мошин фаромада, ба мардум нишони "V"-ро нишон дод [38]. Худи ҳамон рӯз Сарвазири Ҳиндустон Манмоҳан Сингҳ пирӯзии Ҳизби Бҳаратия Ҷаната дар интихоботро эътироф кард ва истеъфо дод ва гуфт, ки "дар вақти хидмат ба халқи бузурги Ҳиндустон кӯшиш кард, ки ҳама чизи имконпазирро анҷом диҳад". Тибқи натиҷаҳои ниҳоии овоздиҳӣ, Иттиҳоди пешрафтаи муттаҳид бо раҳбарии ҳизби Конгресси Миллии Ҳиндустон аз 543 ҳавза танҳо 59 курсӣ, ҲБҶ дар 283 ҳавза пирӯз шуд ва бо ин аксарияти мутлақро ба даст овард ва дар 30 соли охир аввалин ҳизб шуд ки мустақилона ҳукуматро ташкил карда метавонад [39]. Сингҳ то таъйин шудани сарвазири нав вазифаи сарвазирро идома хоҳад дод.[40] ҲБҶ назоратро танҳо аз болои палатаи поёнии парламент — Лок Сабҳа, ба даст овард; дар Раҷя Сабха, ӯ танҳо 46 мандат аз 240-то дошт, КМҲ бошад соҳиби 68 мандат буд, ки ба ӯ имконияти вето додан медод [41].

19 май, президенти Русия Владимир Путин Нарендра Модиро бо пирӯзии ҳизбаш дар интихобот табрик гуфт.[42]

Нарендра Моди и Владимир Путин,
11 декабря 2014 года

20 май Нарендра Моди аз Ҳизби Бҳаратия Ҷаната ба вазифаи сарвазири Ҳиндустон пешбарӣ карда шуд. Тибқи тартиби тасдиқшуда, ӯ бояд бо президенти Ҳиндустон Пранаб Мукерҷӣ мулоқот кунад, то барои иҷозати расмӣ барои роҳбарии ҳукумат оғоз кунад [43]. Интизор мерафт, ки савгандёдкунӣ метавонад рӯзи 24 май баргузор шавад [44].

26 май Нарендра Моди ба ҳайси сарвазири Ҳиндустон савганд ёд кард. Дар ин маросим сиёсатмадорон ва намояндагони давлатҳои хориҷӣ ширкат варзиданд, ки дар байни онҳо сарвазири Покистон Навоз Шариф низ буд. То ба имрӯз сарвазирони Ҳиндустон ва Покистон ҳеч гоҳ ба маросими савганд ёд кардани ҳамкори худ наомадаанд [45]. Илова бар ин роҳбарони кишварҳои Ассотсиатсияи Осиёи Ҷанубӣ барои ҳамкории минтақавӣ (SAARC), инчунин сарони давлатҳои Афғонистон, Шри-Ланка ва Молдив, нахуствазирони аз Непал ва Бутан, раиси Парлумони Бангладеш низ иштирок доштанд [46]. Пеш аз оғози маросими савгандёдкунӣ дар қасри президент дар Деҳлӣ Навоз Шариф гуфт, ки интихоби Моди барои беҳтар шудани муносибатҳои ду кишвар имконият фароҳам меорад.[47] Рӯзи дигар Моди бо Шариф гуфтушунид кард, ки дар он ҳамкорӣ дар соҳаҳои гуногун, алахусус, дар соҳаи амнияти сарҳад баррасӣ шуд [48].

Дар соли 2018, ӯ дар рейтинги одамони бонуфуз дар ҷаҳон аз рӯи маҷаллаи Форбс ҷои 9-умро гирифт. Ӯ ин ҷойҳоро солҳои 2015 ва 2016 ишғол менамуд [49].

Ҳаёти шахсӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Нарендра Модӣ бо тарафдорони худ дар шабакаҳои иҷтимоӣ фаъолона муошират мекунад. Теъдоди муштариёни сафҳаи Твиттери ӯ то моҳи январи соли 2019 45 миллион нафарро ташкил медиҳад. Ҷолиби диққат аст, ки аз сиёсатмадорон танҳо Барак Обама (104,1 миллион) ва Доналд Трамп (57,2 миллион) муштариёни бештар доранд. Модӣ аксар вақт ба забони кишваре, ки ташриф меорад, твитҳо мекунад.

Вай гиёҳхор аст [50]. Бо забони гуҷаратӣ шеър менависад [51].

Кунҷковӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Соли 2014 Нарендра Моди дар мулоқот бо кормандони тиб дар яке аз беморхонаҳои Мумбай гуфт, ки қиссаи худо Ганеша, ки сари фил ва бадани инсон дорад, аз мавҷудияти ҷарроҳии пластикӣ дар Ҳинди Қадим [52] шаҳодат медиҳад.
  • Дар аввали моҳи июни соли 2015, Нарендра Моди тасодуфан ба рӯйхати даҳ ҷинояткори хатарнок аз рӯи системаи ҷустуҷӯии Google ворид шуд. Акси ӯ аввал дар посух ба дархости "10 ҷинояткори беҳтарин дар Ҳиндустон" (10 ҷинояткори беҳтарин дар Ҳиндустон) пайдо шуд. Роҳбарияти системаи ҷустуҷӯӣ маҷбур шуданд барои "нофаҳмиҳо дар натиҷаи ҷустуҷӯ" бахшиш пурсанд [53].

Ҷоизаҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Супурдани Нарендра Моди бо ордени шоҳ Абдулазиз

Дар охири моҳи декабри соли 2019, рӯзномаи бритониёии Financial Times Модиро ба рӯйхати 50 нафар дохил кард, ки "даҳсоларо ташаккул доданд" [62][63].

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. ↑ Энциклопедия Брокгауз (нем.)
  2. ↑ Store norske leksikon (бук.) — 1978. — ISSN 2464-1480
  3. ↑ Munzinger Personen (нем.)
  4. ↑ DNA (ингл.) — 2005.
  5. ↑ http://www.thehindu.com/news/national/narendra-modis-wife-injured-in-road-accident-in-rajasthan/article22675666.ece
  6. ↑ https://eci.gov.in/files/category/97-general-election-2014/
  7. ↑ https://web.archive.org/web/20170317223653/http://indiatoday.intoday.in/story/narendra-modi-degree-controversy-delhi-university-rti/1/903745.html
  8. ↑ From tea vendor to Prime Minister candidate
  9. ↑ https://web.archive.org/web/20140819083702/http://www.hindustantimes.com/india-news/modi-proves-to-be-an-astute-strategist/article1-264941.aspx
  10. ↑ Чешская национальная авторитетная база данных
  11. ↑ https://starsunfolded.com/narendra-modi/
  12. ↑ Narendra Modi – Biography. Moneycontrol. 5 апрели 2009 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 27 апрели 2009.
  13. ↑ Jose, Vinod The Emperor Uncrowned(пайванди дастнорас — таърих). Delhi Press. 17 марти 2012 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 27 феврали 2012.
  14. ↑ Narendra Modi(пайванди дастнорас — таърих). 28 марти 2010 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 май 2013.
  15. ↑ Agencies. Modi becomes longest serving CM of Gujarat. The Indian Express(пайванди дастнорас — таърих). 17 сентябри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 30 Январ 2013.
  16. ↑ Modi begins new term in Gujarat, London: BBC News (25 Декабри 2007). Проверено 7 май 2008.
  17. ↑ Hindu Leader Begins 3rd Term in Gujarat, ABC News. Проверено 7 май 2008.
  18. ↑ Narendra Modi begins third innings as Gujarat CM, The Times of India (25 Декабри 2007). Проверено 7 май 2008.
  19. ↑ Rupam Jain Nair. Edgy Indian state election going down to the wire, Ahmedabad: Reuters (12 Декабри 2007). Бойгонӣ шудааст 16 октябри 2013  сол. Проверено 10 октябри 2012.
  20. ↑ Simon Robinson. India's Voters Torn Over Politician, Time (11 Декабри 2007). Бойгонӣ шудааст 24 августи 2013  сол. Проверено 10 октябри 2012.
  21. ↑ Jason Burke. Gujarat leader Narendra Modi grilled for 10 hours at massacre inquiry, The Guardian (28 марти 2010). Проверено 10 октябри 2012.
  22. ↑ Andrew Buncombe. A rebirth dogged by controversy, The Independent (19 сентябри 2011). Проверено 10 октябри 2012.
  23. ↑ Profile: Narendra Modi, BBC (23 Декабри 2007). Проверено 10 октябри 2012.
  24. ↑ Ruth David. Controversial Gujarati Premier Confirmed In Office, Forbes (24 Декабри 2007). Проверено 10 октябри 2012.
  25. ↑ Henry Chu. India premier's party gets unexpected boost, Los Angeles Times (9 Декабри 2008). Проверено 10 октябри 2012.
  26. ↑ Manu Joseph. Shaking Off the Horror of the Past in India (15 феврали 2012). Проверено 10 октябри 2012.
  27. ↑ Кашин В. П. Индия. Предвыборная гонка началась // Азия и Африка сегодня. 2014. № 1. С. 13.
  28. ↑ Нарендра Моди: кто он, следующий премьер Индии? — BBC Russian — В мире
  29. ↑ Ъ-Газета — Каста националистов
  30. ↑ Оппозиция лидирует на парламентских выборах в Индии | РИА Новости
  31. ↑ ИТАР-ТАСС: Международная панорама — Правительство Индии впервые за 30 лет может быть сформировано одной партией
  32. ↑ Правящая партия Индии признала поражение на выборах — BBC Russian — Лента новостей
  33. ↑ Оппозиционные националисты победили на выборах в Индии — BBC Russian — В мире
  34. ↑ Новости NEWSru.com :: После 35-дневных выборов власть в Индии переходит к националистам
  35. ↑ Премьер Индии поздравил с победой на выборах Нарендру Моди | РИА Новости
  36. ↑ Новости NEWSru.com :: Эпоха Ганди кончилась: правящая партия признала поражение на выборах до оглашения официальных результатов
  37. ↑ Нарендра Моди прибыл в Дели — BBC Russian — Лента новостей
  38. ↑ Нарендра Моди готовится принять власть — BBC Russian — В мире
  39. ↑ ИТАР-ТАСС: Международная панорама — Премьер-министр Индии подал в отставку
  40. ↑ Экс-премьер Индии будет и. о. до назначения нового главы правительства | РИА Новости
  41. ↑ Какое будущее ждет Индийский национальный конгресс? — BBC Russian — В мире
  42. ↑ Путин: Россия и Индия достигли впечатляющих результатов сотрудничества | РИА Новости
  43. ↑ В премьер-министры Индии выдвинут Нарендра Моди — BBC Russian — Лента новостей
  44. ↑ Новый премьер-министр Индии может принять присягу 24 мая | РИА Новости
  45. ↑ Премьер Пакистана посетит инаугурацию главы Индии — BBC Russian — Лента новостей
  46. ↑ Премьер Пакистана поедет в Индию на церемонию принятия присяги Моди | РИА Новости
  47. ↑ Моди вступил в должность премьер-министра Индии — BBC Russian — В мире
  48. ↑ Индия и Пакистан хотят решать проблемы сообща | euronews, мир. 27 май 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 июли 2018.
  49. ↑ Список самых влиятельных людей мира 2018.
  50. ↑ Harding, Luke. Profile: Narendra Modi, The Guardian (18 августи 2013). Проверено 17 апрели 2014.
  51. ↑ Aakar, Patel. Narendra Modi, smart politician and average poet, The Hindustan Times (19 Декабри 2012). Бойгонӣ шудааст 8 май 2013  сол. Проверено 17 май 2013.
  52. ↑ Алла Салькова. Разве это наука? Индийские ученые высмеяли Эйнштейна. Газета.ru (7 Январ 2019).
  53. ↑ Поисковая система Google поместила премьера Индии в список самых опасных преступников, ТАСС (4 июни 2015).
  54. ↑ Modi conferred highest Saudi civilian honour
  55. ↑ PM Modi conferred Afghanistan's highest civilian honour, Indian Express (4 июни 2016). Бойгонӣ шудааст 31 Декабри 2016  сол. Проверено 17 феврали 2017.
  56. ↑ Modi conferred ‘Grand Collar of the State of Palestine’, The Hindu (10 феврали 2018). Бойгонӣ шудааст 15 Декабри 2019  сол. Проверено 3 марти 2018.
  57. ↑ PM Modi awarded highest civilian honour Zayed Medal by UAE, India Today (4 апрели 2019).
  58. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 12 апреля 2019 года № 157 «О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Премьер-министра Республики Индии Моди Н. Д.»
  59. ↑ Maldives to confer country's highest honour on PM Modi, India Today (8 июни 2019). Проверено 8 июни 2019.
  60. ↑ PM Modi honoured with the King Hamad Order of the Renaissance in Bahrain, Times Now (25 августи 2019). Проверено 25 августи 2019.
  61. ↑ Bahrain Orders and Decorations. The Royal Ark. 25 августи 2019 санҷида шуд.
  62. ↑ Financial Times включила Путина в список знаковых фигур десятилетия(рус.). ТАСС. 2 Январ 2020 санҷида шуд.
  63. ↑ Financial Times. Fifty people who shaped the decadehttps://on.ft.com/379oWw7(англ.). @ft (1 January 2019). 2 Январ 2020 санҷида шуд.

Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Нарендра_Модӣ&oldid=1314666"